Alojzy Gołębiewski
Alojzy Gołębiewski (urodzony 14 października 1927 w Toruniu, zmarły 27 marca 1987 w Krakowie) był polskim chemikiem teoretykiem oraz profesorem Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Życiorys
Po eksternistycznym ukończeniu matury w 1948 roku we Wrocławiu, w 1950 roku rozpoczął studia z zakresu chemii na Uniwersytecie Wrocławskim. Uzyskał tytuł magistra w 1955 roku w Krakowie, w nowo powstałym Zakładzie Chemii Teoretycznej Uniwersytetu Jagiellońskiego, który został utworzony przez Kazimierza Gumińskiego. W 1956 roku podjął pracę na Uniwersytecie Jagiellońskim. Stopień doktora uzyskał w 1960 roku, a w 1963 roku obronił habilitację. Dwa lata później został mianowany docentem w Katedrze Chemii Teoretycznej UJ, a następnie profesorem nadzwyczajnym w 1971 roku i profesorem zwyczajnym w 1976 roku. Kontynuował swoje kształcenie w zakresie chemii kwantowej na zagranicznych uczelniach; w 1959 roku wyjechał na staż naukowy do Instytutu Matematyki Uniwersytetu Oksfordzkiego pod kierunkiem znanego chemika-teoretyka Charlesa Coulsona. Utrzymywał stałe kontakty międzynarodowe, współpracując m.in. z Uniwersytetem Południowej Kalifornii w Los Angeles oraz Uniwersytetem w Bielefeld.
Pełnił funkcję kierownika Zakładu Chemii Teoretycznej Uniwersytetu Jagiellońskiego, był prodziekanem Wydziału Matematyki, Fizyki i Chemii, przewodniczącym rady naukowej oraz dyrektorem nowo powstałego Instytutu Chemii. Po wyodrębnieniu Wydziału Chemii w 1981 roku, objął stanowisko dziekana. Dwukrotnie został wybrany prorektorem UJ, pełniąc tę funkcję od 1981 roku aż do swojej śmierci.
Specjalizował się w metodach chemii kwantowej. Wraz z innymi teoretykami swojego pokolenia, Włodzimierzem Kołosem i Wiesławem Woźnickim, przyczynił się do uznania chemii kwantowej jako niezależnej dziedziny chemii teoretycznej. Był pionierem w zastosowaniach metod chemii kwantowej (zarówno półempirycznych, jak i ab initio) w rozwiązywaniu problemów związanych z chemią koordynacyjną oraz katalizą. Pracował jako konsultant w Instytucie Katalizy i Fizykochemii Powierzchni im. Jerzego Habera PAN oraz był członkiem Zarządu Polskiego Towarzystwa Chemicznego, pełniąc w latach 1978-1980 funkcję Przewodniczącego Krakowskiego Oddziału PTChem. Działał także w Centralnej Komisji Kwalifikacyjnej (obecnie Centralnej Komisji do Spraw Stopni i Tytułów).
Był również uznawanym dydaktykiem, który wypromował liczne osoby na tytuły magistra i doktora chemii teoretycznej, w tym ośmioro profesorów i docentów (stan na 2018 rok). Wśród jego uczniów znaleźli się m.in. profesorowie Andrzej Parczewski, Roman Nalewajski, Ewa Brocławik oraz Małgorzata Witko.
Za swoją działalność naukową i organizacyjną był wielokrotnie nagradzany, otrzymując m.in. tytuł Zasłużonego nauczyciela PRL w 1982 roku oraz Nagrodę im. Marii Skłodowskiej-Curie w 1986 roku. Ponadto został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski oraz medalami Polskiego Towarzystwa Chemicznego (w 1981 roku) oraz Komisji Edukacji Narodowej (w 1985 roku).
Jego ostatnie miejsce spoczynku znajduje się na Cmentarzu wojskowym przy ul. Prandoty w Krakowie (kw. XCVI-16-6).
Wybrane monografie
- Chemia kwantowa związków nieorganicznych (1969)
- Chemia kwantowa związków organicznych (1973)
- Chemia fizyczna, podręcznik zbiorowy, rozdziały VI, VIII i IX (1980)
- Elementy mechaniki i chemii kwantowej (1982, 1984)
Przypisy
Bibliografia
- Złota Księga Wydział Chemii UJ, Kraków 2000, str. 409–411
- Czasy Solidarności na Uniwersytecie Jagiellońskim 1980-1989 (red. Andrzej Kobos), Uniwersytet Jagielloński 2010
