Almandyn
Almandyn to minerał przynależący do grupy granatów, klasyfikowany jako krzemian. Jest to minerał powszechnie występujący i znany w przyrodzie.
Nazwa wywodzi się od Alabandy, historycznego miejsca w Azji Mniejszej, gdzie szlifowano najpiękniejsze okazy tego kamienia.
Właściwości
Inkluzje w almandynie mogą obejmować różne minerały, w tym:
- kryształy cyrkonu, które tworzą efekt aureoli z powodu obecności pierwiastków radioaktywnych;
- igły rutylu;
- kryształy hornblendy;
- igły augitu oraz hornblendy układające się równolegle do krawędzi ścian kryształu;
- apatyt, ilmenit, spinel, monacyt, biotyt oraz kwarc, a także włókniste inkluzje piroksenu i amfiboli, które dają efekt migotania oraz w oszlifowanych kaboszonach tworzą czteroramienną gwiazdę.
Almandyn tworzy dobrze wykształcone, izometryczne kryształy o pokroju dwunastościanu rombowego. Często występuje jako minerał wrosły. Charakteryzuje się kruchością i przezroczystością, a także tworzy kryształy mieszane z piropem, znane jako rodolity. Niektóre kryształy mogą wykazywać asteryzm w postaci czteroramiennej gwiazdy.
Występowanie
Almandyn jest składnikiem skał powstałych w wyniku metamorfizmu regionalnego, takich jak łupki mikowe i paragnejsy. Buduje również eklogity. Można go znaleźć w strefach kontaktowych intruzji granitowych, szczególnie w hornfelsach. Spotykany jest w ryolitach, dacytach oraz andezytach.
Najcenniejsze okazy pochodzą z:
- Indii (Dżajpur, Radżasthan, Hajdarabat) – materiał jubilerski z efektem asteryzmu;
- Cejlonu – kryształy o dużych rozmiarach i pięknej barwie;
- Brazylia – Minas Gerais, Bahia;
- USA – Idaho, wyspa Wrangla, Alaska;
- Australii.
W Polsce almandyn występuje w gnejsach koło Strzelina oraz w amfibolach i pegmatytach Gór Sowich.
Zastosowanie
- jako materiał ścierny (papier, płótno ścierne);
- do produkcji narzędzi skrawających, szlifierskich oraz wierteł;
- ma znaczenie naukowe jako wskaźnik metamorfizmu;
- jest poszukiwany przez kolekcjonerów;
- znajduje szerokie zastosowanie w jubilerstwie do tworzenia biżuterii i ozdób – szczególnie pożądane są kamienie z efektem asteryzmu (gwiazdy).
Zobacz też
Przypisy
Bibliografia
Kazimierz Maślankiewicz: Kamienie szlachetne. Wyd. 3 popr. i uzup. Warszawa: Wydawnictwo Geologiczne, 1982. Brak numerów stron w książce
Michał Sachanbiński: Vademecum zbieracza kamieni szlachetnych i ozdobnych. Warszawa: Wydawnictwo Geologiczne, 1984. ISBN 83-220-0199-1. Brak numerów stron w książce
