Alojzy Bąk (ur. 22 grudnia 1897 w Kobylej Górze, zm. wiosną 1940 w Charkowie) – major weterynarii w Wojska Polskiego, doktor nauk, kawaler Orderu Virtuti Militari, jedna z ofiar zbrodni katyńskiej.
Życiorys
Urodził się w Kobylej Górze w rodzinie Augustyna i Marii z Czekałów. Swoje wykształcenie średnie zdobył w gimnazjum w Kępnie. W latach 1916–1918 pełnił służbę w armii niemieckiej.
W styczniu 1919 roku wstąpił do 8. pułku Strzelców Wielkopolskich (późniejszy 62. pułk), gdzie został mianowany podporucznikiem i objął dowództwo kompanii. Uczestniczył w walkach pułku na Froncie Południowym podczas powstania wielkopolskiego, gdzie odniósł rany w trakcie dwóch starć. Po zakończeniu powstania trafił do 16. Dywizji Piechoty, a następnie brał udział w formowaniu 64. pułku w Grudziądzu oraz walczył w wojnie polsko-bolszewickiej.
Po przejściu do rezerwy rozpoczął studia na Akademii Medycyny Weterynaryjnej we Lwowie, którą ukończył w 1927 roku. W trakcie edukacji był aktywnym członkiem Korporacji Studentów Akademii Medycyny Weterynaryjnej Lutyko-Venedya.
W 1927 roku został przydzielony do dowódcy Okręgu Korpusu Nr II. 31 lipca tego roku został przeniesiony w stan nieczynny na siedem miesięcy, a następnie jego okres nieczynności przedłużono o kolejne sześć miesięcy. 1 lutego 1929 roku został powołany z powrotem do służby i przeniesiony do Wojskowej Pracowni Weterynaryjnej w Warszawie.
W 1929 roku obronił pracę doktorską zatytułowaną „Przyczynek do badań nad wpływem temperatury na zjawisko aglutynacji pałeczek grupy paratyfusowej”. 19 marca 1939 roku awansował na stopień majora, zajmując 5. lokatę w korpusie oficerów weterynarii. W tym czasie był kierownikiem laboratorium w Centrum Wyszkolenia i Badań Weterynaryjnych w Warszawie.
W 1939 roku brał udział w kampanii wrześniowej. Po agresji ZSRR na Polskę znalazł się w niewoli sowieckiej w nieznanych okolicznościach i trafił do obozu w Starobielsku. Wiosną 1940 roku został zamordowany przez funkcjonariuszy NKWD w Charkowie, a jego ciało potajemnie pochowano w bezimiennej mogile zbiorowej w Piatichatkach. Od 17 czerwca 2000 roku miejsce to jest oficjalnie uznawane za Cmentarz Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie. Alojzy Bąk figuruje na Liście Starobielskiej NKWD pod numerem 198.
5 października 2007 roku minister obrony narodowej Aleksander Szczygło pośmiertnie mianował go na stopień podpułkownika. Uroczyste ogłoszenie awansu miało miejsce 9 listopada 2007 roku w Warszawie podczas wydarzenia „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.
Ordery i odznaczenia
- Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 1914
- Krzyż Niepodległości (20 lipca 1932)
- Krzyż Walecznych (dwukrotnie)
- Srebrny Krzyż Zasługi (19 marca 1937)
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
- Odznaka za Rany i Kontuzje z dwiema gwiazdkami
Zobacz też
- jeńcy polscy w niewoli radzieckiej (od 1939 roku)
- obozy NKWD dla jeńców polskich
- ofiary zbrodni katyńskiej – zamordowani w Charkowie
Przypisy
Bibliografia
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2020-03-31].
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Jerzy Ciesielski, Zuzanna Gajowniczek, Grażyna Przytulska, Wanda Krystyna Roman, Zdzisław Sawicki, Robert Szczerkowski, Wanda Szumińska: Charków. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Jędrzej Tucholski (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2003. ISBN 83-916663-5-2.
- Włodzimierz A. Gibasiewicz: Lekarze weterynarii ofiary II wojny światowej. Wyd. Bellona, Warszawa 2011, s. 86–88. ISBN 978-83-11121-64-5.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
- Archiwum Korporacyjne K! Lutyko-Venedya – Członkowie rzeczywiści – Alojzy Tadeusz Bąk
