Allied Force Headquarters (AFHQ)
Allied Force Headquarters (w skrócie AFHQ, z ang. Naczelne Dowództwo Sił Alianckich) to dowództwo łączących różne rodzaje sił zbrojnych, które nadzorowało wszystkie siły bojowe Aliantów w śródmorzu podczas II wojny światowej, od końca 1942 roku do zakończenia konfliktu w Europie w maju 1945 roku.
AFHQ zostało utworzone w Wielkiej Brytanii w sierpniu 1942 roku pod dowództwem generała Dwighta Eisenhowera, aby objąć kontrolę nad siłami biorącymi udział w operacji Torch, alianckiej inwazji na Afrykę Północną. Eisenhower otrzymał tytuł Naczelnego Dowódcy Alianckich Sił Ekspedycyjnych, ale wkrótce po powołaniu dowództwa zdecydowano się usunąć słowo „Ekspedycyjnych” z jego tytułu, aby nie zdradzić planów inwazji przed niemieckim wywiadem. W ten sposób Eisenhower stał się Naczelnym Dowódcą Sił Alianckich.
W końcu 1942 roku pojawiła się potrzeba zjednoczenia dowodzenia nad siłami Sprzymierzonych w Afryce Północnej, ponieważ z zachodu nadciągały wojska amerykańsko-brytyjskie pod dowództwem generała Kennetha Arthura Noela Andersona, które wylądowały w Algierii podczas operacji Torch w listopadzie, oraz siły brytyjskiej 8 Armii, dowodzonej przez generała Bernarda Montgomery’ego, które po zwycięskiej II bitwie pod El Alamein były wystarczająco blisko, aby wymagać koordynacji działań. W związku z tym, w lutym 1943 roku, AFHQ przejęło również kontrolę nad 8 Armią.
Eisenhower pełnił funkcję dowódcy AFHQ do stycznia 1944 roku, nadzorując lądowanie aliantów na Sycyliach (operacja Husky), które rozpoczęło się 10 lipca 1943 roku, oraz inwazję na Włochy (operacje Baytown i Avalanche) 3 września 1943 roku. W grudniu 1943 roku Eisenhower powrócił do Wielkiej Brytanii, aby objąć dowództwo nad siłami alianckimi przygotowującymi się do operacji Overlord, zaplanowanej na wiosnę 1944 roku. Jego następcą został generał Henry Maitland Wilson, którego tytuł zmieniono na Naczelnego Dowódcę Śródziemnomorskiego Teatru Działań Wojennych.
Wilson był dowódcą przez mniej niż rok, zanim w grudniu 1944 roku został wysłany do Waszyngtonu, aby zastąpić marszałka Johna Dilla z brytyjskiej misji wojskowej, który zmarł niespodziewanie. Jego następcą został feldmarszałek Harold Alexander, który pełnił funkcję Najwyższego Dowódcy Sił Alianckich do końca wojny. Po kapitulacji sił niemieckich we Włoszech 2 maja 1945 roku, AFHQ stało się jednostką z ograniczonym personelem, odpowiedzialnym za koordynację działań likwidujących stare struktury dowodzenia, pod kierownictwem generała Willliama Duthie Morgana jako Najwyższego Dowódcy Aliantów Obszaru Śródziemnomorskiego. AFHQ zostało rozwiązane 17 września 1947 roku na podstawie Rozkazu Generalnego nr 24 z 16 września 1947 roku.
