Alojzy Hamerlak

Alojzy Hamerlak (urodzony 13 kwietnia 1906 w Kaniowie, zmarły 31 stycznia 1944 w Jeleśni) był polskim górnikiem oraz działaczem komunistycznym.

Życiorys

Po zakończeniu edukacji w szkole powszechnej Alojzy rozpoczął pracę jako górnik w kopalni „Silesia” w Czechowicach. W tym czasie wstąpił do CZG i był również członkiem TUR. W styczniu 1934 roku dołączył do KPP, gdzie pełnił funkcję sekretarza komórki w Kaniowie, a niedługo później został członkiem Komitetu Dzielnicowego (KD) w Czechowicach. W 1935 roku współorganizował demonstrację bezrobotnych w Kaniowie. Angażował się w działania na rzecz „jednolitego frontu klasy robotniczej”, a w 1937 roku brał udział w organizacji wielu wystąpień na rzecz utworzenia „frontu ludowego”. Kolportował lewicowe publikacje, takie jak „Dziennik Popularny”, „Nowa Wieś” oraz „Chłopskie Jutro”, do których przesyłał swoje korespondencje. 10 października 1937 roku został aresztowany pod zarzutem kolportażu literatury komunistycznej, jednak po kilku miesiącach śledztwa w Wadowicach został zwolniony.

W końcu sierpnia 1939 roku został zmobilizowany, a następnie dostał się do niewoli niemieckiej, z której udało mu się uciec. Osiedlił się w Jawiszowicach i zaczął pracować w kopalni „Brzeszcze”. Włączył się w działalność komunistycznych grup konspiracyjnych, a w styczniu 1940 roku był aktywny w Kole Przyjaciół ZSRR. Po utworzeniu w kwietniu 1942 roku KD PPR Czechowice-Dziedzice stał się jego członkiem. Został aresztowany wraz z żoną 2 października 1943 roku i osadzony w siedzibie gestapo w Bielsku. Następnie trafił do obozu koncentracyjnego Auschwitz-Birkenau, a później do obozu w Mysłowicach. 31 stycznia 1944 roku został publicznie powieszony w Jeleśni w powiecie żywieckim. Pośmiertnie odznaczono go Krzyżem Walecznych.