Allan Pinkerton (urodzony 25 sierpnia 1819 w Glasgow, zmarły 1 lipca 1884 w Chicago) był amerykańskim detektywem i wywiadowcą, który założył Agencję Pinkertona – pierwszą agencję detektywistyczną na świecie.
Życiorys
Pinkerton przyszedł na świat w Glasgow w Szkocji, jako syn Williama i Isabell. W miejscu, gdzie znajdował się jego rodzinny dom, obecnie stoi główny meczet Glasgow. Z zawodu był bednarzem, a w młodości angażował się w ruch czartystów, domagający się powszechnego prawa wyborczego. Po niepowodzeniu swoich działań na rzecz reformy, w 1842 roku, w wieku 23 lat, emigrował do Stanów Zjednoczonych. W 1849 roku objął stanowisko głównego detektywa-śledczego w Chicago. W latach pięćdziesiątych współpracował z chicagowskim prawnikiem Edwardem Ruckerem, co doprowadziło do powstania Północno-Zachodniej Agencji Policyjnej (North-Western Police Agency), która później została znana jako Agencja Pinkertona. Jej znakiem firmowym było szeroko otwarte oko z hasłem „my nigdy nie śpimy” (we never sleep).
Zanim wstąpił do armii Unii podczas wojny secesyjnej, opracował kilka technik detektywistycznych, które są stosowane do dziś, takich jak inwigilacja podejrzanych oraz infiltracja przestępczych środowisk poprzez pracę pod przykryciem. Podczas wojny domowej, w latach 1861–1862, pełnił funkcję szefa służb wywiadowczych Union Intelligence Service. Udało mu się zdemaskować spisek mający na celu zamordowanie prezydenta Lincolna w drodze na jego inaugurację w Baltimore, w stanie Maryland. Agenci Pinkertona często przebierali się za konfederatów, aby zdobywać informacje wywiadowcze. Sam Pinkerton brał udział w kilku operacjach na terytorium rebelianckim, posługując się pseudonimem majora E.J. Allena. Po jego odejściu na stanowisku szefa wywiadu zastąpił go Lafayette Baker.
Po zakończeniu służby wojskowej kontynuował ściganie przestępców napadających na pociągi oraz brał udział w zwalczaniu tajnych, często terrorystycznych organizacji związkowych. Pinkerton zmarł w Chicago w 1884 roku w wyniku infekcji, która wystąpiła po tym, jak ugryzł się w język, gdy poślizgnął się na chodniku. Przed śmiercią pracował nad systemem, który miał na celu skonsolidowanie danych kryminalnych w jednym miejscu; jego prace są obecnie kontynuowane przez FBI. Pinkerton został również przyjęty do „Wojskowej Galerii Sław Wywiadu” (Military Intelligence Hall of Fame).
Po jego śmierci agencja szybko stała się główną siłą używaną do tłumienia strajków robotniczych. To spowodowało, że postać Pinkertona była często postrzegana w negatywnym świetle, uznawany był za zbrojne ramię wielkiego kapitalizmu, mimo że firma, którą założył, zawsze kierowała się jego kodeksem moralnym. Agenci Pinkertona ochraniali fabryki podczas wielu strajków pod koniec XIX i na początku XX wieku (w tym strajk Pullmana), ale również rozwiązali wiele spraw kryminalnych, w tym sprawę gangu rabusiów pociągów Wild Bunch z Dzikiego Zachodu.
Przypisy
Linki zewnętrzne
Szczegółowy profil Pinkertona. crimelibrary.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-12-16)].
