Alicja Eber

Alicja Eber z domu Frenkiel

Alicja Eber, znana również pod nazwiskiem Ever (ur. 1889 w Kaliszu, zm. 23 stycznia 1980 w Rzymie), była polską plastyczką i malarką. Była córką Józefa Frenkla, lekarza, oraz siostrą Marii Morskiej.

Życiorys

Alicja Frenkiel przyszedł na świat w 1889 roku w Kaliszu, w inteligenckiej rodzinie żydowskiej, która dobrze integrowała się z polskim środowiskiem. Była córką lekarza i wnuczką rabina. Naukę rozpoczęła w angielskiej szkole w Broadstairs w hrabstwie Kent, a szkołę średnią ukończyła w Warszawie. Później studiowała pod okiem Edwarda Trojanowskiego w warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych, a także w Monachium, Dreźnie i Stuttgarcie pod kierunkiem Paula Klee. W 1909 roku poślubiła architekta Edwarda Ebera.

W Warszawie Alicja zaprojektowała szyld dla kawiarni Adria oraz stworzyła fresk zdobiący plafon tej kawiarni. W latach 1909–1911 jej prace, w tym ornamenty na okładki oraz projekty ekslibrisów, były wystawiane w Zachęcie. Niestety, jej obrazy olejne z okresu międzywojnia uległy zniszczeniu podczas II wojny światowej.

Po wybuchu wojny została aresztowana za pomoc Żydom i przez kilka tygodni przetrzymywana na Pawiaku.

Na początku 1940 roku, razem z mężem, wyjechała do Włoch.

W czasie wojny nie prowadziła aktywnej działalności artystycznej, jednak po śmierci męża, w wieku 60 lat, powróciła do twórczości. Malowała na jedwabiu, tworzyła grafiki oraz niewielkie kompozycje. Osoby, które ją znały, tak opisywały jej twórczość:

Uczestniczyła w wielu wystawach, w tym indywidualnych, i otrzymała liczne nagrody. Jej prace zakupiło kilka muzeów, w tym Galeria Uffizi we Florencji. Ostatnie lata swojego życia spędziła w jednym z domów opieki w Rzymie. W końcowym etapie życia zwróciła się ku katolicyzmowi, regularnie odwiedzając kościoły, a także napisała list do papieża Jana Pawła II. Zmarła 23 stycznia 1980 roku i została pochowana na cmentarzu Porta Prima. W 1987 roku powstał dokumentalny film „Życie w obrazach” w reżyserii Bożeny Garus-Hockuby, w którym Alicję Eber zagrała aktorka Beata Poźniak.

Bibliografia

Faryna-Paszkiewicz H.: Edward Zachariasz Eber, Kwartalnik Historii Żydów, nr 1 (237), Żydowski Instytut Historyczny, Warszawa marzec 2011
Faryna-Paszkiewicz H.: Opium życia niezwykła historia Marii Morskiej muzy skamandrytów, Wydawnictwo Jeden Świat, Warszawa 2008
Film Życie w obrazach reż. Bożena Garus-Hockuba, 1987
Hasło: Frenkiel-Eberowa Alicja, w: Słownik Artystów Polskich, t. 2, Warszawa 1975
Iwaszkiewicz J.: Aleja przyjaciół, Czytelnik, Warszawa 1984
Iwaszkiewiczowie Anna i Jarosław: Listy 1922-1926, Czytelnik, Warszawa 1998
List Edwarda Ebera do dr. J. J. Goluba, Opatija 3 sierpnia 1945, zbiory Archiwum Institute Jewish Research, Nowy Jork
List Edwarda Ebera do dr. Bernarda Kahna, Opatija 16 września 1945, zbiory j. w.
List Edwarda Ebera do red. J. Apenszlaka i dr. Wullmana, Opatija 20 września 1945, zbiory j. w.
Hasło Frenkiel-Eberowa Alicja w: Ogólna lista uczniów Warszawskiej Szkoły Sztuk Pięknych, 1916/17, Archiwum Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie
Wat A.: Dziennik bez samogłosek, Czytelnik, Warszawa 1990