Alonuszka

Alonuszka, w języku rosyjskim Алёнушка, to obraz olejny stworzony przez Wiktora Wasniecowa w 1881 roku, który jest obecnie eksponowany w Galerii Tretiakowskiej.

Historia obrazu

Inspiracją do stworzenia tego dzieła była bajka pod tytułem O siostrzyczce Alonuszce i braciszku Iwanuszce (О сестрице Алёнушке и братце Иванушке). Prace nad obrazem Wasniecow rozpoczął w 1880 roku, przebywając w Abramcewie, w majątku swojego mecenasa, Sawwy Iwanowicza Mamontowa. Modelką, która posłużyła artystowi, była zwykła chłopska dziewczynka. Z tego okresu zachowało się kilka szkiców oraz pejzaży przedstawiających okolice rzeki Woria. Dzieło zostało ukończone zimą 1881 roku już w Moskwie. Malarz zaprezentował Alonuszkę na wystawie pieredwiżników, gdzie obraz spotkał się z pozytywnym przyjęciem. Krytyk Igor Grabar określił go jako jedno z najlepszych dzieł rosyjskiej szkoły malarstwa.

Opis obrazu

W Alonuszce artysta ukazał istotę rosyjskiej bajki. Obraz ten jest jednym z najbardziej poetyckich dzieł Wasniecowa.

Kompozycja obrazu jest starannie zorganizowana. Główną postacią jest dziewczynka skulona nad wodą. Malarz nadał jej cechy pokornej, niedocenianej przez lokalne społeczeństwo sierotki, co często pojawia się w ludowych bajkach. Można dostrzec, że dziewczynka już od dłuższego czasu siedzi na białym kamieniu nad rzeką, jakby sama przekształciła się w głaz.

Alonuszka symbolizuje jesienną przyrodę, jej kolory, kształty i emocje. Zarówno dziewczynka, jak i otaczająca ją natura emanują smutkiem. Oczy bohaterki wyrażają niemą rozpacz. Zarówno spojrzenie Alonuszki, jak i głębia wody przyciągają uwagę widza swoim podobieństwem. Z jej oczu spływają łzy, a ten smutek przyroda wyraża poprzez opadające z drzew liście. Włosy bohaterki mają kolor spadających rudych liści. Pochylone rośliny nawiązują do skulonej postawy dziewczynki, co tworzy wrażenie płynności i jednocześnie daje poczucie, że natura otacza Alonuszkę opieką.

Symboliką trudnego sierocego losu Alonuszki są drżące osiki rosnące nad rzeką, jednak w nadzieję wprowadza widok jaskółek siedzących na gałęzi nad głową dziewczynki, które są zwiastunami dobrych wieści.