All-way stop

All-way stop (często określane jako four-way stop, gdy skrzyżowanie ma cztery wjazdy) to rodzaj skrzyżowania, który można spotkać w USA, Kanadzie oraz RPA. Na takim skrzyżowaniu obowiązuje zasada, która wymaga, aby każdy pojazd zatrzymał się całkowicie przed wjazdem na skrzyżowanie z każdej drogi do niego prowadzącej. Każdy wjazd jest oznaczony znakiem STOP z dodatkową tabliczką informującą o obowiązującym przepisie – „4-way stop” w przypadku czterech wjazdów lub „All-way stop”, jeśli liczba dróg jest inna.

Zasady

Kierowca jest zobowiązany do całkowitego zatrzymania pojazdu przed wjazdem na skrzyżowanie all-way stop lub przed przejściem dla pieszych, jeśli takie istnieje. W większości jurysdykcji piesi mają zawsze pierwszeństwo, nawet jeśli nie ma namalowanych pasów. W niektórych miejscach, na przykład w stanie Idaho, rowerzyści są zwolnieni z obowiązku całkowitego zatrzymania, ale muszą ustąpić pierwszeństwa zgodnie z zasadami ruchu drogowego. Po zatrzymaniu się, kierowcy przejeżdżają przez skrzyżowanie w kolejności, w jakiej na nie przybyli. W USA, pojazdy, które dotarły na skrzyżowanie jednocześnie, poruszają się zgodnie z zasadą pierwszeństwa dla pojazdu z prawej strony. W RPA kierowcy muszą nawiązać kontakt wzrokowy i uzgodnić pierwszeństwo za pomocą gestów. Niektóre jurysdykcje posiadają bardziej złożony system zasad, który określa reguły w przypadku jednoczesnego wjazdu dwóch lub więcej pojazdów.

Przepisy

W USA przepisy dotyczące ruchu na skrzyżowaniach all-way stop reguluje opracowany przez Federalną Administrację Autostrad Manual on Uniform Traffic Control Devices (MUTCD). W miejscach, gdzie wprowadzono system All-way stop w celu poprawy przepustowości, umieszczane są tabliczki pod standardowym, ośmiokątnym znakiem STOP: „4-way” w przypadku czterech wjazdów lub „All-way” przy innej ich liczbie. Zgodnie z MUTCD, decyzja o wprowadzeniu zasady All-way stop opiera się na analizie inżynierii ruchu drogowego, biorąc pod uwagę potencjalne zwiększenie przepustowości oraz inne czynniki. Spotyka się je zazwyczaj w miejscach, gdzie drogi równorzędne się krzyżują, ale natężenie ruchu jest na tyle niskie, że instalacja sygnalizacji świetlnej jest nieopłacalna, lub gdy zasada pierwszeństwa dla nadjeżdżających z prawej strony może być niejasna. Innym powodem może być chęć stworzenia strefy wolnego ruchu, na przykład w pobliżu szkół.

Podobne zasady all-way stop mogą obowiązywać także w przypadku awarii sygnalizacji świetlnej, kiedy wszystkie sygnalizatory świecą na czerwono.

Zalety i wady All-way STOP

Głównym celem stosowania tego systemu jest zwiększenie bezpieczeństwa. Zgodnie z międzynarodowymi badaniami, wprowadzenie systemu All-way stop zmniejsza liczbę wypadków o 45%. Niemniej jednak, Handbook of Road Safety Measures zaleca stosowanie tych zasad głównie na drogach podrzędnych i w mniej zurbanizowanych obszarach, z uwagi na wady tego rozwiązania.

Niektóre z zalet systemu all-way stop to:

pewność, że pojazdy będą poruszać się z niską prędkością w okolicy skrzyżowania, co daje kierowcom wystarczająco dużo czasu na ocenę sytuacji
uspokojenie ruchu
większe bezpieczeństwo dla pieszych z uwagi na niską prędkość pojazdów
możliwość domyślnego stosowania zasad all-way stop w przypadku awarii sygnalizacji świetlnej

Wady all-way stop obejmują m.in.:

zwiększoną emisję dwutlenku węgla
potencjalne wydłużenie czasu przejazdu
ryzyko wzrostu wypadkowości o 40% po wprowadzeniu tego rozwiązania w przypadku, gdy znaki zostaną usunięte lub zasady zmienione, a kierowcy jeżdżą na „pamięć”

All-way stop w innych krajach

Poza Ameryką Północną i RPA tego typu rozwiązania są rzadko spotykane. Testowano je w Szwecji od lat 80. XX wieku, i choć są przewidziane w szwedzkim prawodawstwie, aktualnie stosuje się je bardzo sporadycznie. Częściej można spotkać droższe w budowie ronda.

Analogiczne rozwiązanie działa również w Polsce, w miejscowości Antoniów w powiecie lipskim. Według informacji z Policji, skutecznie poprawiło bezpieczeństwo na mało uczęszczanym skrzyżowaniu, na którym wcześniej dochodziło do tragicznych wypadków. Jednakże, wprowadzenie tego rozwiązania jest sprzeczne z polskim prawem, które nakazuje stosowanie znaku B-20 wraz z D-1 lub A-6 na drodze poprzecznej.