Ali ibn Jusuf (arab. علي بن يوسف بن تاشفين = Ali ibn Jusuf ibn Taszfin, zmarł w 1143 roku) był władcą Maroka, należącym do dynastii Almorawidów, synem Jusufa ibn Taszfina oraz hiszpańskiej chrześcijanki.
Życiorys
Ali ibn Jusuf przyszedł na świat w drugiej połowie XI wieku w Ceucie, miasto to było pod silnym wpływem kultury andaluzyjskiej. W tym miejscu dorastał, a po objęciu władzy po swoim ojcu w 1106 roku, na kluczowe stanowiska w administracji powołał głównie Andaluzyjczyków i wspierał rozwój nauki oraz literatury.
W czasie swoich rządów Ali ibn Jusuf często stawiał czoła liderom plemiennym, którzy buntowali się przeciwko władzy Almorawidów. W odpowiedzi na te wyzwania, zorganizował oddziały najemnicze, składające się z chrześcijańskich żołnierzy pod dowództwem Revertera.
Początkowo Ali ibn Jusuf odnosił sukcesy w walkach w Europie – w 1110 roku zdobył Saragossę, a w 1115 roku udało mu się wyprzeć Pizańczyków z Balearów. Jednak szybko nastały ataki odwetowe; w 1114 roku Nawarrowie zajęli Tudelę, a w 1118 roku Aragończycy odzyskali Saragossę. Almorawidzi ponieśli także porażkę przeciw Aragończykom w 1125 roku w bitwie pod Luceną. Ekspansję Aragonii udało się powstrzymać dopiero w 1134 roku, gdy Ali ibn Jusuf odniósł zwycięstwo pod Fragą. W następnych latach do Maroka przesiedlono część Mozarabów, aby osłabić potencjalnych zwolenników chrześcijańskich Andaluzyjczyków w walce z Almorawidami.
Podczas rządów Alego ibn Jusufa doszło do kryzysu religijnego w doktrynie Almorawidów, gdyż ich duchowni zaczęli domagać się prawa do głoszenia własnych interpretacji. Było to kluczowe dla przyszłości dynastii, ponieważ w luźno zorganizowanym Maroku z silnymi liderami lokalnymi, legitymizacja władzy Alego ibn Jusufa w dużej mierze opierała się na zgodnym wsparciu islamskich uczonych. Kryzys doktryny wyznawanej przez Almorawidów umożliwił później rozprzestrzenienie nauk Ibn Tumarta, co skutkowało wzrostem znaczenia Almohadów, którzy byli przez niego wspierani.
W architekturze Maroka z czasów Alego ibn Jusufa dostrzegalne są wyraźne wpływy andaluzyjskie. W jego okresie wybudowano pałac oraz meczet i medresę w Marrakeszu, a także zmodernizowano Wielki Meczet w Tilimsanie oraz Meczet Al-Karawijjin w Fezie.
Bibliografia
Ulrich Haarmann: Geschichte der Arabischen Welt. C.H. Beck München, 2001, s. 297-298 ISBN 3-406-38113-8
Stephan und Nandy Ronart: Lexikon der Arabischen Welt. Artemis Verlag Düsseldorf, 1972 ISBN 3-7608-0138-2
Évariste Lévi-Provençal: Reflexions sur l’empire almoravide au début du XIIe siècle. In: Islam d’Occident études d’histoire médiévale. I.239-256. Paryż 1948.
The Encyclopaedia of Islam. Nowa edycja. Brill, Leiden. Tom 1, s. 389
