Alianza Popular

Alianza Popular (hiszp. Sojusz Ludowy) była federacją niewielkich partii prawicowych, która powstała głównie z inicjatywy byłych ministrów frankistowskich. Jej istnienie trwało od 1976 do 1989 roku. Zmierzch AP przypadł na pierwszą połowę lat 80., w czasie gdy w kolejnych wyborach dominującą rolę zaczęła odgrywać socjaldemokratyczna PSOE.

Historia

AP była prawicową, konserwatywną partią, której liderem był Manuel Fraga. Ten działacz, dawny minister w czasach dyktatury, opowiadał się za stopniowym wprowadzaniem zmian w kierunku demokratyzacji życia politycznego w Hiszpanii. Mimo jego starań, aby nadać partii reformistyczny charakter, AP była postrzegana przez wyborców jako ugrupowanie reakcyjne i autorytarne. W wyborach parlamentarnych w 1977 roku AP zdobyła jedynie 8,3% głosów.

Wkrótce po wyborach w partii zaczęły się konflikty na temat proponowanej nowej konstytucji. Część skrajnych prawicowców była jej przeciwna, opowiadając się za radykalnym kursem. Z kolei Fraga dążył do przesunięcia partii w stronę centrum, marząc o utworzeniu większego ugrupowania centroprawicowego. W rezultacie skrajni prawicowcy opuścili AP, a Fraga z pozostałymi połączył ją z innymi mniejszymi konserwatywnymi partiami, tworząc Koalicję Demokratyczną (Coalicion Democratica, CD). Liczyli na to, że CD przyciągnie głosy wyborców, którzy w 1977 roku oddali je na Unię Demokratycznego Centrum (UCD) i czuli się zawiedzeni rządami Adolfo Suáreza. Niemniej jednak, podczas wyborów parlamentarnych w 1979 roku, CD uzyskało jedynie 6,1% głosów. Głęboko rozczarowany, Fraga zrezygnował z przywództwa w partii.

Jednak podczas III Kongresu AP w grudniu 1979 roku, wielu liderów partii wyrażało żal z powodu zaangażowania ugrupowania w CD. Czuli, że stworzenie tej koalicji zdezorientowało wyborców, i postanowili wzmocnić odrębność ideową AP. Fraga powrócił na stanowisko lidera, a dokument przyjęty przez Kongres potwierdził konserwatywne nastawienie AP.

Na początku lat 80. Fraga zdołał zjednoczyć wiele prawicowych ugrupowań pod swoim przewodnictwem, co ułatwiła mu stopniowa dezintegracja UCD. W wyborach parlamentarnych w 1982 roku, AP zdobyła poparcie zarówno byłych zwolenników UCD, jak i skrajnych prawicowców, osiągając 25,4% głosów i stając się największą partią opozycyjną. Ugrupowanie weszło w sojusz z mniejszą chadecką Demokratyczną Partią Ludową (PDP) i w 1982 roku dysponowało 106 miejscami w parlamencie. Wzrost poparcia dla AP został również odzwierciedlony w wynikach wyborów municypalnych i regionalnych w maju 1983 roku, kiedy partia zdobyła 26% głosów. Wydawało się, że elektorat przyciągnęły hasła dotyczące prawa i porządku oraz postulaty pro-biznesowe.

Przed kolejnymi wyborami AP postanowił rozszerzyć swoją bazę wyborczą, ponownie nawiązując sojusz z PDP oraz z Partią Liberalną (PL), tworząc CP. Nowa koalicja stawiała na walkę z terroryzmem, prywatyzację, redukcję wydatków oraz obniżenie podatków. Mimo to, CP nie zdołała zwiększyć liczby mandatów w wyborach parlamentarnych w 1986 roku, co doprowadziło do jej szybkiej dezintegracji.

Kiedy wyniki wyborów regionalnych w 1986 roku ujawniły nieefektywność koalicji, Fraga zrezygnował z przywództwa w AP, pozostając jednak deputowanym tej partii. Na Kongresie w lutym 1987 roku, jego miejsce zajął Hernandez, który zadeklarował, że AP stanie się „umiarkowaną, prawicową partią europejską”. Jednak brakowało mu doświadczenia w polityce krajowej, a kryzys partyjny się pogłębiał. Po dalszym spadku poparcia dla AP w wyborach regionalnych w lipcu 1987 roku, stało się jasne, że tytuł największej partii opozycyjnej przejęło Centrum Demokratyczne i Społeczne (CDS) Suareza.

Ostatecznie, w 1989 roku, nadzwyczajny kongres przekształcił Sojusz w niezależną Partię Ludową, która kładła większy nacisk na elementy neoliberalne, jednocześnie redukując aspekty konserwatywne. W skład PP włączyły się również PDP i PL.

Przeczytaj u przyjaciół: