Allsvenskan
Allsvenskan to najwyższa klasa męskich ligowych rozgrywek piłkarskich w Szwecji, będąca jednocześnie najwyższym szczeblem centralnym (I poziom ligowy). Została utworzona w 1924 roku i jest zarządzana przez Szwedzki Związek Piłki Nożnej (SvFF) od samego początku. W rozgrywkach bierze udział 16 najlepszych krajowych klubów piłkarskich, a cykliczne zmagania odbywają się co sezon. Zespół, który zdobędzie tytuł, zostaje Mistrzem Szwecji, natomiast najsłabsze drużyny spadają do Superettan (II ligi szwedzkiej).
Historia
Mistrzostwa Szwecji w piłce nożnej mają swoją historię sięgającą 1896 roku. W początkowym okresie rozgrywki odbywały się w formie pucharowej, znane jako Svenska Mästerskapet, a mecze rozgrywano głównie w Göteborgu i Sztokholmie. Zwycięzca turnieju otrzymywał tytuł mistrza kraju. W 1924 roku powstała Allsvenskan, która zastąpiła ligę Svenska serien, najwyższą dywizję piłkarską w latach 1910-1924, w której mistrz ligi nie był formalnie mistrzem kraju. Tytuł mistrza kraju przysługiwał mistrzowi Allsvenskan dopiero od 1931 roku. W latach 1982-1990 mistrza kraju wyłaniały play-offy, a w 1991 i 1992 roku obowiązywała kontynuacyjna liga zwana Mästerskapsserien. W 1993 roku powrócono do nazwy Allsvenskan.
System rozgrywek
Obecny format ligi, który nie przewiduje systemu rozgrywek dwurundowych, obowiązuje od sezonu 1993.
Rozgrywki składają się z 30 kolejek spotkań rozgrywanych pomiędzy drużynami w systemie kołowym. Każda para drużyn gra ze sobą po dwa mecze – jeden u siebie, a drugi na wyjeździe. Od sezonu 2008 w lidze występuje 16 zespołów, wcześniej liczba ta wynosiła od 10 do 14. Drużyna, która wygra mecz, zdobywa 3 punkty (wcześniej 2 punkty do sezonu 1989), 1 punkt za remis oraz 0 za porażkę.
Zdobycie pierwszego miejsca po ostatniej kolejce spotkań oznacza zdobycie tytułu Mistrza Szwecji w piłce nożnej. Mistrz Szwecji kwalifikuje się do eliminacji Ligi Mistrzów UEFA, natomiast drużyny z miejsc drugiego i trzeciego mają możliwość gry w Lidze Europy UEFA. Zwycięzca Pucharu Szwecji również startuje w eliminacjach do Ligi Europy, a jeśli zdobywca pucharu zajmie pierwsze miejsce w lidze, to możliwość gry w eliminacjach otrzymuje także czwarta drużyna klasyfikacji końcowej. Zajęcie dwóch ostatnich miejsc skutkuje spadkiem do Superettan, a trzecia drużyna od końca tabeli walczy w barażach play-off z trzecią drużyną Superettan o utrzymanie w najwyższej lidze.
W przypadku równej liczby punktów, klasyfikacja końcowa ustalana jest na podstawie wyników dwumeczu między drużynami. Jeśli nadal występuje remis, brana jest pod uwagę różnica bramek w bezpośrednich pojedynkach, następnie ogólny bilans bramkowy w sezonie, większa liczba zdobytych bramek, a w ostateczności decyduje losowanie.
Zwycięzca rozgrywek otrzymuje Puchar Lennarta Johanssona, nazwany na cześć Lennarta Johanssona, szwedzkiego działacza piłkarskiego i prezydenta UEFA w latach 1990-2007.
Skład ligi w sezonie 2024
Lista sezonów
Svenska Serien
Allsvenskan
Statystyka
tabela medalowa
Mistrzostwo Szwecji zdobyło do tej pory 19 różnych drużyn, z czego 15 z nich zdobyło tytuł od momentu wprowadzenia obecnych zasad rozgrywek od sezonu 1930/1931.
Stan po zakończonym sezonie 2024.
Frekwencja
Początkowo na mecze I ligi przychodziło średnio 3-5 tys. widzów. Największą popularnością cieszyły się mecze ligowe w latach 50., kiedy reprezentacja osiągała swoje największe sukcesy (wicemistrzostwo świata w 1958 roku). Od połowy lat 40. średnia frekwencja rosła, osiągając pod koniec lat 50. około 12 tys. kibiców na mecz. Najbardziej popularne były zespoły AIK Fotboll, IFK Göteborg, IFK Norrköping oraz Malmö FF. Później frekwencja spadła o połowę. Pod koniec lat 70. kluby szwedzkie zaczęły odnosić pierwsze sukcesy na arenie międzynarodowej, co przyciągnęło około 5-6 tys. widzów na mecze. Od końca lat 90. obserwuje się znaczny wzrost frekwencji na meczach ligowych, a średnia liczba widzów na meczu niemal się podwoiła w ciągu ostatnich 10 lat, osiągając około 9-11 tys. widzów, co zbliża się do poziomu lat 50.
Obecnie najwięcej kibiców przychodzi na mecze IFK Göteborg, Malmö FF oraz trzech klubów z Stockholmu – AIK Fotboll, Djurgårdens IF i Hammarby IF.
Przypisy
Bibliografia
Oficjalna strona Allsvenskan (szw.)
Allsvenskan, [w:] baza Soccerway (liga) [dostęp 2021-01-02].
Tabele ligowe w bazie League321 (ang.)
Oficjalna strona SvFF (szw.)