Alkohole OXO
Alkohole OXO to organiczne związki chemiczne, które zazwyczaj uzyskuje się w wyniku reakcji gazu syntezowego z olefinami, co prowadzi do produkcji aldehydu. Proces ten rozpoczyna się od hydroformylowania, a następnie następuje uwodornianie aldehydu w celu otrzymania alkoholu. Uwodornienie może być poprzedzone etapem pośrednim, który polega na kondensacji dwóch aldehydów, co prowadzi do uzyskania aldehydu z grupą hydroksylową.
Podział alkoholi OXO
Alkohole OXO zazwyczaj występują w formie bezbarwnej cieczy o charakterystycznym zapachu. W zależności od liczby atomów węgla oraz struktury, dzieli się je na alkohole niższe (C4-C8), wyższe (C9-C11) i liniowe (C4-C11).
Alkohole niższe
- n-Butanol (NBA)
- Izobutanol (IBA)
- 2-Etyloheksanol (2-EH)
Alkohole wyższe (rozgałęzione)
- Izononanol (INA)
- Izodekanol (IDA)
- Alkohol tridecylowy
- Izoheptanol
- 2-Propyloheptanol (2-PH)
Zastosowanie alkoholi OXO
Alkohole OXO mają szerokie zastosowanie w produkcji różnych plastyfikatorów, w tym zarówno plastyfikatorów ftalanowych, jak i nieftalanowych. Są także wykorzystywane jako dodatki do olejów napędowych oraz jako rozpuszczalniki w procesach produkcji farb, lakierów i w wielu innych sektorach przemysłu.
Rynek alkoholi OXO
Wśród alkoholi OXO, 2-Etyloheksanol i n-butanol są najważniejszymi produktami, których spożycie stanowi około 75% całkowitego zużycia tych związków. Za nimi plasują się izononanol oraz izobutanol.
Główne rynki popytowe dla alkoholi OXO to: Azja (55%, z czego Chiny mają 36% udziału w globalnej konsumpcji), Europa (20%) oraz Północna Ameryka (17%). Te trzy regiony odpowiadają za 95% światowego zapotrzebowania na alkohole OXO. Przewiduje się, że w najbliższych latach popyt na te substancje wzrośnie na całym świecie o 3,6%, głównie dzięki rozwojowi rynków wschodzących w Azji.
Na poziomie globalnym, plastyfikatory stanowią najważniejszy sektor docelowy dla alkoholi OXO, z udziałem wynoszącym 48% w strukturze popytowej. W produkcji plastyfikatorów najczęściej wykorzystuje się 2-Etyloheksanol, który przetwarzany jest na ftalanowy DEHP (uznawany za ograniczony w Europie zgodnie z regulacjami REACH) oraz na coraz bardziej popularny nieftalanowy DEHT.
Najważniejszymi sektorami dla alkoholi takich jak n-butanol czy izobutanol są przemysł rozpuszczalników oraz sektor farb i lakierów.
Europejscy producenci Alkoholi OXO (2-Etyloheksanol, N-butanol, Izobutanol)
Najwięksi producenci alkoholi OXO w Europie
- BASF – 450 tys. ton rocznie
- OXEA – 430 tys. ton rocznie
- Oxochimie – 400 tys. ton rocznie
- Perstorp – 240 tys. ton rocznie
- Grupa Azoty – 225 tys. ton rocznie
- Oltchim – 50 tys. ton rocznie
Produkcja w Polsce
W Polsce jedynym producentem alkoholi OXO jest Grupa Azoty, która zajmuje piątą pozycję w Europie. Spółka ta jest także drugim co do wielkości producentem 2-Etyloheksanolu w Europie oraz kluczowym wytwórcą jego pochodnych. Od 1986 roku, związki te są produkowane przez zakład Grupy Azoty ZAK S.A. w Kędzierzynie. Po modernizacji instalacji produkcyjnych, zdolności produkcyjne tego zakładu wynoszą 225 tysięcy ton alkoholi OXO, co daje Grupie Azoty 12% udziału w rynku Unii Europejskiej.
