Alojzy Marquardt
Aloys Anton Marquardt, znany jako Alojzy Marquardt (ur. 5 stycznia 1891 w Braniewie, zm. 1 sierpnia 1972 w Kolonii) był niemieckim duchownym katolickim, kanonikiem warmińskim, wikariuszem generalnym oraz tymczasowym administratorem diecezji warmińskiej po zakończeniu II wojny światowej.
Życiorys
Marquardt był synem nauczyciela, Johanna. W 1911 roku ukończył gimnazjum w Braniewie, zdobywając maturę. Następnie przez jeden semestr studiował na Uniwersytecie w Münster, a później kontynuował naukę w seminarium w Braniewie. Święcenia kapłańskie przyjął 28 lutego 1915 roku, a zaraz po nich został powołany do wojska, gdzie służył w jednostce sanitarnej w Braniewie. W październiku 1920 roku otrzymał stypendium z fundacji im. Jana Preucka na dalsze studia, które odbył w Rzymie w latach 1921–1923, kończąc je doktoratem z prawa kanonicznego. Po powrocie na Warmię pracował w kurii biskupiej, pełniąc m.in. funkcje sekretarza i syndyka kurialnego. Od lutego 1931 roku był wikariuszem generalnym diecezji warmińskiej, a w grudniu tego samego roku został kanonikiem kapituły warmińskiej, gdzie od 1935 roku pełnił rolę dziekana i kustosza.
Po wkroczeniu Armii Czerwonej do Fromborka w lutym 1945 roku, Marquardt został aresztowany i zmuszony do sporządzenia inwentaryzacji oraz pakowania paramentów liturgicznych. Pozostał w areszcie w Pasłęku do czerwca 1945 roku, a następnie udał się do Olsztyna, gdzie, w nieobecności biskupa Kallera, próbował pełnić obowiązki administratora diecezji warmińskiej. Spotkało się to z oporem lokalnych władz, co skutkowało nakazem opuszczenia diecezji pod koniec lipca 1945 roku. Przed wyjazdem, wspólnie z kanonikami Franzem Heyduschką i Bruno Schwarkiem, przekazał obowiązki administratora diecezji ks. Janowi Hanowskiemu, który był proboszczem przy katedrze olsztyńskiej i pełnił funkcję wikariusza kapitulnego.
Na koniec lipca 1945 roku ks. Marquardt wyjechał do Berlina, gdzie po pół miesiąca został zatrzymany przez Rosjan i deportowany do Moskwy. Przez kilka lat przebywał w więzieniach bez wyroku, a w styczniu 1951 roku stanął przed sądem, oskarżony o szpiegostwo na rzecz Watykanu. Został skazany na niemal pięć lat obozu w Aleksandrowsku na Syberii. W diecezji warmińskiej uważano go za zmarłego, co zaowocowało powierzeniem funkcji dziekana reaktywowanej kapituły warmińskiej ks. Wojciechowi (Adalbertowi) Zinkowi. Mimo to, przeżył pobyt na Syberii i w grudniu 1955 roku wrócił do Niemiec, gdzie podjął pracę jako wiceoficjał w sądzie arcybiskupim w Kolonii.
Posiadał tytuły kapelana Jego Świątobliwości (1935) oraz protonotariusza apostolskiego.
Przypisy
Bibliografia
- Marian Borzyszkowski, Alojzy Marquardt, w: Słownik biograficzny kapituły warmińskiej (pod redakcją Jana Guzowskiego), Wyższe Seminarium Duchowne Metropolii Warmińskiej „Hosianum”, Olsztyn 1996
- Jan Chłosta, Słownik Warmii, Wydawnictwo Littera, Olsztyn 2002
- Alojzy Szorc, Dzieje diecezji warmińskiej (1243-1991), Warmińskie Wydawnictwo Diecezjalne, Olsztyn 1991
