Alice Marble

Alice Marble, urodzona 28 września 1913 roku w Hrabstwie Plumas, zmarła 13 grudnia 1990 roku w Palm Springs, była amerykańską tenisistką, która zdobyła tytuły na Wimbledonie oraz w mistrzostwach USA zarówno w grze pojedynczej, podwójnej, jak i mieszanej.

Marble, wysoka i grająca prawą ręką, była uważana za pierwszą kobietę, która uprawiała „męski tenis”. Jej silny serwis, zdecydowane woleje i smecze, a także ofensywna gra z głębi kortu, przyczyniły się do jej sukcesów. W drugiej połowie lat 30. dominowała w kobiecym tenisie, nie przegrywając ani jednego meczu w 1939 i 1940 roku. Ostatecznie zdobyła pięć tytułów wielkoszlemowych w grze pojedynczej oraz dwanaście w grach podwójnych i mieszanych, biorąc udział tylko w Wimbledonie oraz mistrzostwach USA. Choć mogła osiągnąć więcej sukcesów, borykała się z problemami zdrowotnymi, w tym anemią i błędną diagnozą gruźlicy, co prowadziło do zasłabnięć. W 1933 roku doświadczyła udaru słonecznego, gdy w upalny dzień musiała zagrać cztery mecze (półfinały i finały) podczas turnieju w Easthampton (Nowy Jork). Jej szanse na dalsze triumfy w turniejach zostały również ograniczone przez II wojnę światową.

Życiorys

Alice rozpoczęła treningi tenisowe w wieku 13 lat, zachęcona przez swojego starszego brata Dona. Duży wpływ na jej karierę miała trenerka Eleanor Tennant, która pomogła jej w stylu gry oraz w radzeniu sobie z problemami zdrowotnymi. W 1933 roku Marble dotarła do ćwierćfinału mistrzostw USA, a jej ranking światowy znalazł się w czołowej dziesiątce, jednak zdrowotne kłopoty w Easthampton spowodowały kryzys. W 1934 roku, po kolejnych zasłabnięciach w Paryżu, jej kariera sportowa była zagrożona, ale ostatecznie musiała przerwać grę tylko na dwa lata. W 1936 roku triumfalnie wróciła, zdobywając mistrzostwa USA w finale z obrończynią tytułu Helen Jacobs. Utrzymała pozycję liderki rankingu amerykańskiego do 1940 roku, mimo porażki w ćwierćfinale mistrzostw USA w 1937 roku. W 1937 roku dotarła również do półfinału Wimbledonu, gdzie przegrała z Polką Jadwigą Jędrzejowską.

W 1938 roku po raz drugi zdobyła mistrzostwo USA w grze pojedynczej, pokonując Nancye Wynne w finale w zaledwie 20 minut. W tym samym roku zdobyła również tytuły w deblu (z Sarah Palfrey) oraz mikście (z Donem Budge’em). W kolejnych latach, w 1939 i 1940, zdobyła potrójną koronę mistrzostw USA, wygrywając w singlu z Helen Jacobs, w deblu z Sarah Palfrey, a w mikście z Harrym Hopmanem (1939) i Bobbym Riggsem (1940). W 1939 roku zdominowała Wimbledon, zwłaszcza w singlu, gdzie w półfinale nie oddała gema Hilde Krahwinkel, a w finale pokonała Kay Stammers 6:2, 6:0. Takie wyniki potwierdziły jej pozycję liderki kobiecego tenisa na świecie.

W 1941 roku Marble podpisała kontrakt zawodowy na 75 tysięcy dolarów, mimo że twierdziła, iż otrzymała ofertę 100 tysięcy dolarów za pozostanie w amatorskim gronie, złożoną przez jednego z jej wielbicieli, Williama duPonta. W trakcie serii meczów (tourze) pokonała Mary Hardwick 72 razy, ponosząc jedynie 3 porażki. Uczestniczyła także w meczach pokazowych dla żołnierzy. W czasie wojny zawarła małżeństwo z pilotem Joe Crowleyem, który zginął podczas akcji w Niemczech, a tuż przed jego śmiercią doszło do poronienia. Te dramatyczne wydarzenia wpłynęły na jej psychikę, co doprowadziło do nieudanej próby samobójczej. Po powrocie do zdrowia wzięła udział w misji dla amerykańskiego wywiadu w Szwajcarii, gdzie została postrzelona. Szczegóły tej misji ujawniła dopiero pośmiertnie w swoich wspomnieniach „Courting Danger” (1991).

Jeszcze przed rozpoczęciem kariery zawodowej, reprezentowała USA w Pucharze Wightman. Wystąpiła w tych rozgrywkach w 1933 i ponownie w latach 1937-1939, odnosząc 8 zwycięstw i 2 porażki. W każdym z edycji Pucharu Wightman, w których brała udział, Amerykanki przewyższały Brytyjki.

W swoich wspomnieniach „Urodziłam się na korcie” Jadwiga Jędrzejowska poświęciła wiele miejsca Marble. Po raz pierwszy Polka i Amerykanka zmierzyły się na korcie w 1937 roku w finale turnieju w Webridge, gdzie wygrała Jędrzejowska. Opisując rywalkę, Polka podkreślała jej atuty fizyczne i techniczne, zwracając uwagę na mocny serwis Marble. W dalszej części wspomnień Jędrzejowska przywołuje kolejne pojedynki z Marble, szczególnie koncentrując się na zaciętym półfinale Wimbledonu z 1937 roku, gdzie pierwszy set zakończył się wynikiem 8:6 dla Polki.

W 1964 roku Alice Marble została wprowadzona do Międzynarodowej Tenisowej Galerii Sławy.

Osiągnięcia w turniejach wielkoszlemowych:

Wimbledon

gra pojedyncza – wygrana 1939
gra podwójna – wygrane 1938, 1939 (oba z Sarah Palfrey)
gra mieszana – wygrane 1937, 1938 (oba z Donem Budge’em), 1939 (z Bobbym Riggsem)

Mistrzostwa USA

gra pojedyncza – wygrane 1936, 1938, 1939, 1940
gra podwójna – wygrane 1937, 1938, 1939, 1940 (wszystkie z Sarah Palfrey), finał 1932 (z Marjorie Morrill Painter)
gra mieszana – wygrane 1936 (z Gene’em Mako), 1938 (z Donem Budge’em), 1939 (z Harrym Hopmanem), 1940 (z Bobbym Riggsem)

Finały singlowe w turniejach wielkoszlemowych:

mistrzostwa USA 1936 – 4:6, 6:3, 6:2 z Helen Jacobs
mistrzostwa USA 1938 – 6:0, 6:3 z Nancye Wynne
Wimbledon 1939 – 6:2, 6:0 z Kay Stammers
mistrzostwa USA 1939 – 6:0, 8:10, 6:4 z Helen Jacobs
mistrzostwa USA 1940 – 6:2, 6:3 z Helen Jacobs

Przypisy

Bibliografia

Bud Collins, Tennis Encyclopedia, Visible Ink Press, Detroit 1997
Jadwiga Jędrzejowska, Kazimierz Gryżewski, Urodziłam się na korcie, Wydawnictwo „Sport i Turystyka”, Warszawa 1971