Allan Bergius
Allan Bergius (ur. 2 maja 1972 w Monachium) to niemiecki sopran chłopięcy, który później zajął się grą na wiolonczeli oraz dyrygowaniem. Bergius jest przede wszystkim znany z współpracy z Nikolausem Harnoncourtem, w ramach której nagrał kantaty Johanna Sebastiana Bacha. Uznawany jest za jednego z najwybitniejszych współczesnych dyszkantów, wykonujących muzykę w stylu bel canto.
Początek kształcenia muzycznego
Allan Bergius wychował się w muzykalnej rodzinie i już od najmłodszych lat miał kontakt z muzyką klasyczną. W 1978 roku rozpoczął naukę gry na wiolonczeli, a dwa lata później został chórzystą prestiżowego niemieckiego chóru chłopięcego, Tölzer Knabenchor. Wkrótce nawiązał współpracę z takimi wybitnymi artystami jak Herbert von Karajan, James Levine, Wolfgang Sawallisch oraz Nikolausem Harnoncourtem.
Charakter głosu
Bergius posiada charakterystyczny dla klasycznego sopranu chłopięcego głos – czysty, jasny, surowy, bez vibrata, a jego dźwięk wyraźnie rezonuje w obszarze kości twarzoczaszki. Jego głos ma znaczną moc, co pozwalało mu przebić się przez orkiestrę Mahlera w dużych salach operowych. Choć jego skala głosu jest ograniczona w oktawie razkreślnej, to w dwu- i trzykreślnej jest dźwięczny i przejrzysty. Bergius wykazywał również dużą biegłość w koloraturo. W zarejestrowanych utworach jego skala obejmowała dźwięki od h w oktawie małej (IV symfonia Mahlera) do f w oktawie trzykreślnej (Aria Królowej Nocy – Czarodziejski flet).
Praca z utworami Johanna Sebastiana Bacha
W swojej karierze dyszkantowej Bergius odniósł znaczące sukcesy, nagrywając wiele kantat w ramach projektu Nikolasa Harnoncourta jako sopran:
- BWV 124 Meinen Jesum laß ich nicht,
- BWV 130 Herr Gott, dich loben alle wir,
- BWV 131 Aus der Tiefen rufe ich, Herr, zu dir,
- BWV 137 Lobe den Herren, den mächtigen König der Ehren,
- BWV 138 Warum betrübst du dich, mein Herz?,
- BWV 139 Wohl dem, der sich auf seinen Gott,
- BWV 140 Wachet auf, ruft uns die Stimme,
- BWV 145 Ich lebe, mein Herze, zu deinem Ergötzen,
- BWV 146 Wir müssen durch viel Trübsal in das Reich Gottes eingehen,
- BWV 147 Herz und Mund und Tat und Leben,
- BWV 155 Mein Gott, wie lang, ach lange?,
- BWV 173 Cantata BWV 173.
W tym samym okresie, pod kierownictwem Albrechta Schmida, zarejestrował kantatę „skowronkową” Jauchzet Gott in allen Landen, uznawaną za jedno z najtrudniejszych dzieł Bacha w jego kantatowym dorobku. Nie ma informacji na temat przyczyn, dla których ta kantata nie została przydzielona Bergiusowi w projekcie Harnoncourta (jest jedną z dwóch, do których Harnoncourt wykorzystał nie sopranów chłopięcych, lecz głosy kobiece). Możliwe, że nie spełnił oczekiwań artystycznych. Niemniej jednak, Bergius jest jednym z niewielu chłopięcych głosów w historii muzyki, którym udało się nagrać ten wymagający utwór studyjnie, i to w wieku zaledwie 12 lat.
W ramach współpracy z Harnoncourt Bergius brał również udział w Oratorium na Boże Narodzenie.
Dzieła Wolfganga Amadeusa Mozarta, występy operowe
Jako dziesięciolatek zadebiutował w przedstawieniu operowym Czarodziejski Flet Wolfganga Amadeusa Mozarta, występując razem z Ileaną Cotrubaș (Pamina) oraz Editą Gruberovą (Królowa Nocy) podczas Festiwalu w Salzburgu (21 czerwca 1982) jako jeden z trzech chłopców.
W wieku 11 lat wystąpił jako Melia w dramacie muzycznym Apollo et Hyacinthus (KV 38) zrealizowanym dla Telewizji Niemieckiej. Warto zauważyć, że dzieło to zostało skomponowane przez Mozarta, gdy miał również 11 lat.
W następnym roku z mniejszym sukcesem artystycznym nagrał arię Królowej Nocy z Czarodziejskiego fletu, a także motet KV 165, napisany dla przyjaciela Mozarta, kastrata Venanzio Rauzziniego. Podczas gdy głos Bergiusa znakomicie pasował do lirycznego charakteru kantat Bacha oraz ról operowych przeznaczonych dla sopranów chłopięcych, w przypadku utworów dla dorosłych śpiewaków, wymagających bogatszego i czasem dramatycznego brzmienia, jego głos okazał się niewystarczający pod względem interpretacyjnym.
Inne interpretacje. Od Monteverdiego do Mahlera
Pod koniec swojej kariery dyszkantowej wystąpił w filmowej adaptacji opery Monteverdiego Powrót Ulissesa do ojczyzny (jako Kupidyn). Nagrał również dzieło Händla Laudate pueri Dominum.
W 1984 roku wystąpił jako solista w IV symfonii Mahlera pod batutą Leonarda Bernsteina na najsłynniejszej włoskiej scenie operowej Teatro alla Scala.
Życie dorosłe
Po przejściu mutacji głosu, Bergius zmienił kierunek swojej kariery artystycznej. W latach 1994-1998 kształcił się jako wiolonczelista, a później jako dyrygent. Obie te dziedziny stały się dominującymi w jego działalności muzycznej. Jako dyrygent zadebiutował w maju 1999 roku w Filharmonii w Kolonii.
Dyskografia
- Mozart: Apollo und Hyazinth (Laserdisc) 1983
- Monteverdi-Henze: Il Ritorno D’Ulisse In Patria (Image Entertainment, DVD) 1985
- Mozart: Die Zauberflöte (The Magic Flute) (1982) (TDK DVWW-CLOPMF, DVD) 2005
- Bach Weihnachtsoratorium: 1982 2H33′ (Deutsche Grammophon, DVD) November 2005
- Bach: Das Kantatenwerk: Sacred Cantatas – Vol. 7 (Teldec, CD) 1983
- Monteverdi-Henze: Il Ritorno D’Ulisse In Patria (Orfeo, CD) 1985
- Bach: Das Kantatenwerk: Sacred Cantatas – Vol. 8 (Teldec, CD) 1986
- Bach: Das Kantatenwerk: Sacred Cantatas – Vol. 9 (Teldec, CD) 1988
- Dichterliebe, Opus 48 (LPK 1486, LP)
- Virtuose Musik für Sopran und Orchester (LP) 1985
- Live Aufnahmen (LP) 1986
