Alojzy Budniok (urodzony 21 czerwca 1886 roku w Gierałtowicach koło Wadowic, zmarł 28 kwietnia 1942 roku w Katowicach) był działaczem sportowym w Królewskiej Hucie (obecnie Chorzów) oraz Hajdukach Wielkich (aktualnie Chorzów Batory, dzielnica Chorzowa).
Życiorys
Jego ojciec był zapaśnikiem i członkiem Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”. Alojzy już w młodości interesował się sportem, podnosząc ciężary, grając w palanta oraz piłkę nożną. W 1904 roku zainicjował w Katowicach lokalną drużynę piłkarską „Concordia”. W 1905 roku dołączył do niemieckiego Klubu Sportowego „Diana” w Katowicach, który był miejscem aktywności młodzieży śląskiej.
Budniok angażował się w promowanie polskości Śląska. Według niektórych badaczy mógł być współzałożycielem pierwszego polskiego klubu piłkarskiego na Śląsku – Klubu Sportowego „Polonia”, który powstał w Hajdukach Wielkich (obecnie Chorzów Batory) lub Królewskiej Hucie (obecnie Chorzów). W 1920 roku założył kluby sportowe: KS „Pogoń Katowice”, KS „Gwiazda” Bogucice oraz TS „Paderewski” Olesno.
Był współzałożycielem Górnośląskiego Związku Towarzystw Sportowych, Górnośląskiego Związku Okręgowego Piłki Nożnej oraz Górnośląskiego Związku Ciężkiej Atletyki. Jako członek zarządu Górnośląskiego Związku Okręgowego Piłki Nożnej przyczynił się do utworzenia okręgu królewskohuckiego oraz organizacji rozgrywek mistrzowskich. Organizował również współpracę klubów śląskich z organizacjami sportowymi II Rzeczypospolitej oraz drużynami francuskimi i angielskimi jednostek wojskowych, które stacjonowały na terenach plebiscytowych.
Budniok był współredaktorem pierwszego na Śląsku polskiego czasopisma sportowego „Sportowiec”, które ukazywało się w Bytomiu.
Uczestniczył w trzech powstaniach śląskich i był członkiem Polskiej Organizacji Wojskowej Górnego Śląska, walcząc w II pułku powstańczym. Po zakończeniu III powstania śląskiego objął stanowisko referenta w komórce sportu przy Wydziale Zdrowia Naczelnej Rady Ludowej. Był także aktywnym działaczem Związku Byłych Powstańców oraz do 1923 roku pełnił funkcję prezesa Górnośląskiego Związku Piłki Nożnej, a także naczelnika Górnośląskiego Związku Ciężkiej Atletyki.
W 1923 roku doprowadził do połączenia Klubu Sportowego „Ruch” Wielkie Hajduki z Bismarckhutter Ball Verein. W 1925 roku został kapitanem związkowym regionalnej centrali piłkarskiej w województwie śląskim. Działał również w Polskim Związku Zachodnim oraz Izbie Rzemieślniczej.
Po wybuchu II wojny światowej ukrywał się przed hitlerowcami w mieszkaniu Pawła Lubiny, działacza Klubu Sportowego KS „Diana” Katowice. Tam zmarł 28 kwietnia 1942 roku. Został pochowany na Cmentarzu Parafii św. Piotra i Pawła przy ul. Sienkiewicza w Katowicach.
Ordery i odznaczenia
Srebrny Krzyż Zasługi (19 marca 1931)
Upamiętnienie
Jedna z ulic w Katowicach nosi jego imię.
Park Alojzego Budnioka w Katowicach.
Przypisy
Bibliografia
Poczet Chorzowian – Alojzy Budniok
Antoni Steuer, biogram [w:] Chorzowski Słownik Biograficzny (t. 2), wyd. Muzeum w Chorzowie, Chorzów 2008, s. 40–41.
B. Tuszyński, Księga sportowców polskich ofiar II wojny światowej 1939–1945, Warszawa 1999, s. 32.
