Alifuru i jego znaczenie
Alifuru lub Alfur to ogólne określenie rdzennej ludności Moluków, która wciąż praktykuje wierzenia tradycyjne. W podobnym kontekście termin ten odnosi się również do mieszkańców Celebesu. Należy zauważyć, że ma on pejoratywne zabarwienie.
W XVI wieku ludność niemuzułmańska w północnej części Halmahery była nazywana mancia halefuru (mancia oznacza „ludzie”). Obszar ten był pod kontrolą Sułtanatu Ternate, w przeciwieństwie do ngofa gamu, czyli wyznawców islamu. Portugalscy podróżnicy także używali zbliżonej formy „alifuru”. Termin ten utrwalił się w okresie kolonialnym, jednak z czasem został zastąpiony bardziej precyzyjnymi etnonimami i toponimami. W Holandii wśród molukańskiej społeczności zyskał pozytywne znaczenie.
Etymologia słowa jest niejasna, jednak przypuszcza się, że pochodzi ono z północnohalmaherskich języków. Niektóre źródła sugerują, że może mieć swoje korzenie w językach ternate i tidore (gdzie hale oznacza „ziemia”, a furu „dziki”) lub w języku galela („puszcza, kraj niezamieszkany”). W języku malajskim, wyrażenie orang Alifuru tłumaczy się jako „buszmeni, dzicy, prymitywni”. W etnologii termin ten nie odnosi się do żadnej konkretnej grupy etnicznej.
Na Molukach dominują religie takie jak chrześcijaństwo i islam, które zostały wprowadzone przez kupców i misjonarzy, jednak synkretyzm religijny jest powszechny. W niektórych trudno dostępnych regionach archipelagu, jak na przykład w centralnej części wyspy Seram, wciąż utrzymują się tradycyjne zwyczaje animistyczne.
Zobacz także
- Togutil
- Dajakowie
Przypisy
Bibliografia
K. Alexander K.A. Adelaar K. Alexander K.A., Contact languages in Indonesia and Malaysia other than Malay, [w:] Stephen A.S.A. Wurm, Peter P. Mühlhäusler, Darrell T.D. Tryon (red.), Atlas of Languages of Intercultural Communication in the Pacific, Asia, and the Americas, t. II: Texts, Berlin–New York: Walter de Gruyter, 1996 (Trends in Linguistics. Documentation 13), s. 695–711, DOI: 10.1515/9783110819724.2.695, ISBN 978-3-11-081972-4, OCLC 1013949454 [dostęp 2022-08-30] (ang.).
Margaret M. Florey, Aone van A. Engelenhoven, Language documentation and maintenance programs for Moluccan languages in the Netherlands, „International Journal of the Sociology of Language”, 2001 (151), s. 195–219, DOI: 10.1515/ijsl.2001.043, ISSN 1613-3668, OCLC 4959557247 [dostęp 2023-11-13] (ang.).
James M.J.M. Hagen, Community in the Balance: Morality and Social Change in an Indonesian Society, Boulder–London: Paradigm Publishers, 2006, DOI: 10.4324/9781315635491, ISBN 978-1-59451-078-6, ISBN 978-1-315-63549-1, OCLC 61285485 [dostęp 2023-05-22] (ang.).
Tania Murray T.M. Li, Marginality, Power and Production: Analysing Upland Transformations, [w:] Tania Murray T.M. Li (red.), Transforming the Indonesian Uplands, Amsterdam: Harwood Academic Publishers, 1999 (Studies in Environmental Anthropology 4), s. 1–46, DOI: 10.4324/9780203986127, ISBN 90-5702-401-2, ISBN 0-203-98612-1, OCLC 60772570 [dostęp 2023-05-22] (ang.).
Jos D.M.J. D.M. Platenkamp, Sovereignty in the North Moluccas: Historical Transformations, „History and Anthropology”, 24 (2), 2013, s. 206–232, DOI: 10.1080/02757206.2012.697062, ISSN 0275-7206, OCLC 5136091939 (ang.).
Simona S. Sienkiewicz, Rola kosmosu i duchów w synkretycznych wierzeniach we wschodniej Indonezji na przykładzie Moluków oraz Moluków Północnych, „Magazyn antropologiczno-społeczno-kulturowy MASKA”, nr 29 (Kosmos – Astronomia – Ciała Niebieskie), 2016, s. 35–44, ISSN 1898-5947, OCLC 998368709 [dostęp 2023-05-22] (pol.).
Eugeniusz E. Słuszkiewicz, rec. J. Staszewski: Słownik geograficzny. Pochodzenie i znaczenie nazw geograficznych, „Onomastica”, 5 (2), Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1959, s. 528–549 [dostęp 2020-06-07] [zarchiwizowane z adresu 2020-06-07] (pol.).
