Ali Shefqet Shkupi
Ali Shefqet Shkupi, znany również jako Ali Shefqeti (urodzony we wrześniu 1883 roku w Skopje, zmarł 3 grudnia 1953 roku w Szkodrze) był osmańskim oraz albańskim wojskowym, który pełnił funkcję pierwszego szefa Sztabu Generalnego Albańskich Sił Zbrojnych w latach 1913–1920.
Życiorys
Shkupi kształcił się w szkołach w Bitoli oraz Salonikach, a w 1905 roku ukończył Akademię Sztabu Generalnego w Konstantynopolu. Wziął udział w rewolucji młodotureckiej w 1908 roku, co zaowocowało awansem na stopień majora (binbaşı). W 1909 roku objął stanowisko dowódcy garnizonu w Salonikach, a następnie w Konstantynopolu. Po udanym powstaniu w Albanii w 1912 roku, władze osmańskie planowały jego aresztowanie, o czym został poinformowany. Dzięki wsparciu rodaków udało mu się uciec do Rumunii, a następnie do Triestu i ostatecznie do Wlory.
Dołączył do albańskiej armii, gdzie 4 maja 1913 roku, jako podpułkownik, objął stanowisko szefa Sztabu Generalnego Albańskich Sił Zbrojnych, które piastował do listopada 1920 roku.
W 1924 roku brał udział w rewolucji czerwcowej, która doprowadziła do objęcia władzy przez Fan Nolego jako premiera Albanii. Po obaleniu Nolego i dojściu Ahmeda Zogu do władzy, Shkupi opuścił armię. Był jednym z inicjatorów powstania w Fierze w 1935 roku, skierowanego przeciwko Ahmedowi Zogu, który już wtedy był królem Zogiem I. Został aresztowany i skazany na karę śmierci, jednak dzięki licznym protestom kara nie została wykonana; w 1938 roku został zwolniony z więzienia.
Shkupi sprzeciwiał się okupacji Albanii przez Włochy oraz Niemców, a w czasie tej ostatniej wojska niemieckie spaliły jego rodzinny dom w Tiranie. Po zakończeniu II wojny światowej, Shkupi wraz z rodziną osiedlił się w Szkodrze, gdzie zmarł 3 grudnia 1953 roku. Jego ciało zostało pochowane w Szkodrze, a w latach 80. przeniesione na jeden z cmentarzy w Tiranie.
Odznaczenia
W 1992 roku pośmiertnie odznaczono go orderem „Za działalność patriotyczną” I klasy.
Życie prywatne
Jego ojciec, Hysen Shefqeti, pochodził z miejscowości Peć.
Ali miał brata Naxhiego, który również był wojskowym. Jednym z jego krewnych był Hasan Prishtina, premier Albanii w 1921 roku.
Przypisy
Bibliografia
- AleksA. Buda AleksA., Fjalor enciklopedik shqiptar, Tirana 1985, OCLC 15296028.
- NexhipN. Alpan NexhipN., NesipN. Kaçi NesipN., Shqiptarët në Perandorinë Osmane, Tirana: Albin, 1997.
