Alina Gryficz-Mielewska, znana jako Alina Dębicka z rodziny Jaxa-Dębickich, herbu Gryf, używająca także pseudonimu Alina Gryficz, a wcześniej nosząca nazwisko Mielewska oraz Grohman (ur. 22 kwietnia 1887 w Miedzeszynie, zm. 24 kwietnia 1946 w Łodzi) – była polską aktorką.
Życiorys
Ukończyła pensję prowadzoną przez siostry Wizytek w Warszawie, po czym zerwała kontakty z rodziną i rozpoczęła przygotowania do zawodu aktorskiego pod okiem Józefa Śliwickiego. Swoją karierę rozwijała pod pseudonimem Gryficz. Zadebiutowała na scenie 17 września 1908 roku w teatrze w Łodzi, gdzie zagrała rolę Maryny w sztuce „Wesele”. Następnie przez dwa sezony występowała pod kierownictwem Aleksandra Zelwerowicza. W czerwcu 1909 roku wcieliła się w infantkę w „Cydzie” w Teatrze Małym w Warszawie. W latach 1910–1913 grała w Teatrze Popularnym w Łodzi, kierowanym przez Andrzeja Mielewskiego. Po ślubie z nim zaczęła posługiwać się nazwiskiem Gryficz-Mielewska. W latach 1913–1917 występowała w Teatrze im. Słowackiego w Krakowie, a następnie w teatrach Nowoczesnym, Letnim i Rozmaitości w Warszawie. W 1919 roku zagrała w polskim filmie „Lokaj”. W 1920 roku rozpoczęła pracę w Teatrze Polskim oraz Małym, gdzie występowała przez dwa sezony do 1922 roku. W tym czasie zagrała w niemieckich filmach berlińskiej wytwórni UFA, m.in. w „Braciach Karamazow”, „Tragedii mocnego człowieka” oraz „Madame de Trocadero”. Podczas kręcenia „Braci Karamazow” w Berlinie poznała Leona Grohmana, za którego wyszła w 1922 roku, po czym zakończyła karierę aktorską.
Życie prywatne
Alina była córką Eugeniusza Dębickiego oraz Wandy z Baczyńskich, pochodziła z katolickiej rodziny ziemiańskiej. Jej pierwszym mężem był Andrzej Mielewski, z którym miała syna, Andrzeja Dębickiego (ur. 1910). Z drugim mężem, Leonem Grohmanem, również doczekała się syna – Jerzego Grohmana (1922–2017), który został politykiem i ekonomistą. Rodzina mieszkała na ulicy Tylnej w Łodzi, w pałacu Ludwika Grohmana. Alina spoczywa w katolickiej części Starego Cmentarza w Łodzi.
Role
Role teatralne:
- Matylda Ricetti („Cierpki owoc”),
- Monna („Ósma żona Sinobrodego”),
- Mery („Szał”),
- Amelia Tichard („Oj, mężczyźni, mężczyźni”),
- Marta („Król”),
- Natalia („Gęsi i gąski”),
- Zuzanna Serignan („Awantura”),
- Dora Dellenny („Pierwsza sztuka Fanny”),
- Margrabina Prie („Maria Leszczyńska”),
- Infantka („Cyd”),
- Maryna („Wesele”),
- Podlotek („Wojna podczas pokoju”).
Filmy:
- „Lokaj”,
- „Tragedia mocnego człowieka”,
- „Madame de Trocadero”,
- „Bracia Karamazow” w roli Gruszenki.
