Alojzy Nikodem Fizia

Alojzy Nikodem Fizia

Alojzy Nikodem (znany również jako Aleksy, Aleksander) Fizia, urodził się 1 czerwca 1888 roku w Krzyżowicach, a zmarł 29 stycznia 1927 roku w Zakopanem. Był polskim działaczem narodowym oraz patriotycznym, powstańcem śląskim oraz komendantem Polskiej Organizacji Wojskowej Górnego Śląska w powiecie pszczyńskim podczas I powstania śląskiego. Miał bliską przyjaźń ze Stanisławem Krzyżowskim i Janem Kędziorą.

Życiorys

Urodził się w 1888 roku w Krzyżowicach, w województwie śląskim, niedaleko Pszczyny. Przed wybuchem I wojny światowej był aktywnym członkiem Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Dziedzicach. W 1919 lub 1920 roku założył oraz przez wiele lat pełnił funkcję prezesa Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Pszczynie. Był również jednym z współzałożycieli Towarzystwa Śpiewaczego „Lutnia” w Pszczynie w 1907 roku oraz Towarzystwa Czytelni Ludowych na powiat pszczyński w 1911 roku.

W styczniu lub lutym 1919 roku dołączył do Polskiej Organizacji Wojskowej Górnego Śląska, która powstawała w powiecie pszczyńskim, gdzie objął dowództwo podczas walk w I powstaniu śląskim.

Po przyłączeniu Górnego Śląska do Polski, został prezesem Związku Powstańców Śląskich w Pszczynie oraz Związku Obrony Kresów Zachodnich. Pełnił także rolę skarbnika Komitetu Wychowania Fizycznego i Przysposobienia Wojskowego, a także był członkiem Polskiego Stronnictwa Chrześcijańskiej Demokracji. Pracował jako kierownik w sklepie „Rolnik” w Pszczynie.

Jego uroczysty pogrzeb odbył się w Pszczynie 2 lutego 1927 roku.

Odznaczenia

• Krzyż Niepodległości z Mieczami
• Krzyż Walecznych
• Krzyż na Śląskiej Wstędze Waleczności i Zasługi (i inne)

Upamiętnienie

W Pszczynie jedną z ulic nazwano na cześć Aleksandra Fizi.

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

• Józef Grzegorzek: Pierwsze powstanie śląskie 1919 roku z zarysie. Katowice: nakładem autora, 1935.
• Franciszek Hawranek: Encyklopedia Powstań Śląskich. Opole: Instytut Śląski, 1982.
• Edmund Jakubowski: Z papierów Jana Kędziora z Katowic, w: „Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Katowicach”, nr 32, Prace Historyczne, nr 2. Katowice: Wydawnictwo „Prace Naukowe WSP”, 1967.
• Wincenty Ogrodziński: Dzieje Dzielnicy Śląskiej „Sokoła”. Katowice: TG „Sokół” w Katowicach, 1937.
• Ewa Wyglenda: Alojzy Nikodem Fizia, w: Słownik biograficzny ziemi pszczyńskiej. Pszczyna: Urząd Miejski, 1995. ISBN 83-903008-0-X.