Ali Hajdar
Ali Hajdar (arab. }علي حيد; ur. 1932 w Hillat Ara w pobliżu Dżabli, zm. 5 sierpnia 2022) był syryjskim wojskowym, który przez długi okres pełnił funkcję głównodowodzącego syryjskich Sił Specjalnych i był bliskim współpracownikiem prezydenta Syrii, Hafiza al-Asada.
Życiorys
Jako alawita, Hajdar pochodził z konfederacji rodowo-plemiennej Haddadinów (według innych źródeł, z konfederacji Chajatinów), będącej jedną z najważniejszych alawickich rodzin. W młodym wieku wstąpił do partii Baas. Uzyskał wojskowe wykształcenie na Akademii Wojskowej w Hims. W 1968 roku, pięć lat po zamachu stanu, który umożliwił partii Baas objęcie władzy i wprowadzenie autorytarnego reżimu, Hajdar został mianowany głównodowodzącym syryjskich Sił Specjalnych. W trakcie rywalizacji o władzę między Salahem Dżadidem a Hafizem al-Asadem, zdecydował się wesprzeć tego drugiego, odgrywając kluczową rolę w zamachu stanu, który pozwolił mu zdobyć pełnię władzy w Syrii.
W latach 70. i 80. XX wieku był jednym z najbliższych i najbardziej zaufanych oficerów Hafiza al-Asada. Dowodzona przez niego jednostka, obok Kompanii Obrony, stanowiła istotny element militarnej struktury, która wspierała rządy al-Asada w Syrii. Uczestniczyła w tłumieniu powstania islamistów w 1984 roku, a także w interwencji syryjskiej podczas wojny domowej w Libanie, gdzie walczyła zarówno z oddziałami izraelskimi, jak i z siłami Organizacji Wyzwolenia Palestyny, organizując jednocześnie operacje dywersyjne w Izraelu.
W 1984 roku, pomimo pogarszającego się zdrowia Hafiza al-Asada, Hajdar pozostał mu wierny i odmówił wzięcia udziału w spisku na rzecz zamachu stanu, który planował jego brat, Rifat al-Asad. Cztery lata później, z powodu tętniaka, wycofał się z działalności wojskowej, jednak na początku lat 90. XX wieku powrócił do służby. Wyraził swoje zastrzeżenia wobec decyzji Syrii o nawiązaniu rozmów pokojowych z Izraelem. Latem 1994 roku został aresztowany w niewyjaśnionych okolicznościach na polecenie Hafiza al-Asada, lecz nie stanął przed sądem. Powodem tego aresztowania były przypuszczalne obawy Hajdara dotyczące kompetencji politycznych syna prezydenta, Baszszara al-Asada, którego ojciec zamierzał (po śmierci starszego syna Basila) nieformalnie wyznaczyć na swojego następcę. Ostatecznie Hajdar utracił jedynie stanowisko głównodowodzącego Sił Specjalnych, na którym zastąpił go generał Ali Habib Mahmud. Mimo to, pozostał członkiem partii Baas i służył w syryjskiej armii aż do śmierci Hafiza al-Asada w 2000 roku.
