Alleluja
Alleluja (hebr. הַלְלוּיָהּ hallelujah, znane też jako halelu-Jáh – „wychwalajcie Jahwe”) to biblijna aklamacja, która wysławia Jahwe i jednocześnie służy jako wezwanie do jego wychwalania. Ten zwrot pojawia się dwadzieścia cztery razy w Starym Testamencie, głównie w Księdze Psalmów, oraz cztery razy w greckiej formie w Nowym Testamencie. Po raz pierwszy występuje w Psalmie 104:35. Z wyjątkiem Psalmu 135:3, aklamacja ta zazwyczaj rozpoczyna lub kończy psalmy, w których się znajduje. W Apokalipsie św. Jana można przeczytać: „Potymem słyszał jakoby głos rzeszy wielkich na niebie: Allelu-Ja! Zbawienie i chwała i moc Bogu naszemu jest” (Ap 19,1 Biblia Wujka 1599), oraz „Potem usłyszałem jak gdyby głos wielkiego tłumu w niebie – mówiących: Alleluja!” (Ap 19,1 Biblia Tysiąclecia 1965). W tym kontekście, Alleluja wprowadza serię hymnów.
Ten zwrot stał się integralną częścią chrześcijańskiej liturgii oraz szeroko pojętej kultury, na przykład w języku potocznym jako okrzyk radości, w tekstach piosenek w muzyce rozrywkowej, a także w życzeniach na kartkach pocztowych lub na wystawach sklepów w okresie związanym ze Świętami Wielkanocnymi. Z uwagi na szczególny związek z Wielkanocą, wyrażenie „wesołego Alleluja!” stało się synonimem życzeń „wesołych Świąt Wielkanocnych”.
W Kościele katolickim
W liturgii katolickiej mszy świętej, Alleluja występuje jako aklamacja przed Ewangelią i bezpośrednio ją poprzedza, łącząc się z wersetem przed Ewangelią. Towarzyszy również niektórym antyfonom we mszy oraz w liturgii godzin, a w okresie wielkanocnym obowiązkowo dodaje się ją na ich końcu. Ponadto, aklamacja ta występuje w wersecie rozpoczynającym godziny kanoniczne liturgii godzin. Dwukrotne Alleluja jest również dodawane do rozesłania oraz odpowiedzi wiernych na zakończenie obrzędów w Oktawie Wielkanocy i na Zesłaniu Ducha Świętego.
Aklamację tę pomija się od Środy popielcowej do Wielkiej Soboty włącznie (dawniej także w czasie przedpościa). W czasie mszy, zamiast niej, w zależności od okoliczności, można używać jednej z następujących aklamacji: „Chwała Tobie, Chryste, Królu wiecznej chwały”; „Chwała i cześć Tobie, Panie Jezu”; „Chwała i cześć Tobie, Chryste”; „Chwała Tobie, Słowo Boże”; „Chwała Tobie, Królu wieków” lub innej podobnej.
Zobacz też
Hallel
Przypisy
Bibliografia
Bruce M. Metzger, Michael d. Coogan [red.]: Słownik wiedzy biblijnej. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Vocatio”, 1999. ISBN 83-7146-023-6.
Anton Grabner-Haider [red.]: Praktyczny słownik biblijny. Warszawa: Instytut wydawniczy Pax, 1995. ISBN 83-211-1512-8.
