Alojz Rebula

Alojz Rebula (urodzony 21 lipca 1924 w San Pelagio, zmarły 23 października 2018 w Topolšicy) był słoweńskim pisarzem, dramaturgiem, eseistą oraz tłumaczem.

Życiorys

W 1949 roku zdobył dyplom z filologii klasycznej na Uniwersytecie Lublańskim. Przed przejściem na emeryturę uczył języka łacińskiego oraz greki w szkołach średnich, w których językiem wykładowym był język słoweński, w Trieście.

Alojz Rebula przyszedł na świat w San Pelagio, w pobliżu Dunino, które wówczas należało do Włoch. Z powodu reżimu faszystowskiego nie miał możliwości nauki w swoim ojczystym języku. Uczył się w szkole, w której wykładowym językiem był włoski, co umożliwiło mu zapoznanie się z włoską kulturą i literaturą. Ukończył prestiżowe gimnazjum w Gorizii, a następnie kontynuował naukę w liceum w Udine, które ukończył w 1944 roku. Po zakończeniu II wojny światowej wrócił do Jugosławii i podjął studia z zakresu filologii klasycznej. W 1951 roku z powodu represji ze strony reżimu komunistycznego wrócił do Włoch. W 1956 roku otrzymał zakaz wjazdu do Jugosławii z powodu swojej działalności opozycyjnej. W tym samym roku zakaz ten został nałożony na niego po raz drugi z powodu publicznego protestu. W latach 60. Rebula osiedlił się w Trieście, gdzie pracował jako nauczyciel łaciny i greki. Aktywnie angażował się w życie kulturalne społeczności słoweńskiej. Wraz z Borisem Pahorem założył czasopismo Zaliv, którego celem było promowanie politycznej i kulturowej różnorodności oraz wartości byłej demokracji. Był także redaktorem czasopism literackich Sidro, Tokovi, Most.

W 1975 roku Rebula oraz Boris Pahor opublikowali książkę wywiadów pt. Edvard Kocbek: Pričevalec našega časa, w której Rebula potępia morderstwa członków słoweńskiej antykomunistycznej milicji, które miały miejsce w maju i czerwcu 1945 roku. Publikacja ta wywołała kontrowersje w Jugosławii, a autorzy zostali objęci zakazem wjazdu do tego kraju na kilka lat.

Po uzyskaniu niepodległości przez Słowenię Rebula pracował jako felietonista w wielu katolickich czasopismach. W 2014 roku został uhonorowany Europejską Nagrodą Obywatelską.

Twórczość

Alojz Rebula jest jednym z najważniejszych współczesnych słoweńskich autorów. Napisał wiele zbiorów esejów, dzienników, powieści, dramatów, krótkiej prozy i innych dzieł, które przetłumaczono na wiele języków. Otrzymał liczne nagrody, w tym w 1995 roku nagrodę im. France Prešerna, w 1997 roku międzynarodową nagrodę Acerbi za włoski przekład powieści V sibilnem vetru, a w 2005 roku nagrodę im. Kersnika za powieść Nokturno za Primorsko. Słoweński autor i intelektualista Andrej Capuder określił twórczość Rebuli jako najlepsze zjawisko, które można obecnie pokazać światu.

Rebula czerpie inspirację z historii kultury oraz naturalnego otoczenia Słoweńców. Napisał także nowelę o życiu misjonarza Friderika Baraga. Zastanawia się nad przeznaczeniem małego narodu oraz nad ludzką kondycją. Jego proza jest zarówno liryczna, jak i refleksyjna, a tematyka koncentruje się na nadmorskiej rzeczywistości, w której rozważa los niewielkiego kraju, możliwości artystycznego wyrazu oraz wymiar ludzkiego istnienia. Rebula jest także znany ze swoich pamiętników i esejów. Obok filozofa Milan Komar, jest jednym z pierwszych słoweńskich autorów, którzy szeroko pisali o filozofii Jacques’a Maritaina. Tłumaczył dzieła Ajschylosa oraz Platona na język słoweński, a także Edvarda Kocbeka i Frana Levstika na język włoski.

Dzieła

Powieści