Allan Kardec

Allan Kardec

Allan Kardec, właściwie Hippolyte Léon Denizard Rivail (urodzony 3 października 1804 roku w Lyonie, zmarły 31 marca 1869 roku w Paryżu) był francuskim naukowcem, teoretykiem oraz kodyfikatorem spirytyzmu. Zgromadził i uporządkował informacje przekazywane przez duchy podczas seansów spirytystycznych.

Życiorys

Kardec był uczniem oraz współpracownikiem Johanna Heinricha Pestalozziego, znał wiele języków, a także prowadził wykłady z zakresu matematyki, fizyki, chemii, astronomii, fizjologii, anatomii porównawczej oraz języka francuskiego. W wieku 50 lat zainteresował się zjawiskiem wirujących stolików. Gdy większość ludzi traktowała te zjawiska jako formę rozrywki, Rivail postanowił je zbadać w sposób naukowy. Interesowały go metody komunikacji z duchami, takie jak wybieranie liter, wystukiwanie kodów (typtologia) oraz pismo automatyczne.

Po rewolucji z 1848 roku, Rivail objął stanowisko kierownika etapu, co oznaczało, że był odpowiedzialny za przygotowanie, koordynację oraz realizację przedstawień fizyk-magika Lacaze w niewielkim pomieszczeniu w „Carré Marigny”, niedaleko „Champs Elysées” w Paryżu. To miejsce, znane jako Lacaze Pavilion lub Baraque Lacaze, oferowało różnorodne pokazy fizyczne, fantasmagorie, projekcje naukowe oraz zjawiska spirytystyczne, w których Lacaze przywoływał duchy na długo przed popularyzacją spirytualizmu. Te spektakle były popularne w połowie XIX wieku, w czasach, gdy elektryczność zaczynała zyskiwać na znaczeniu. Niestety, pomieszczenie to zamknięto pod koniec 1854 roku, aby ustąpić miejsca innym przedstawieniom w związku z nadchodzącymi Światowymi Targami w Paryżu w 1855 roku.

W maju 1855 roku poznał pana Fortiera, magnetyzera, który zaprowadził go do Madame de Plainemaison, medium mieszkającego przy Rue de la Grange Bateliere w Paryżu, blisko opery. W obecności innych gości podczas seansu nawiązał kontakt z duchem Zefirem, który powierzył mu misję bycia rzecznikiem umarłych. To doświadczenie uznał za objawienie. Po raz pierwszy był świadkiem zjawisk takich jak obracanie się, skakanie i bieganie na stołach, co opisał w rękopisie z lat 1855-1856 zatytułowanym „Moje przepowiednie dotyczące spirytyzmu”.

Początkowo Rivail sądził, że zjawiska te mogą być związane z magnetyzmem Mesmera, jednak szybko odrzucił tę teorię. Nie będąc medium, musiał korzystać z pomocy różnych pośredników o zweryfikowanych zdolnościach mediumistycznych, aby komunikować się z duchami, które twierdziły, że przychodzą na seanse, aby przekazać mu wiedzę o świecie duchów. Zaskoczony tymi informacjami, Rivail postanowił poddać duchy próbie prawdomówności, formułując długą serię pytań, które miały wyjaśnić naturę duchowych istot, świat duchowy oraz jego związek ze światem materialnym. Po blisko dwóch latach intensywnych rozmów z duchami, Rivail był pod ogromnym wrażeniem ich elokwencji oraz spójnej wizji świata, którą przedstawiały. Zdecydował się wydać zebrane pytania i odpowiedzi w formie książki. 18 kwietnia 1857 roku ukazało się pierwsze wydanie „Księgi Duchów” (Le Livre des Esprits), podpisane pseudonimem „Allan Kardec”, które odniosło ogromny sukces. W tym dziele przedstawił doktrynę spirytyzmu, argumentując, że człowiek nie składa się jedynie z materii; zawiera w sobie myślącą istotę, która łączy się z ciałem fizycznym, które opuszcza jak zniszczoną odzież, gdy kończy się aktualna inkarnacja. Po śmierci zmarli mogą komunikować się z żywymi, zarówno bezpośrednio, jak i za pośrednictwem medium, w sposób widzialny i niewidzialny.

Na fali sukcesu „Księgi Duchów”, Rivail opublikował kolejne prace: „Księgę Mediów” (Le Livre des Médiums, 1861), „Ewangelię według Spirytyzmu” (L’Évangile selon le Spiritisme, 1864), „Niebo i Piekło” (Le Ciel et L’Enfer, 1865) oraz „Geneza” (La Genèse, 1868). Założył także gazetę „Revue Spirite”. Publikacje te są uważane za fundamenty filozofii spirytystycznej.

Rivail postanowił również odróżnić nowy nurt w spirytualizmie, nazywany nowym spirytualizmem, wprowadzając termin „spirytyzm”, który odnosi się do filozofii przekazanej mu przez duchy.

Wielu znanych twórców, takich jak Wiktor Hugo, Teofil Gautier, Victorien Sardou oraz Arthur Conan Doyle, byli zwolennikami Kardeca i wierzyli, że dostarczył on naukowych dowodów na istnienie życia po śmierci. Kardec miał także licznych przeciwników, w tym Georges Méliès, którzy twierdzili, że jest nieświadomą ofiarą sztuczek szarlatanów, bądź świadomym oszustem, wykorzystującym ludzką naiwność. Warto jednak zaznaczyć, że żaden z prominentnych krytyków spirytizmu nie podjął się rzetelnych badań nad zjawiskami mediumicznymi.

Rivail przyjął pseudonim „Allan Kardec” w 1857 roku, rzekomo na sugestię ducha Zefira, który wyjaśnił mu, że w poprzednim wcieleniu był druidem noszącym to imię. Rivail używał tego pseudonimu tylko w swoich publikacjach dotyczących spirytizmu. Został pochowany na cmentarzu Père-Lachaise w Paryżu, w okazałym grobowcu w stylu megalitycznym, z napisem: „Narodzić się, umrzeć, odrodzić się i wciąż się rozwijać – takie jest prawo.” Jego zwolennicy z całego świata zdobią jego grób kwiatami, czyniąc go jednym z najbardziej ukwieconych na tym cmentarzu.

Po śmierci kodyfikatora zasad spirytystycznych, jego dzieło kontynuowali Léon Denis (1846-1926) oraz Gabriel Delanne (1857-1926). Dziś Kardec jest w Europie niemal zapomniany, ale w USA i Brazylii (gdzie sprzedano 30 milionów jego książek) wciąż jest uważany za jednego z najpopularniejszych francuskich autorów.

Dzieła Allana Kardeca

Dzieła z dziedziny pedagogiki i inne niezwiązane ze spirytyzmem

  • Cours Pratique et Théorique d’ARITHMÉTIQUE, d’apres les principes de Pestalozzi avec des modifications [Praktyczny i teoretyczny kurs arytmetyki, w oparciu o zasady Pestalozziego, z modyfikacjami] (1823)
  • Cours Pratique et Théorique d’Arithmétique, d’apres la méthode de Pestalozzi avec des modifications [Praktyczny i teoretyczny kurs arytmetyki, w oparciu o metodę Pestalozziego, z modyfikacjami] (1824)
  • École de premier degré [Szkoła pierwszego stopnia] (1825)
  • Plan proposé pour l’amélioration de l’éducation publique… [Zaproponowany plan ulepszenia systemu edukacji publicznej…] (1828)
  • Les trois premiers livres de Télémaque en allemand… [Trzy pierwsze księgi Telemacha po niemiecku…] (1830)
  • Grammaire française classique sur un nouveau plan… [Klasyczna gramatyka francuska w oparciu o nowy plan…] (1831)
  • Mémoire sur cette question: Quel est le systeme d’étude le plus en harmonie avec les besoins de l’époque? [Memoriał na temat: Jaki system kształcenia najlepiej odpowiada potrzebom epoki?] (1831)
  • Mémoire sur l’instruction publique… [Memoriał o oświacie publicznej…] (1831)
  • Discours prononcé a la distribution des prix du 14 aout 1834, par M.Rivail, chef d’institution… [Przemówienie wygłoszone w czasie ceremonii wręczenia nagród 14 sierpnia 1834 roku, przez Pana Rivaila, szefa instytutu…] (1834)
  • Programme des études selon le plan d’instruction de H.-L.-D.Rivail [Program studiów według planu kształcenia H.-L.-D.Rivaila] (1838)
  • Cours complet théorique et pratique d’arithmétique [Kompletny teoretyczny i praktyczny kurs arytmetyki] (1845)
  • Manuel des examens pour le brevet de capacité [Podręcznik do egzaminów do osiągnięcia świadectwa dojrzałości] (1846)
  • Solutions raisonnées des questions et problemes d’arithmétique et de géométrie proposés dans les examens de l’Hotel de ville et de la Sorbonne… [Przemyślane rozwiązania pytań i problemów z arytmetyki i geometrii, zawartych w egzaminach Urzędu Miasta i Sorbony] (1846)
  • Projet de Réforme concernant les examens et les maisons d’éducation des jeunes personnes… [Projekt reformy dotyczącej egzaminów i ośrodków wychowawczych dla młodzieży…] (1847)
  • Proposition concernant l’adoption des ouvrages classiques par l’Université [Propozycja dotycząca aprobowania dzieł klasycznych przez Uniwersytet] (1847)
  • Traité complet d’arithmétique [Kompletny traktat o arytmetyce] (1847)
  • Solution des exercices et problèmes du „Traité complet d’arithmétique [Rozwiązanie zadań i problemów z „Kompletnego traktatu o arytmetyce”] (1847)
  • Catéchisme grammatical de la langue française… [Katechizm gramatyczny języka francuskiego…] (1848)
  • Grammaire normale des examens [Normatywna gramatyka egzaminacyjna] (napisana wspólnie z D.Lévi-Alvaresem) (1848)
  • Dictées normales des examens de l’Hotel de Ville et de la Sorbonne [Normatywne dyktanda egzaminacyjne Urzędu Miejskiego i Sorbony] (1849)
  • Dictées spéciales sur les difficultés orthographiques [Specjalne dyktanda dotyczące trudności ortograficznych] (1849)
  • Programme des cours usuels de chimie, physique, astronomie, physiologie [Program zwyczajnych kursów chemii, fizyki, astronomii, fizjologii] (1849)
  • Dictées du premier et du seconde age [Dyktanda pierwszego i drugiego wieku] (1850)

Dzieła spirytystyczne

  • Le Livre des Esprits… [Księga Duchów…] (1857)
  • Instruction pratique sur les manifestations spirites… [Praktyczne wskazówki na temat manifestacji spirytystycznych…] (1858)
  • Lettre sur le spiritisme, en réponse á un article poublié par la „Gazette de Lyon” [List na temat spirytyzmu, w odpowiedzi na artykuł opublikowany w „Gazecie Lyońskiej”] (1860)
  • Qu’est-ce que le spiritisme… [Czym jest spirytyzm…] (1859)
  • Le Livre des médiums… [Księga mediów…] (1861)
  • Le Spiritisme à sa plus simple expression… [Spirytyzm w najprostszym ujęciu…] (1862)
  • Réfutation des critiques contre le Spiritisme [Obalenie zarzutów przeciwko Spirytyzmowi] (1862)
  • Réponse a l’adresse des spirites lyonnais a l’occasion de la nouvelle année [Odpowiedź na list zbiorowy spirytystów lyońskich, z okazji nowego roku] (1862)
  • Voyage spirite en 1862… [Podróż spirytystyczna w 1862 roku…] (1862)
  • Imitation de l’Évangile selon le spiritisme… [Naśladowanie Ewangelii według spirytyzmu…] (1864)
  • Résumé de la loi des phénomenes spirites… [Zarys praw rządzących zjawiskami spirytystycznymi…] (1864)
  • La genèse, les miracles et les prédictions selon le spiritisme [Geneza, cuda i przepowiednie według spirytyzmu] (1865)
  • Le Ciel et l’Enfer, ou la Justice divine selon le spiritisme… [Piekło i Niebo, lub Boża Sprawiedliwość według spirytyzmu…] (1865)
  • Étude sur la poésie médianimique [Studium na temat poezji medianimicznej] (1867)
  • Caractères de la révélation spirite [Cechy objawienia spirytystycznego] (1868)
  • Les oeuvres posthumes [Dzieła pośmiertne] (za najbardziej kompletne uważa się wydanie z 1924 roku).

Linki zewnętrzne

Przeczytaj u przyjaciół: