Alkenylowanie, alkenylacja
Alkenylowanie, znane też jako alkenylacja, to rodzaj reakcji chemicznej, która polega na przyłączeniu do danego związku chemicznego grupy alkenylowej, zawierającej wiązanie podwójne C=C. Ta metoda jest istotna w kontekście tworzenia nowych wiązań węgiel-węgiel, a obecność wiązania podwójnego otwiera wiele możliwości dalszej funkcjonalizacji uzyskanego produktu. Wykorzystanie odpowiednich chiralnych katalizatorów pozwala na kontrolowanie stereochemii reakcji.
Alkenylowanie ugrupowania karbonylowego
Alkenylacja grupy karbonylowej jest używana do syntezy pochodnych alkoholu allilowego. Reakcja ta ma charakter addycji nukleofilowej do grupy karbonylowej aldehydu. Zazwyczaj jako nukleofil wykorzystuje się związek metaloorganiczny, taki jak odczynnik Grignarda lub mniej reaktywny dialkilocynk, R2Zn, którego zastosowanie umożliwia lepszą kontrolę enancjoselektywności reakcji. Odpowiednie dostosowanie warunków reakcji oraz dodanie odpowiedniego ligandu pozwala na osiągnięcie wysokich wydajności i uzyskanie nadmiarów enancjomerycznych chiralnych drugo- i trzeciorzędowych alkoholi allilowych.
Addycja dialkilocynku do grupy karbonylowej bez użycia jakiegokolwiek katalizatora zachodzi bardzo wolno, z uwagi na relatywnie niską reaktywność organicznych związków cynku. Wprowadzenie odpowiedniego ligandu przyspiesza ten proces. Koordynacja atomu cynku zmienia geometrię cząsteczki z liniowej na bardziej reaktywną tetraedryczną. Ponadto, odpowiednie dobranie chiralnego związku jako ligandu pozwala na uzyskanie nadmiarów enancjomerycznych pożądanego produktu. Najczęściej stosowanymi ligandami w tego typu reakcjach są aminoalkohole.
Alkenylowanie ugrupowania iminowego
Alkenylacja grupy iminowej stanowi jedną z metod uzyskiwania allilowych amin. Proces ten opiera się na podobnym mechanizmie jak alkenylacja związków karbonylowych, ze względu na podobieństwo strukturalne obu grup. Wiązanie podwójne z heteroatomem oraz znaczna różnica elektroujemności w stosunku do węgla, zarówno dla atomu tlenu, jak i azotu, umożliwiają addycję nukleofilową i powstanie nowego wiązania C-C. Niemniej jednak, z uwagi na mniejszą reaktywność i stabilność imin, związki te nie są powszechnie badane. Mimo to, dzięki podobieństwu do grupy karbonylowej, metody alkenylacji tych związków mogą być z powodzeniem stosowane w przypadku odpowiadających im związków zawierających azot.
