Alojzy Prus
Alojzy Prus (ur. 29 stycznia 1877 w Grabowni, zm. prawdopodobnie w pierwszej połowie lat 40. w Kazachstanie) był polskim publicystą oraz działaczem narodowym na Górnym Śląsku, a także posłem na Sejm Śląski II i III kadencji.
Życiorys
Urodził się jako syn drobnego rolnika. Po zakończeniu szkoły podstawowej podjął pracę jako robotnik w hucie „Bobrek”, a później jako rzemieślnik precyzyjny zajmujący się naprawą maszyn, w tym także maszyn do szycia.
W 1908 roku zakupił z parcelacji resztówkę z budynkiem mieszkalnym po byłym majątku ziemskim hrabiego von Arko w Zebrzydowicach koło Rybnika. W tym miejscu wydzielił pomieszczenia dla polskich organizacji kulturalno-oświatowych. W tzw. „zamku” odbywały się zebrania, wiece, próby chóru oraz przedstawienia teatralne, a także ćwiczenia Towarzystwa Gimnastycznego Sokół.
W czasie I wojny światowej Alojzy Prus został wcielony do armii niemieckiej. Po jej zakończeniu osiedlił się w Rybniku. W trakcie powstań śląskich w swoim warsztacie w Orzepowicach świadczył bezinteresownie usługi rusznikarskie na rzecz oddziałów powstańczych. Jego żona, Jadwiga z d. Ficek, aktywnie uczestniczyła w pracy plebiscytowej, a trzej najstarsi synowie – Wincenty, Ignacy i Franciszek – walczyli z bronią w ręku w III powstaniu śląskim. Po przyłączeniu części Górnego Śląska do Polski, nabył w Rybniku przy ul. Sobieskiego budynek mieszkalny, w którym prowadził warsztat oraz sklep. Przez kilka kadencji przewodniczył Radzie Miejskiej w Rybniku i był inicjatorem otwarcia szkoły handlowej. Jako prezes Zarządu Powiatowego Chrześcijańskiej Demokracji zdobył mandat poselski do Sejmu Śląskiego II i III kadencji. Był zwolennikiem Wojciecha Korfantego i pozostawał w opozycji do władz sanacyjnych.
Po wybuchu II wojny światowej udało mu się w ostatniej chwili uniknąć aresztowania. Znalazł schronienie we Lwowie, jednak przed Rosjanami nie zdążył uciec.
Ordery i odznaczenia
Srebrny Krzyż Zasługi (11 stycznia 1928)
Przypisy
Bibliografia
- Henryk Rechowicz, Sejm Śląski 1922–1939. Katowice 1971.
- Instytut Śląski w Opolu, Encyklopedia Powstań Śląskich, Opole 1982, s. 449.
- Alojzy Miczajka, Alojzy Prus, [w:] „Nowiny. Tygodnik Rybnickiego Okręgu Węglowego i Ziemi Raciborskiej” nr 38, 21 września 1988, s. 4.
