Alois Liška

Alois Liška (urodzony 20 listopada 1895 roku w Záborčí koło Liberca, zmarł 7 lutego 1977 roku w Londynie) był czechosłowackim wojskowym i żołnierzem, który brał udział w obu wojnach światowych. Najbardziej znany jest jako dowódca 1 Czechosłowackiej Brygady Pancernej podczas oblężenia Dunkierki w latach 1944–1945.

Wczesne życie

Alois Liška przyszedł na świat 20 listopada 1895 roku we wsi Záborčí, usytuowanej około 17 kilometrów na południowy wschód od Liberca. Był jednym z sześciorga dzieci w rodzinie. W czerwcu 1914 roku ukończył gimnazjum w Turnovie, zdobywając maturę.

Służba wojskowa

W 1915 roku, w trakcie I wojny światowej, Liška został powołany do armii austro-węgierskiej i wysłany na front rosyjski. Rok później wpadł w ręce wroga (według jednego ze źródeł, przeszedł na stronę przeciwnika). W 1917 roku zgłosił się jako ochotnik do Legionu Czechosłowackiego w Rosji, gdzie pełnił służbę w artylerii.

Po powrocie do Czechosłowacji w 1920 roku Liška wstąpił do armii jako zawodowy oficer, służąc w 51 Pułku Artylerii w Starym Boleslaviu, gdzie awansował od dowódcy kompanii do dowódcy pułku. Kiedy Niemcy zajęli czeskie ziemie w 1939 roku, opuścił kraj.

Podczas bitwy o Francję dowodził 1 Pułkiem Artylerii, a po klęsce alianckich sił ewakuowano go do Wielkiej Brytanii razem z pułkiem. W 1943 roku Liška został mianowany generałem brygady, a od marca tego samego roku objął dowództwo Samodzielnej Brygady Czechosłowackiej, która później przekształciła się w Samodzielną Czechosłowacką Brygadę Pancerną, a finalnie w 1 Czechosłowacką Brygadę Pancerną. Jednostka została przeniesiona do Francji w sierpniu 1944 roku, a Liška kierował oblężeniem Dunkierki od października 1944 roku do maja 1945 roku. 9 maja przyjął kapitulację niemieckiego garnizonu.

Okres powojenny

Po zakończeniu wojny Liška wrócił do Czechosłowacji, gdzie ponownie spotkał się z żoną i córką, które zostały uwolnione z niemieckich obozów koncentracyjnych; jego syn Jaroslav oraz starszy brat Josef zostali zabici podczas marszów śmierci. W kwietniu 1945 roku został mianowany szefem sztabu Czechosłowackiej Armii Ludowej przez prezydenta Edvarda Beneša, jednak jego nominacja nie została zatwierdzona przez władze radzieckie. Zamiast tego Liška objął dowództwo Akademii Wojskowej i w 1946 roku awansował na pełnego generała. Po praskim zamachu stanu w 1948 roku oraz czystkach wśród „londyńskich” oficerów został jednak usunięty z wojska i zmuszony do opuszczenia kraju bez rodziny.

Alois Liška zmarł 7 lutego 1977 roku w londyńskiej dzielnicy Putney. Po upadku komunizmu w Europie Wschodniej został pośmiertnie odznaczony Orderem Milana Rastislava Štefánika 3. klasy przez prezydenta Václava Havla w 1991 roku.

Przypisy

Przeczytaj u przyjaciół: