Ali Kraja (ur. 1900 w Szkodrze, zm. 1973) był albańskim hafizem, publicystą, duchownym oraz teologiem muzułmańskim.
Życiorys
Po zakończeniu studiów z zakresu fikhu na Uniwersytecie Al-Azhar w Kairze w 1924 roku, Kraja powrócił do Albanii. Otrzymał propozycję przeprowadzki do Tirany oraz objęcia stanowiska redaktora naczelnego czasopisma Zani i Naltë, jednak odmówił.
Był przeciwnikiem reżimu Ahmeda Zogu. W latach 30. aktywnie uczestniczył w organizacji Bashkimi Kombёtar i wspierał politycznych emigrantów, co skutkowało jego aresztowaniem oraz inwigilacją przez władze. 10 kwietnia otrzymał zaproszenie do wzięcia udziału w posiedzeniu włoskiego parlamentu, gdzie zatwierdzono status Albanii jako włoskiego protektoratu, lecz nie stawił się na to spotkanie. W kolejnych latach kontynuował działalność antyfaszystowską, co doprowadziło do jego internowania latem 1943 roku w Porto Palermo. Po uwolnieniu nawoływał do zachowania jedności narodowej i podkreślał potrzebę współpracy między duchowieństwem muzułmańskim a katolickim w obliczu zagrożenia ze strony komunizmu.
W 1944 roku dążył do utworzenia antykomunistycznego porozumienia, które miało podtrzymywać kontakty z zachodnimi aliantami. Kraja apelował do nich o lądowanie w Szkodrze zaraz po wycofaniu się niemieckich wojsk, aby komunistyczna Armia Narodowo-Wyzwoleńcza nie zajęła miasta. Plan ten nie został zrealizowany, co zmusiło go do życia w ukryciu. Udało mu się jednak zaaranżować porozumienie między Sulçe Bushatim a Gjonem Markagjonim w kwestii działań Komitetu Narodowego w Szkodrze wobec komunistycznych partyzantów, którzy przybyli z południa kraju nad rzekę Drin.
W 1947 roku ujawnił swoje dane albańskim komunistycznym władzom w związku z ogłoszoną amnestią. Został jednak skazany na karę śmierci, która została później przemieniona na dożywocie, a następnie zmniejszona do 25 lat pozbawienia wolności. Zwolniono go z więzienia 12 października 1965 roku; po tym wydarzeniu nie brał już udziału w życiu publicznym. W tym samym roku jego domowa biblioteka została skonfiskowana przez władze.
Zmarł w 1973 roku.
Życie prywatne
W 1931 roku ożenił się z Zenepją, z którą miał dzieci. Żyli oni w skromnych warunkach, ponieważ cały ich majątek został skonfiskowany przez albańskie władze komunistyczne.
Publikacje
A duhet feja? A e pengon ajo bashkimin kombёtar (1934)
Przypisy
Bibliografia
Faik F. Luli, Islam I. Dizdari, Nexhmi N. Bushati, Në kujtim të brezave, Szkodra: Rozafat, 1997.
Fatbardha Saraçi, Kalvari i grave në burgjet e komunizmit, Tirana: Instytut Studiów nad Zbrodniami i Konsekwencjami Komunizmu, 2013, ISBN 978-9928-168-14-6.
