Alina Zofia Scholtz-Richert (urodzona 24 września 1908 w Lublinie, zmarła 25 lutego 1996 w Warszawie) była polską architektką zieleni.
Życiorys
Była córką Stanisława Augusta Scholtza i Aleksandry Kohler, wywodzącą się z tradycyjnej lubelskiej rodziny luterańskiej.
W 1918 roku rozpoczęła naukę w żeńskim gimnazjum w Lublinie, gdzie w 1926 roku uzyskała świadectwo dojrzałości. Następnie odbyła miesięczny staż w szkółkarni w okolicach Lublina. Początkowo planowała studiować historię sztuki, jednak ostatecznie wybrała ogrodnictwo. Przeprowadziła się do Warszawy, gdzie rozpoczęła studia na Wydziale Ogrodniczym Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego. W 1928 roku odbyła półroczną praktykę w Zakładzie Doświadczalnym w Skierniewicach, uczestnicząc w zajęciach prowadzonych przez Franciszka Krzywdę-Polkowskiego. W 1930 roku wyjechała na staż do Wielkiej Brytanii, gdzie zapoznała się z miejscowymi metodami planowania krajobrazu oraz odwiedzała ogrody, takie jak Cator Court, Dawyck Botanic Garden, Peeblesshire, Devonshire i Brocket Hall. W czerwcu 1932 roku obroniła swoją pracę dyplomową pt. Projekt parku strojnego przy Zamku Królewskim w Warszawie, przygotowaną pod okiem Franciszka Krzywdy-Polkowskiego, uzyskując tytuł inżyniera ogrodnika.
Od 1933 roku była zatrudniona w Zakładzie Architektury i Parkoznawstwa, a od 1938 roku była członkiem Towarzystwa Urbanistów Polskich. Do 1939 roku zaprojektowała wiele prywatnych ogrodów oraz tereny zielone wokół Toru wyścigów konnych na Służewcu, park Niebieskie Źródła w Tomaszowie Mazowieckim i, wspólnie z Romualdem Guttem, zieleń wokół Kopca Piłsudskiego w Krakowie, a także park w Żelazowej Woli (wspólnie z Franciszkiem Krzywdą-Polkowskim).
W czasie II wojny światowej pracowała w ogrodnictwie jako konserwator zieleni w Żelazowej Woli. Po wojnie, w 1945 roku, wróciła do Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego, gdzie pracowała jako adiunkt kontraktowy. W 1946 roku została członkiem Stowarzyszenia Architektów Polskich (SARP), a dwa lata później jednym z członków założycieli International Federation of Landscape Architects (IFLA). Po śmierci Franciszka Krzywdy-Polkowskiego dołączyła do Pracowni Zieleni przy Biurze Odbudowy Stolicy, które później przekształciło się w Biuro Urbanistyczne Warszawy. Jej pierwszym zadaniem było opracowanie terenów zielonych dla budowanej Trasy W-Z. Następnie, wspólnie z Romualdem Guttem, pracowała nad projektem odbudowy i rewaloryzacji Ogrodu Saskiego. W 1959 roku zaprezentowała projekt parku Ludowego, który miał obejmować park Północny na Marymoncie, park sąsiadujący z parkiem Skaryszewskim im. I.J. Paderewskiego oraz Centralny park poniżej skarpy na Ujazdowie, pod budynkami Sejmu. Zrealizowano jedynie niewielką część tego planu, która zyskała nazwę parku na Powiślu (współautorami projektu byli Zygmunt Stępiński i Longin Majdecki).
Od 1958 roku regularnie współpracowała z Kombinatem Budownictwa Miejskiego „Śródmieście”, Warszawską Spółdzielnią Mieszkaniową oraz Inwestprojektem, dla których projektowała zieleń dla osiedli mieszkaniowych, w tym Szwoleżerów, Sadybę i Sady Żoliborskie, współpracując z Haliną Skibniewską. Dodatkowo, zaprojektowała ogród Ambasady Chińskiej Republiki Ludowej w Warszawie wspólnie z Romualdem Guttem i Tadeuszem Zielińskim, a także z Jerzym Kowarskim i Zbigniewem Karpińskim ogród Ambasady Polski w Pekinie oraz z Romualdem Guttem, Tadeuszem Zielińskim i Wiesławem Nowakiem ogród Ambasady Polskiej w Pjongjangu.
Pełniła rolę delegata SARP do IFLA, a w 1965 roku dołączyła do Komisji Weryfikacyjno-Artystycznej SARP. W lipcu 1979 roku SARP nadało jej status Twórcy. W 1980 roku przeszła na emeryturę.
Została pochowana na cmentarzu ewangelicko-augsburskim przy ulicy Młynarskiej (aleja 58a, grób 99).
Upamiętnienie
W dniach od 16 czerwca do 28 listopada 2021 roku w Muzeum Woli miała miejsce wystawa Więcej zieleni! Projekty Aliny Scholtz, dedykowana jej twórczości.
W 2022 roku skwer w dzielnicy Śródmieście w Warszawie, w rejonie ulic Mariensztat, Nowy Zjazd i Bocznej, zyskał imię Aliny Scholtz-Richert.
Przypisy
Bibliografia
Alina Scholtzówna (1908–1996), Katedra Architektury Krajobrazu SGGW;
Pionierzy polskiej architektury krajobrazu, Międzynarodowy Kongres Polskich Architektów Krajobrazu „Sztuka Ochrony i Kształtowania Środowiska” Zawód – Teoria – Nauczanie, Kraków 20-22 września 2007;
Marek Tomiczek Alina Scholtz-Richert – pożegnanie, „Gazeta Stołeczna” nr 151, wydanie z dnia 01/07/1996, str. 17.
