Alois Taux (urodzony 5 października 1817 w Braszowicach, zmarły 17 kwietnia 1861 w Salzburgu) był niemiecko-austriackim muzykiem, dyrygentem i kompozytorem, a także pierwszym dyrektorem Mozarteum w Salzburgu.
Życiorys
Edukacja muzyczna
Swoje pierwsze lekcje muzyki pobierał w rodzinnym miasteczku oraz w sąsiednim Kamieńcu Ząbkowickim. W 1834 roku rozpoczął studia w konserwatorium muzycznym w Pradze.
Kariera
W 1837 roku Taux rozpoczął swoją karierę zawodową w Grazu, gdzie grał na skrzypcach oraz waltorni w lokalnej orkiestrze operowej. W 1839 roku objął stanowisko dyrygenta oraz (początkowo) drugiego kapelmistrza w teatrze w Linzu. W tym samym roku został dyrektorem C. K. teatru w Salzburgu. W 1841 roku stanął na czele nowo utworzonego Towarzystwa Muzyki Katedralnej i Mozarteum. W 1847 roku założył chór koncertowy Salzburger Liedertafel, którym kierował aż do swojej przedwczesnej śmierci. W 1858 roku objął pozycję szefa chóru przy Salzburskiej Akademii Śpiewu (niem. Salzburger Singerakademie).
Taux był inicjatorem pierwszych festynów mozartowskich, które miały miejsce w Salzburgu w latach 1842, 1852 i 1856. W 1856 roku zorganizował również duży festyn chóralny, znany jako Liedertafelfest. Koncerty, które zainicjował na cześć Mozarta, później zostały zinstytucjonalizowane przez Międzynarodową Fundację Mozarteum (niem. Internationale Stiftung Mozarteum).
Życie prywatne
W 1850 roku Taux ożenił się z baronówną Anną Dubsky von Wittenau, która była krewną żony Mozarta, Konstancji Weber.
Śmierć
Taux zmarł nagle podczas próby swojego chóru Liedertafel wiosną 1861 roku. Jego grób znajduje się na cmentarzu komunalnym w Salzburgu.
Honory
Alois Taux jest patronem ulicy Tauxgasse w dzielnicy Gneis w Salzburgu. W dniach 17-18 października 2015 roku lokalni entuzjaści muzyki oraz społecznicy zorganizowali I. Festiwal Muzyczny im. Aloisa Tauxa, mający na celu upamiętnienie tego kompozytora w jego rodzinnych stronach. W ramach festiwalu odbyły się koncerty muzyki Tauxa oraz jego współczesnych w kościele pw. św. Wawrzyńca w Braszowicach oraz podczas „Odpustu Jadwiżańskiego” w kościele pw. św. Jadwigi w Ząbkowicach Śląskich.
Twórczość
Jako kompozytor, Taux stworzył głównie muzykę użytkową, która zyskała uznanie w kręgach, w których działał. W jego dorobku znajduje się ponad 50 utworów, w tym dziewięć mszy, sześć uwertur oraz burleski, intermezza, kantaty, tańce, pieśni i chorały.
Jego utwory kościelne, chóralne oraz różnorodne kompozycje do inscenizacji dramatycznych […] ukazują go jako eklektyka, który inspirował się nie tylko niemieckimi klasykami i romantykami, ale także jako płodnego oraz wrażliwego dyrygenta teatralnego, otwartego na bogatą melodykę i rytmikę współczesnych mu włoskich oper. Wśród jego dramatycznych kompozycji wyróżnia się ludowa nuta, mająca korzenie w okolicach Untersbergu, co manifestuje się w jego widowisku pt. Die Rose vom Untersberg. Preferował także […] „trwożne legendy o duchach i prastare niemieckie mity”.
Przypisy
Bibliografia
- Adolf Haslinger und Peter Mittermayr (Ed.): Salzburger Kulturlexikon, Residenz Verlag, Salzburg 2001, s. 498.
- Erich Schenk: Alois Taux w: 80 Jahre Salzburger Liedertafel, Salzburger Liedertafel (Ed.), Salzburg 1927, s. 11-17.
- Constantin Schneider: Geschichte der Musik in Salzburg, Verlag R. Kiesel, Salzburg 1935, s. 165-167.
- Taux, Alois. musiklexikon.ac.at. [dostęp 2016-03-21]. (niem.).
Linki zewnętrzne
