Aloes zwyczajny, aloes barbadoski
Aloe vera (L.) Burm. f. to gatunek byliny, który pochodzi z obszarów Afryki oraz Azji Mniejszej.
Etymologia
Nazwa rodzajowa Aloe według niektórych źródeł wywodzi się z arabskiego określenia tych roślin, podczas gdy inne wskazują na greckie słowo aloē, które przeszło do łaciny jako aloe i ma nieznane pierwotne znaczenie. Niektóre źródła łączą te teorie, wskazując na zastosowanie terminu aloë w starożytnej Grecji oraz w języku arabskim. Epitet gatunkowy vera pochodzi od łacińskiego verus, co oznacza „prawdziwy, rzeczywisty”.
Morfologia
Pokrój
Roślina osiąga wysokość do 80 cm i tworzy liczne odrosty.
Liście
Liście mają szarozieloną barwę, a w młodym stadium są pokryte białymi plamkami.
Kwiaty
Kwiaty charakteryzują się żółtą koroną i są zebrane w wydłużone grona.
Właściwości fitochemiczne
Liście aloesu składają się w 96% z wody, a pozostałe 4% zawierają liczne składniki odżywcze oraz około 270 różnych substancji o wysokiej aktywności biologicznej. Zawierają one dużą ilość błonnika (około 73% suchej masy) oraz popiołu (około 16,9%). W składzie liści znajdują się również tłuszcze (około 2,9%). Aloes jest bogatym źródłem białek, które występują w postaci łatwo przyswajalnych aminokwasów; wykryto ich 18 z 22, które są obecne w żywności, w tym 7 aminokwasów egzogennych. W aloesie obecne są także polipeptydy, które hamują rozwój grzybów. Ważnym składnikiem są także polisacharydy, które stanowią główny element substancji śluzowych żelu aloesowego.
Zastosowanie
Roślina lecznicza
Surowiec zielarski
Aloes barbadoski (Aloe barbadensis) to zagęszczony i wysuszony sok z liści, mający postać ciemnobrunatnej, lekko błyszczącej lub matowej masy. Surowiec ten powinien zawierać przynajmniej 28,0% pochodnych hydroksyantracenu w przeliczeniu na barbaloinę. Istnieją jedynie ograniczone dowody na skuteczność aloesu w celach zdrowotnych. Może on przyspieszać gojenie poparzeń I i II stopnia oraz odmrożeń, a także wspomagać leczenie niektórych chorób skóry, takich jak łuszczyca. Stosowany doustnie, może obniżać poziom glukozy i lipidów we krwi u pacjentów z cukrzycą oraz zespołem metabolicznym. Aloes ma także silne działanie przeczyszczające.
Według niektórych źródeł, należy unikać długoterminowego stosowania z uwagi na ryzyko zapalenia nerek oraz potencjalne działanie kancerogenne.
Przeciwwskazania: nadwrażliwość na składniki leku oraz karmienie piersią.
Roślina kosmetyczna
Aloes zwyczajny jest szeroko stosowany w przemyśle kosmetycznym. Znajduje się zwłaszcza w preparatach do pielęgnacji skóry trądzikowej oraz do wszystkich typów włosów, pomagając w walce z łupieżem, wzmacniając włosy i przeciwdziałając ich wypadaniu. Działa również jako naturalny antyperspirant oraz wspomaga gojenie różnych zmian skórnych. Aloes penetruje głębsze warstwy skóry, działając synergistycznie z innymi aktywnymi substancjami zawartymi w kosmetykach. Używa się go do produkcji balsamów, kremów oraz szamponów.
Roślina ozdobna
W krajach o chłodniejszym klimacie aloes uprawiany jest jako roślina doniczkowa.
Inne zastosowania
Balsamowanie zwłok
W czasach biblijnych Żydzi używali olejku aloesowego do balsamowania zmarłych.
