Alojzy Orszulik
Alojzy Orszulik (urodzony 21 czerwca 1928 w Baranowicach Śląskich, zmarły 21 lutego 2019 w Łowiczu) był polskim duchownym rzymskokatolickim, należącym do zgromadzenia pallotynów. Pełnił funkcję biskupa pomocniczego diecezji siedleckiej w latach 1989–1992 oraz biskupa diecezjalnego łowickiego w latach 1992–2004. Od 2004 roku był biskupem seniorem diecezji łowickiej. Otrzymał tytuł kawalera Orderu Orła Białego.
Życiorys
Alojzy Orszulik przyszedł na świat 21 czerwca 1928 roku w Baranowicach Śląskich, w rodzinie zajmującej się rolnictwem. Przed wybuchem II wojny światowej rozpoczął edukację w szkole podstawowej, kończąc cztery klasy do 1939 roku. W czasie okupacji pracował jako stolarz, kontynuując ten zawód przez trzy lata po wojnie. Był aktywnym członkiem stowarzyszenia Sodalicji Mariańskiej. W latach 1948–1951 uczęszczał do Niższego Seminarium Duchownego Księży Pallotynów w Chełmnie, gdzie uzyskał świadectwo dojrzałości. Nowicjat w zgromadzeniu pallotynów rozpoczął w 1951 roku w Ząbkowicach Śląskich, a studia filozoficzno-teologiczne odbył w Wyższym Seminarium Duchownym Księży Pallotynów w Ołtarzewie w latach 1952–1957. Śluby wieczyste złożył 8 września 1956 roku, a święcenia prezbiteratu otrzymał 22 czerwca 1957 roku z rąk kardynała Stefana Wyszyńskiego, prymasa Polski. Od 1958 roku kontynuował naukę na Wydziale Prawa Kanonicznego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, gdzie zdobył tytuł magistra i licencjata z prawa kanonicznego.
W latach 1961–1989 uczył prawa kanonicznego w Wyższym Seminarium Duchownym Księży Pallotynów w Ołtarzewie. W okresie 1963–1966 pełnił rolę asystenta w Katedrze Prawa Rzymskiego na Akademii Teologii Katolickiej w Warszawie.
Od 1962 roku pracował w Sekretariacie Episkopatu Polski, gdzie najpierw był referentem do 1968 roku, a następnie kierownikiem Biura Prasowego aż do 1993 roku. W latach 1971–1973 prowadził rozmowy z przedstawicielami władz państwowych na temat ustawy dotyczącej uwłaszczenia Kościoła na Ziemiach Zachodnich i Północnych, co przyczyniło się do jego dalszego zaangażowania w dialog między Kościołem a państwem. W listopadzie 1980 roku został członkiem-sekretarzem Komisji Wspólnej Przedstawicieli Episkopatu Polski i Rządu PRL, a jego praca obejmowała również przygotowania do papieskich pielgrzymek do Polski. Uczestniczył w pracach zespołu legislacyjnego, który w latach 1981–1983 oraz 1987–1989 opracowywał projekt ustawy o stosunku państwa do Kościoła katolickiego. W 1983 roku został sekretarzem pomocniczym Konferencji Episkopatu Polski, a rok później wiceprzewodniczącym Komisji ds. Środków Społecznego Przekazu. Ponadto był członkiem Komisji ds. Wydawnictw Kościelnych oraz asystentem kościelnym w Kościelnym Komitecie Rolniczym i Fundacji Wspomagającej Zaopatrzenie Wsi w Wodę. W 1987 roku wszedł do Komisji Mieszanej Stolicy Apostolskiej i Episkopatu Polski ds. nawiązania stosunków dyplomatycznych między Watykanem a Polską. Brał udział w rozmowach w Magdalence oraz obradach Okrągłego Stołu. Z nominacji papieża Pawła VI pełnił funkcję konsultora Papieskiej Rady ds. Środków Społecznego Przekazu w latach 1974–1994.
8 września 1989 roku papież Jan Paweł II mianował go biskupem pomocniczym diecezji siedleckiej z tytularną stolicą Vissalsa. Jego święcenia biskupie miały miejsce 8 grudnia 1989 roku w katedrze Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny w Siedlcach, gdzie udzielił mu ich kardynał Józef Glemp, prymas Polski, w asyście arcybiskupa Bronisława Dąbrowskiego oraz biskupa Jana Mazura. Jako dewizę biskupią przyjął słowa „Christo in aliis servire” (Służyć Chrystusowi w drugich). W latach 1989–1992 pełnił urząd wikariusza generalnego diecezji i przyczynił się do powstania Katolickiego Radia Podlasie.
25 marca 1992 roku został przeniesiony na urząd biskupa diecezjalnego nowo utworzonej diecezji łowickiej. Tego samego dnia objął ją kanonicznie, a 12 kwietnia 1992 roku odbył ingres do katedry Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny i św. Mikołaja w Łowiczu. W czasie swojego biskupiego urzędowania erygował Wyższe Seminarium Duchowne w Łowiczu (1992) oraz Kolegium Katechetyczne, reaktywował kapitułę archikolegiacką w Łęczycy (1994), powołał diecezjalną Caritas (1992) i założył diecezjalne Radio Victoria (1995). W 1999 roku gościł w Łowiczu papieża Jana Pawła II. W 2003 roku nie zawiesił w funkcjach kapłańskich wikariusza z Witoni, który został skazany za molestowanie seksualne nieletnich. 27 marca 2004 roku Jan Paweł II przyjął jego rezygnację z obowiązków biskupa diecezjalnego diecezji łowickiej.
W latach 1989–1994 pełnił funkcję zastępcy sekretarza Episkopatu Polski. W Konferencji Episkopatu Polski był wiceprzewodniczącym do 1994 roku, a następnie przewodniczącym Komisji ds. Środków Społecznego Przekazu. Angażował się w prace Komisji Prawnej oraz w Komisji Wspólnej Episkopatu Polski i Rządu. Jako delegat Stolicy Apostolskiej negocjował konkordat z rządem polskim w latach 1990–1993. W 2004 roku był współkonsekratorem podczas sakry biskupa diecezjalnego łowickiego Andrzeja Dziuby.
Zasiadał w Kapitule Nagrody im. ks. bp. Romana Andrzejewskiego jako honorowy przewodniczący.
Alojzy Orszulik zmarł 21 lutego 2019 roku w Łowiczu. 1 marca 2019 roku został pochowany w krypcie biskupów łowickich w podziemiach katedry łowickiej.
Odznaczenia i wyróżnienia
Na mocy postanowienia prezydenta RP Bronisława Komorowskiego z 4 listopada 2010 roku, Alojzy Orszulik otrzymał Order Orła Białego.
Przyznano mu honorowe obywatelstwo gminy Wiskitki (1996) oraz miast: Łęczycy (2002), Łowicza (2003) i Głowna (2011).
Otrzymał również komandorię Missio Reconciliationis, Nagrodę im. ks. bp. Romana Andrzejewskiego za rok 2008 oraz tytuł honorowego członka Łowickiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk.
Przypisy
Linki zewnętrzne
Nota biograficzna Alojzego Orszulika na stronie diecezji łowickiej (arch.). [dostęp 2019-08-19].
Alojzy Orszulik na stronie Konferencji Episkopatu Polski (arch.). [dostęp 2025-03-28].
Alojzy Orszulik [online], catholic-hierarchy.org [dostęp 2010-10-22] (ang.).
Alojzy Orszulik w katalogu Biblioteki Narodowej. [dostęp 2019-05-29].
