Ali Dżaudat al-Ajjubi, arab. علي جودت الأيوبي (urodzony w 1886 roku w Mosulu, zmarł w 1969) był irackim politykiem, który pełnił funkcję premiera Iraku trzykrotnie w latach 1934–1935, 1949–1950 oraz od czerwca do grudnia 1957 roku.
Życiorys
Jego ojciec pracował jako policjant, a po przejściu na emeryturę prowadził sklep. Ali ukończył szkołę wojskową w Bagdadzie, a następnie kontynuował naukę w Akademii Wojskowej w Konstantynopolu, gdzie nawiązał znajomości z innymi arabskimi oficerami, takimi jak Dżafar al-Askariego, Nuri as-Sa’id, Dżamil al-Midfa’i i Jasin al-Haszimi. W 1916 roku wziął udział w powstaniu arabskim przeciwko Turkom. Po utworzeniu Królestwa Wielkiej Syrii został mianowany gubernatorem wojskowym Aleppo i Hims, a następnie przeniósł się do Iraku, gdzie pełnił funkcje gubernatorskie w Al-Hilli, An-Nadżafie, Karbali, Mosulu, Dijali oraz Basrze. W latach 1923–1924 zajmował stanowisko ministra spraw wewnętrznych w rządzie al-Askariego, a w 1930 roku został ministrem finansów w rządzie Nuriego as-Sa’ida.
W 1934 roku udało mu się przekonać króla Ghaziego do przeprowadzenia przedterminowych wyborów, powierzając mu jednocześnie stanowisko premiera. Wybory zostały jednak sfałszowane, co doprowadziło do tego, że większość miejsc w izbie niższej przypadła zwolennikom al-Ajjubiego. Opozycja, w tym niemal wszyscy przedstawiciele szyitów oraz Partia Bractwa Narodowego, na czele z Jasinem al-Haszimim i Dżafarem Abu at-Timmanem, została wykluczona z parlamentu. To z kolei doprowadziło do protestów plemiennych wzdłuż dolnego i środkowego Eufratu, które wsparła Partia Bractwa Narodowego. Przywódcy plemienni oraz działacze partii, w tym Hikmat Sulajman, opracowali plan obalenia rządu. W obliczu protestów i skarg kierowanych do króla, al-Ajjubi złożył rezygnację. Pomimo tego pozostał częścią irackiej elity władzy, nieformalnie doradzając m.in. Nuriemu as-Sa’idowi. W latach 1948–1949 pełnił funkcję ministra spraw zagranicznych w kolejnym rządzie Nuriego as-Sa’ida.
Ali Dżaudat al-Ajjubi po raz drugi objął urząd premiera Iraku od grudnia 1949 do lutego 1950 roku.
Po raz trzeci pełnił tę funkcję od czerwca do grudnia 1957, ponownie zastępując Nuriego as-Sa’ida, który był zbyt silnie związany z brytyjskimi wpływami w Iraku. Odszedł z urzędu w związku z planowaną unią iracko-jordańską, aby Irak mógł udowodnić jordańskiemu partnerowi, że jego rząd składa się z jednoznacznie prozachodnich polityków.
Jego córka Silwa wyszła za mąż za irackiego polityka Adnana al-Badżahdżiego.
Przypisy
Bibliografia
Dawisha A.: Iraq. A Political History. Princeton: Princeton University Press, 2009. ISBN 978-0-691-15793-1. Brak numerów stron w książce.
EdmundE. Ghareeb, EdmundE., Historical Dictionary of Iraq, BethB. Dougherty, Lanham, Md.: Scarecrow Press, 2004, ISBN 978-0-8108-6568-6, OCLC 176876157. Brak numerów stron w książce.
Kwiatkiewicz P.: Mocarstwa wobec Iraku w latach 1945-1967. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2005. ISBN 83-7441-178-3. Brak numerów stron w książce.
Tripp Ch.: Historia Iraku. Warszawa: Książka i Wiedza, 2009. ISBN 978-83-05-13567-2. Brak numerów stron w książce.
