Ali-Ben Bongo Ondimba
Ali-Ben Bongo Ondimba (ur. 9 lutego 1959 w Brazzaville jako Alain Bernard Odimba) jest gabońskim politykiem, który pełnił funkcje ministra spraw zagranicznych w latach 1989–1991 oraz ministra obrony od 1999 do 2009 roku. W okresie od 2009 do 2023 był prezydentem Gabonu.
Życiorys
Ali Bongo przyszedł na świat w 1959 roku w Brazzaville, stolicy Konga. Jest synem prezydenta Omara Bongo oraz jego pierwszej żony, Patience Dabany, która była gabońską piosenkarką i bębniarką.
W latach 80. po ukończeniu studiów prawniczych na Sorbonie w Paryżu, zajął się polityką. W 1981 roku dołączył do Gabońskiej Partii Demokratycznej (PDG). W marcu 1983 został wybrany do Komitetu Centralnego PDG, a w 1984 roku wszedł do Biura Politycznego partii jako osobisty przedstawiciel prezydenta Gabonu. W 1986 roku, podczas kongresu partii, został ponownie wybrany do Biura Politycznego.
W latach 1987–1989 pełnił funkcję wysokiego przedstawiciela prezydenta republiki, pracując w kancelarii swojego ojca. W 1989 roku, mając 29 lat, został powołany na stanowisko ministra spraw zagranicznych. Po wprowadzeniu w 1991 poprawki do konstytucji, która ustalała minimalny wiek ministrów na 35 lat, Bongo musiał ustąpić z tego stanowiska. W lutym 1992 zorganizował wizytę Michaela Jacksona w Gabonie, a w 1996 stanął na czele Rady Najwyższej Spraw Islamskich Gabonu (CSAIG).
W wyborach parlamentarnych w 1990, 1996 i 2001 uzyskał mandat w Zgromadzeniu Narodowym jako przedstawiciel PDG. W grudniu 2006 roku ponownie uzyskał mandat jako kandydat PDG z prowincji Górne Ogowe. W 2005 roku pracował jako koordynator ds. młodzieży w kampanii prezydenckiej swojego ojca.
25 czerwca 1999 roku Ali Bongo objął stanowisko ministra obrony w administracji swojego ojca. W 2000 roku został wybrany na wiceprzewodniczącego PDG, a we wrześniu 2008 roku uzyskał reelekcję na tym stanowisku.
Śmierć Omara Bongo i wybory prezydenckie
8 czerwca 2009 roku zmarł prezydent Omar Bongo, który rządził krajem przez 42 lata, co spowodowało konieczność przeprowadzenia nowych wyborów prezydenckich i rozpoczęcia procesu transferu władzy.
W dniu po śmierci ojca Ali Bongo wezwał rodaków do zachowania spokoju i ogłosił rozmieszczenie sił bezpieczeństwa w całym kraju. Wszystkie granice zewnętrzne zostały zamknięte, dostęp do internetu został zablokowany, a państwowa telewizja rozpoczęła emisję nabożeństw religijnych. Tymczasową przewodniczącą państwa została Rose Francine Rogombé, która zarządziła przeprowadzenie wyborów prezydenckich na 30 sierpnia 2009 roku.
16 lipca 2009 roku Gabońska Partia Demokratyczna ogłosiła Alego Bongo swoim kandydatem w wyborach prezydenckich. 19 lipca, na nadzwyczajnym kongresie partii, otrzymał oficjalną nominację od PDG, zobowiązując się do walki z korupcją oraz redystrybucji dochodów z wzrostu gospodarczego po objęciu urzędu prezydenta.
Po rezygnacji Jeana Eyeghe Ndonga z funkcji premiera, Ali Bongo zachował stanowisko ministra obrony w nowym gabinecie Paula Biyoghé Mby, zatwierdzonym 22 lipca 2009 roku. Opozycja protestowała, twierdząc, że jako kandydat w wyborach powinien zrezygnować z rządu. 14 sierpnia 2009 roku, w przeddzień rozpoczęcia kampanii wyborczej, p.o. prezydenta ogłosiła dymisję Alego Bongo z funkcji ministra obrony, aby zapewnić równą szansę wszystkim kandydatom. 15 sierpnia 2009 roku nowym ministrem obrony został Jean-François Ndongou.
Podczas kampanii wyborczej Bongo podkreślał znaczenie pokoju w kraju, rozwoju i równości obywateli. Obiecał, że „zazdrośnie będzie strzegł pokoju, który pozostawił po sobie prezydent Omar Bongo” oraz działał na rzecz „trwałego rozwoju i sprawiedliwej dystrybucji dochodów”. Zapowiedział także reformę systemu edukacji oraz podniesienie poziomu kształcenia zawodowego. Deklarował, że nie zamierza trzymać się władzy przez długie lata, twierdząc, że „jeśli obywatele Gabonu mu zaufają, nie pozostanie na stanowisku przez 40 lat”.
30 sierpnia 2009 roku, tuż po zakończeniu głosowania, Bongo ogłosił swoje zwycięstwo, stwierdzając, że „osiągnął bardzo dobry wynik”. 3 września 2009 roku komisja wyborcza ogłosiła go zwycięzcą z 41,73% głosów. Obserwatorzy z Unii Afrykańskiej zauważyli, że chociaż wybory spełniły wymogi prawne, w niektórych lokalach doszło do naruszeń procedur wyborczych. 3 września 2009 roku w Port Gentil miały miejsce trzydniowe zamieszki oraz protesty społeczne przeciwko rzekomym fałszerstwom. Do Sądu Konstytucyjnego wpłynęło 11 skarg wyborczych, co spowodowało nakaz przeprowadzenia powtórnego liczenia głosów. 13 października 2009 roku Sąd Konstytucyjny ostatecznie potwierdził zwycięstwo Bongo z wynikiem 41,79% głosów.
Prezydentura
16 października 2009 roku Ali Bongo został oficjalnie zaprzysiężony na urząd prezydenta w pałacu prezydenckim w Libreville. Po ceremonii ulicami stolicy przeszła parada wojskowa. Wśród uczestników uroczystości byli prezydenci takich krajów jak Benin (Yayi Boni), Demokratyczna Republika Konga (Joseph Kabila), Gwinea Równikowa (Teodoro Obiang Nguema Mbasogo), Kongo (Denis Sassou-Nguesso), Mali (Amadou Toumani Touré), Togo (Faure Gnassingbé) oraz Wyspy Świętego Tomasza i Książęca (Fradique de Menezes). Tego samego dnia ponownie mianował Paula Biyoghé Mbę na premiera. 17 października 2009 roku nowy premier przedstawił skład swojego gabinetu.
9 czerwca 2011 roku Ali Bongo spotkał się z Barackiem Obamą w Białym Domu.
W 2016 roku Bongo został wybrany na kolejną siedmioletnią kadencję, jednak wyniki wyborów zostały uznane przez opozycję za sfałszowane. W protestach powyborczych zginęły 3 osoby, a ponad tysiąc zostało aresztowanych.
W październiku 2018 roku Bongo trafił do szpitala w Rijadzie z powodu udaru mózgu, a następnie został przewieziony do kliniki w Rabacie. 1 stycznia 2019 roku publicznie pojawił się po raz pierwszy od hospitalizacji, co rozwiało spekulacje o jego śmierci lub ubezwłasnowolnieniu.
W sierpniu 2023 roku odbyły się wybory prezydenckie, w których Ali Bongo odniósł kolejne zwycięstwo. Opozycja skrytykowała przebieg wyborów, oskarżając o sfałszowanie wyników. 30 sierpnia 2023 roku oficerowie gabońskiej armii ogłosili unieważnienie wyników wyborów oraz przejęcie władzy w kraju. W wyniku zamachu stanu powołano Komitet ds. Przekształcenia i Odnowy Instytucji, którego przewodniczącym został kuzyn prezydenta Bongo, generał Oligui Nguema.
Ali Bongo został usunięty z władzy i umieszczony w areszcie domowym. Po tygodniu został zwolniony i udał się do swojej rezydencji w Libreville.
Życie prywatne
Bongo jest żonaty z Sylvią Valentin i ma czworo dzieci: córkę Malikę Bono Ondimbę oraz synów: Noureddina Bongo Ondimbę, Jalila Bongo Ondimbę oraz Bilala Bongo Ondimbę, adoptowanego w 2002 roku. Jego żona, urodzona w 1963 roku w Paryżu, większość życia spędziła w Afryce, mieszkała w Kamerunie, Tunezji, a od 1974 roku w Gabonie. Ukończyła studia z zakresu zarządzania we Francji i po powrocie do Gabonu rozpoczęła pracę w agencji nieruchomości oraz założyła własną firmę.
