Alice Bálint

Alice Bálint z domu Székely-Kovács

Alice Bálint, urodzona 16 czerwca 1898 roku w Budapeszcie, a zmarła 29 sierpnia 1939 roku w Manchesterze, była węgierską psychoanalityczką żydowskiego pochodzenia. Specjalizowała się w pedagogice psychoanalitycznej, psychoanalizie dziecięcej oraz relacjach matka–dziecko. Była przedstawicielką Budapesztańskiej Szkoły Psychoanalitycznej, a także etnolożką i antropolożką kultury. Była żoną Michaela Bálinta oraz córką Vilmy Kovács, jednej z pierwszych węgierskich psychoanalityczek i bliskiej współpracowniczki Sándora Ferencziego.

Życiorys

Alice przyszła na świat w Budapeszcie w żydowskiej, średniozamożnej rodzinie dążącej do pełnej asymilacji, będąc córką Vilmy Kovács oraz Zsigmonda Székely. Jej dzieciństwo było naznaczone rozwodem matki, która po spotkaniu z architektem Frigyesem Kovácsem postanowiła zakończyć swoje małżeństwo, co doprowadziło do orzeczenia „winy matki” i odebrania jej praw do opieki nad córką. Alice, wraz z rodzeństwem, została pod opieką ojca, a z matką spotykała się potajemnie. W wieku 12 lat rodzeństwo zdołało uciec do matki i jej nowego męża, który adoptował dzieci. Jak zauważyła Anna Borgos, te wydarzenia wpłynęły na późniejsze zainteresowania Alice w pracy analitycznej oraz na jej traumatyczne przeżycia związane z brakiem ojca.

Po ukończeniu szkoły średniej na ulicy Váci w Budapeszcie, gdzie uczyła się z Margaret Mahler, przeszła w 1916 roku na rzymski katolicyzm. W tym czasie rozpoczęła studia w różnych dziedzinach: ukończyła sześć semestrów matematyki na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Budapesztańskiego oraz dwa semestry prawa na Uniwersytecie Wiedeńskim. W kolejnych latach studiowała na Uniwersytecie Fryderyka Wilhelma w Berlinie, a także odbyła staż w Muzeum Etnograficznym, gdzie w 1924 roku obroniła pracę dyplomową z zakresu etnologii.

W 1921 roku Alice wyszła za mąż za Michaela Bálinta, którego poznała w szkole. W obliczu rosnącego antysemityzmu na Węgrzech, małżeństwo zdecydowało się na emigrację do Berlina, gdzie kontynuowali swoje studia. W Berlinie Bálintowie rozpoczęli swoją przygodę z psychoanalizą, uczestnicząc w analizach i wykładach. Po powrocie do Budapesztu w 1926 roku, Alice stała się analityczką szkoleniową Węgierskiego Towarzystwa Psychoanalitycznego, prowadziła kursy i brała udział w międzynarodowych konferencjach psychoanalitycznych. W latach 20. na jej pracę wpływały narodziny syna Jánosa, którego rozwój szczegółowo opisała w swoich pamiętnikach.

W okresie narastającego napięcia politycznego w Europie, Alice w 1939 roku wyjechała do Manchesteru, gdzie uzyskała legalny pobyt dzięki pomocy Ernesta Jonesa i Johna Rickmana. W lipcu tego samego roku została członkinią Brytyjskiego Towarzystwa Psychoanalitycznego. Organizowała wykłady psychoanalityczne oraz zmagała się z problemami finansowymi i próbą uzyskania wizy dla matki.

28 sierpnia 1939 roku podczas wizyty u przyjaciela Bálint straciła przytomność. Po niepokojących objawach, wezwany lekarz stwierdził, że przyczyną jej śmierci było pęknięcie tętniaka.

Dorobek naukowy

Zainteresowania naukowe Bálint koncentrowały się na obszarze typowym dla kobiet w ruchu psychoanalitycznym, obejmując psychoanalizę kobiecą, dziecięcą oraz pedagogikę. Jej prace wykazywały interdyscyplinarność, łącząc teorię psychoanalizy z antropologią i etnologią. Była jedną z niewielu kobiet, które mogły rozwijać się w tych dziedzinach w okresie międzywojennym.

W swoim życiu opublikowała jedną książkę, Psychologię żłobka (A gyermekszoba pszichológiája, 1931), przetłumaczoną na język angielski. Pisała również artykuły do periodyków psychoanalitycznych oraz węgierskich czasopism pedagogicznych. Jej pamiętniki, pisane w latach 1917-1929 oraz 1931-1936, poruszały wiele tematów, w tym rozwoju psychicznego jej syna oraz zagadnienia dotyczące polityki, równości społecznej i różnicy płciowej.

Tezy stawiane przez Bálint w znacznym stopniu różniły się od freudowskiego pojęcia „pierwotnego narcyzmu”. Opracowała z mężem koncepcję relacji matki z dzieckiem jako pierwotnej relacji z obiektem, gdzie niemowlę staje się aktywne i rozwija społeczne cechy relacji. Zwróciła również uwagę na znaczenie dziecięcego lęku przed porzuceniem oraz związki między jakością relacji z matką a zdolnościami kognitywnymi dziecka. Jej obserwacje były często prekursorskie w kontekście późniejszych prac jej męża.

Przypisy

Przeczytaj u przyjaciół: