Alojzy Bruski (1915–1998)

Alojzy Bruski ps. „Skocz”

Alojzy Bruski, znany pod pseudonimem „Skocz”, urodził się 8 marca 1915 roku w Czarnowie, w powiecie Chojnice, a zmarł 9 czerwca 1998 roku w Miastku. Był liderem konspiracyjnej organizacji Iskra oraz dowódcą oddziałów partyzanckich Tajnej Organizacji Wojskowej „Gryf Pomorski”. Po wojnie zaangażował się w działalność społeczną.

Życiorys

Był synem Feliksa Bruskiego i Łucji z domu Kunca. Edukację rozpoczął w szkole powszechnej w Czarnowie, a przed wybuchem II wojny światowej studiował w Wolnej Wszechnicy Polskiej w Warszawie. Po zajęciu Pomorza przez wojska niemieckie, założył organizację konspiracyjną o nazwie Iskra, która skupiała młodych rolników oraz uczniów lokalnych szkół. Wkrótce podjął tajne nauczanie i prowadził nasłuch radiowy, korzystając z samodzielnie zbudowanego radioodbiornika. W 1940 roku włączył swoją organizację do Tajnej Organizacji Wojskowej „Gryf Kaszubski”. Po utworzeniu TOW „Gryf Pomorski” w lipcu 1941 roku, objął stanowisko zastępcy komendanta gminnego rejonu Brusy oraz został członkiem komendy powiatowej w Chojnicach, której przewodniczył Józef Gierszewski ps. „Ryś”. Dodatkowo był komendantem oddziałów bojowych w rejonie Brus.

W 1942 roku Rada Naczelna TOW „Gryf Pomorski” powierzyła mu stanowisko komendanta oddziałów partyzanckich w powiatach: Bytów, Człuchów i Miastko. Współpracował z innymi dowódcami partyzanckimi z pomorskich organizacji podziemnych; w lutym 1944 roku nawiązał kontakt w Borowym Młynie z Leonem Hamerskim ps. „Jotan”, dowódcą batalionu liniowego organizacji Odra z rejonu Białego Boru. W 1944 roku podporządkował swoje oddziały Janowi Szalewskiemu ps. „Soból”, który był dowódcą zgrupowania partyzanckiego AK o kryptonimie „Szyszki-103”. W tym czasie został przydzielony do pracy w gospodarstwie rolnym Jana Skiby, usytuowanego przy drodze z Borowego Młyna do Prondzony. Wkrótce zorganizował nową grupę partyzancką, do której dołączyli również członkowie rodziny jego gospodarza. Działała ona aż do momentu zajęcia tych terenów przez wojska sowieckie na początku 1945 roku.

Po zakończeniu działań wojennych Alojzy Bruski osiedlił się w Miastku w lipcu 1945 roku. 13 lutego 1946 roku ożenił się z Jadwigą Skibą ps. „Kalina”, córką gospodarza, u którego pracował w czasie wojny. Zaangażował się w działalność społeczną, m.in. organizując edukację powszechną i rolniczą w powiecie bytowskim. Stworzył Gminne Spółdzielnie „Samopomoc Chłopska” w Kołczygłowach i Miastku. W 1960 roku objął stanowisko dyrektora Centrali Nasiennej w Miastku. Od końca wojny aż do lat 60. był stale monitorowany przez Urząd Bezpieczeństwa, co było związane z jego stryjecznym bratem, również noszącym to imię, Alojzym Bruskimi ps. „Grab”, „Drwal”, który był dowódcą partyzanckim AK oraz członkiem powojennej partyzantki antykomunistycznej. Choć zginął w więzieniu w 1946 roku, UB miało wątpliwości, czy skrzywdzono właściwego Alojzego Bruskiego. Alojzy Bruski zmarł 9 czerwca 1998 roku w Miastku, gdzie został pochowany na cmentarzu komunalnym.