Alojzy Wojtalewicz
Alojzy Wojtalewicz (urodzony 19 czerwca 1892 w Zawierciu, zmarły 29 kwietnia 1942 w KL Auschwitz) był polskim urzędnikiem, działaczem narodowym oraz powstańcem śląskim.
Życiorys
W 1918 roku był częścią grupy mieszkańców Murcek, która dążyła do przyłączenia Górnego Śląska do Polski. W 1919 roku złożył przysięgę, a następnie objął stanowisko komendanta placu Polskiej Organizacji Wojskowej Górnego Śląska w Murckach. W momencie wybuchu I powstania śląskiego, jego grupa przystąpiła do rozbrajania policjantów. Po starciach z oddziałami niemieckimi, wycofał się z grupą lasem w kierunku Giszowca, a następnie walczył w rejonie Janowa, po czym udał się do Sosnowca, przekraczając polską granicę. W październiku 1919 roku, na mocy amnestii, wrócił do Murcek.
18 sierpnia 1920 roku w kopalni „Emanuelssegen” (późniejszej „Murcki”) wybuchł strajk, który był wynikiem aresztowań działaczy propolskich, w tym Antoniego Wojtalewicza. Dzięki temu strajkowi został uwolniony. Podczas plebiscytu pełnił funkcję kierownika Biura Komitetu Plebiscytowego w Murckach. W trakcie III powstania śląskiego, grupa powstańców z Murcek pod jego dowództwem wyruszyła do Tychów, z których część skierowano do Strzelec Opolskich, a inna na front na prawym brzegu Odry.
Po powstaniach i przyłączeniu części Górnego Śląska do Polski, pracował jako kancelista w Wydziale Budżetowym Urzędu Wojewódzkiego Śląskiego w Katowicach. Był także członkiem grupy Murcki Związku Powstańców Śląskich.
W pierwszych dniach II wojny światowej, 3 września 1939 roku, do Murcek wkroczyły wojska Wehrmachtu, a Alojzy Wojtalewicz został aresztowany przez Niemców. Był jednym z pięciu aresztowanych (w tym m.in. Paweł Kołodziej i Robert Mruczek), którzy zostali ostatecznie umieszczeni w niemieckich nazistowskich obozach koncentracyjnych. 26 czerwca 1941 roku trafił do KL Auschwitz, gdzie nadano mu numer 17330. Tam zmarł 29 kwietnia 1942 roku.
Odznaczenia
Krzyż Niepodległości (1938; przyznany zamiast Medalu Niepodległości – 1931)
Upamiętnienie
Jego nazwisko znajduje się na tablicy pamiątkowej wewnątrz kościoła pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Katowicach, upamiętniającej mieszkańców Murcek, którzy zginęli w niemieckich obozach.
Ulica Alojzego Wojtalewicza w Katowicach, w obrębie dzielnicy Murcki, również nosi jego imię.
Przypisy
Bibliografia
Michał M. Dzióbek, Katowickie pomniki i tablice pamiątkowe: katalog, Katowice: Śląskie Centrum Wolności i Solidarności, 2023, ISBN 978-83-966732-3-7 (pol.).
Urszula U. Rzewiczok (red.), Patronowie katowickich ulic i placów, wyd. 2, Katowice: Muzeum Historii Katowic, 2013, ISBN 978-83-87727-38-3 (pol.).
Sylwester S. Szweda (red.), Ach te Murcki, Katowice: Rada jednostki Pomocniczej 18 w Murckach, 2013 (pol.).
