Ali Lameda
Ali Lameda (ur. 12 czerwca 1924 w Carora, Wenezuela, zm. 30 listopada 1995) był wenezuelskim poetą i tłumaczem, który spędził czas jako więzień w północnokoreańskim obozie koncentracyjnym.
Życiorys
Ali Lameda przyszedł na świat w Carora, w stanie Lara. W młodości był silnie pod wpływem swojego nauczyciela i przyjaciela, Chio Zubillaga, który wprowadził go w idee marksizmu. Po ukończeniu szkoły średniej, Lameda wyjechał do Kolumbii, aby studiować medycynę. Po kilku latach wrócił do Wenezueli i wstąpił do Komunistycznej Partii Wenezueli. Następnie przeniósł się do Czechosłowacji, gdzie spędził pięć lat, ucząc się języka czeskiego i tłumacząc na hiszpański dzieła czeskich oraz francuskich autorów.
W 1965 roku Lameda przebywał w Berlinie Wschodnim, gdzie nawiązał kontakty z Koreańczykami z Korei Północnej. Zafascynowany opowieściami o tym kraju, w połowie 1966 roku przyjechał do Pjongjangu, by objąć stanowisko tłumacza w hiszpańskiej sekcji Departamentu Publikacji Zagranicznych Ministerstwa Spraw Zagranicznych Korei Północnej. Tam poznał Kim Ir Sena oraz Park Hun Cheola, ministra spraw zagranicznych. Lameda tłumaczył propagandę z języka angielskiego na hiszpański i zaprzyjaźnił się z Francuzem Jacques’em Sedillotem, który zajmował się tłumaczeniem na francuski. Wkrótce do Pjongjangu przyjechała jego ukochana Niemka, Elvira Tanzer. Jednak wkrótce po rozpoczęciu pracy, Lameda zaczął krytykować reżim północnokoreański w prywatnej korespondencji, zwracając uwagę na powszechne ubóstwo w tym kraju.
We wrześniu 1967 roku, podczas bankietu dla pracowników Departamentu, Lameda opowiedział kilka dowcipów, które były aluzjami do Kim Ir Sena. Trzy dni później został aresztowany przez służby bezpieczeństwa i umieszczony w celi Ministerstwa Spraw Wewnętrznych. Inne źródła podają, że aresztowano go po skrytykowaniu skuteczności północnokoreańskiej propagandy. Lameda spędził rok w więzieniu w skrajnie złych warunkach, gdzie był torturowany, przesłuchiwany przez 12 godzin dziennie, bity i głodzony. Po tym czasie areszt zamieniono na areszt domowy z obietnicą, że będzie mógł opuścić kraj. Musiał jednak najpierw pożegnać się z Elvirą na lotnisku. Po jej odlocie znów go aresztowano. Został skazany na 20 lat ciężkich robót za „sabotaż, szpiegostwo i przemycanie zagranicznych agentów do Korei Północnej” i osadzono go w jednym z obozów koncentracyjnych, określanych przez władze jako obozy reedukacyjne.
W obozie Lameda był poddawany brutalnym torturom, zmuszany do siedzenia po turecku przez wiele godzin, wpatrując się w jeden punkt. Oficjalnie twierdzono, że w ten sposób ma badać swoje sumienie. Podczas pobytu w obozie poznał jednego obcokrajowca, który przedstawiał się jako Francuz o imieniu Pierre. Z powodu złych warunków, braku jedzenia i ogrzewania oraz długotrwałego siedzenia w jednej pozycji, Lameda cierpiał na paraliż lewej nogi, schudł ponad 20 kilogramów, a na plecach pojawił się guz. Cierpiał na przewlekłą biegunkę i gorączkę. Dzięki fragmentom rozmów między więźniami a strażnikami dowiedział się, że w całym kraju istnieje prawie 20 obozów, a ich liczba osadzonych wynosi blisko 150 tysięcy.
W 1973 roku Korea Północna chciała przystąpić do ONZ i w związku z tym poszukiwała sojuszników. Wenezuela postawiła warunek, że udzieli poparcia, jeśli Lameda zostanie uwolniony. Ostatecznie do jego zwolnienia doszło 27 września 1974 roku, po siedmiu latach od wydania wyroku. Ali Lameda mógł opuścić Koreę Północną przez przyjacielski Bukareszt. W Berlinie przeszedł operację usunięcia guza oraz leczenia nogi. Pod koniec grudnia 1974 roku zamieszkał w Londynie u rodziny z Wenezueli. Zmarł 30 listopada 1995 roku.
W 1979 roku Amnesty International opublikowało raport sporządzony przez Lamedę, w którym szczegółowo opisał wszystko, co widział i zapamiętał podczas pobytu w obozie. Była to pierwsza relacja obywatela Zachodu, który przeszedł przez północnokoreański oboz koncentracyjny.
Twórczość
Podczas swojego pobytu w Czechosłowacji napisał poemat Evocación a Rusia. W latach 50. XX wieku stworzył dzieło El Corazón de Venezuela, liczące 500 stron, poświęcone naturze i historii swojego kraju. W trakcie pracy w Korei Północnej napisał Los Juncos Resplandecidos, utwór poświęcony Wietnamowi. W obozie koncentracyjnym stworzył około 400 wierszy i ponad 300 sonetów, które zapamiętał i spisał dopiero po uwolnieniu.
Przypisy
Bibliografia
- Pierre Rigoulot: Zbrodnie, terror i tajemnica w Korei Północnej. W: Stéphane Courtois, Nicolas Werth, Jean-Louis Panné, Andrzej Paczkowski, Karel Bartošek, Jean-Louis Margolin: Czarna księga komunizmu. Zbrodnie, terror, prześladowania. Warszawa: Prószyński i S-ka, 1999. ISBN 83-7180-326-5.
- John Sweeney: Korea Północna. Tajna misja w kraju wielkiego blefu. Warszawa: Muza, 2015. ISBN 978-83-7758-781-2.
