Alkanna, czerwienica (Alkanna)
Alkanna, znana również jako czerwienica, to rodzaj roślin z rodziny ogórecznikowatych (Boraginaceae). Obejmuje około 40–50 gatunków, które występują w południowej Europie (17 gatunków), północnej Afryce oraz w zachodniej Azji, aż do Iranu na wschodzie. Turcja jest centrum zróżnicowania tego rodzaju, gdzie można znaleźć 31 gatunków. W Polsce jedynie jeden gatunek – alkanna pierwiosnkowata (A. primuliflora) – został zarejestrowany jako dziczejący (efemerofit). Rośliny te preferują suche, skaliste oraz trawiaste tereny, a także porzucone grunty rolnicze.
W przeszłości alkanna barwierska miała duże znaczenie jako roślina dostarczająca czerwonego (karminowego) barwnika. Niektóre gatunki, takie jak alkanna wschodnia (A. orientalis) oraz Alkanna aucheriana, są uprawiane jako rośliny ozdobne.
Morfologia
Pokrój
Byliny te osiągają wysokość do 40 cm, często jednak są niskie, z pędami płożącymi się lub lekko wznoszącymi, rozgałęzionymi.
Liście
Liście są skrętoległe, pojedyncze i pokryte włoskami.
Kwiaty
Kwiaty są 5-krotne, mogą być niebieskie, żółte lub białe. Działki kielicha łączą się jedynie u nasady. Płatki korony zlewają się u nasady, tworząc zwykle krótką rurkę, która jest ciemniejsza od reszty korony i ma owłosioną gardziel. Końce płatków są zaokrąglone. Pręciki mają równą długość, są krótsze od rurki korony, a ich nitki są bardzo krótkie, z krótkimi pylnikami. Zalążnia jest górna, czterokomorowa, z pojedynczą szyjką słupka, która nie wystaje z rurki korony.
Owoce
Owoce mają postać rozłupni, które rozpadają się na cztery pomarszczone, brązowe lub czarne rozłupki.
Systematyka
Rodzaj Alkanna należy do plemienia Lithospermeae w podrodzinie Boraginoideae Arnott w obrębie rodziny ogórecznikowatych (Boraginaceae).
Wykaz gatunków
Przypisy
