Algirdas Landsbergis
Algirdas Landsbergis (urodzony 23 czerwca 1924 w Kibartach, zmarł 4 kwietnia 2004 we Freeport) był litewskim literaturoznawcą, pisarzem, dramaturgiem, dziennikarzem oraz publicystą, który działał głównie na emigracji w USA.
Życiorys
W latach 1941–1943 studiował lituanistykę na Uniwersytecie Witolda Wielkiego w Kownie. Po wyjeździe na Zachód w 1944 roku kontynuował naukę, studiując anglistykę i romanistykę na Uniwersytecie w Moguncji. W 1957 roku uzyskał dyplom z literatury porównawczej na Uniwersytecie Columbia.
Po emigracji pracował jako nauczyciel w litewskich gimnazjach w Wiesbaden i Kassel, gdzie publikował opowiadania, artykuły krytycznoliterackie oraz przekłady w litewskiej prasie emigracyjnej. Współpracował również z litewskim teatrem. W latach 1949–1953 był księgarzem na Brooklynie, a następnie, od 1956 do 1966 roku, pracował w sekretariacie Zgromadzenia Europejskich Narodów Ujarzmionych. Od 1965 do 1992 roku pełnił rolę wykładowcy literatury na Uniwersytecie Fairleigha Dickinsona w New Jersey. Działał również w PEN Clubie oraz współpracował z redakcjami Głosu Ameryki i Radia Wolna Europa. Jego teksty krytycznoliterackie ukazywały się w czasopismach takich jak „Literatūros lankai” i „Darbininkas”.
Jego debiutancka powieść Kelionė (Podróż, 1954) uznawana jest za pierwszy przykład powojennej prozy modernistycznej w literaturze litewskiej. Jest postrzegany jako awangardowy pisarz, który poruszał zagadnienia egzystencjalne w kontekście historycznych kataklizmów. W swoich dziełach odnosił się do litewskich doświadczeń związanych z II wojną światową, powojennym oporem zbrojnym przeciwko władzy radzieckiej oraz emigracją na Zachód. Opublikował dwa zbiory nowel oraz kilka zbiorów sztuk teatralnych. Ponadto zajmował się tłumaczeniem litewskiej poezji, w tym utworów Alfonsasa Nyki-Niliūnasa i Tomasza Venclovy, na język angielski.
W 1974 roku zgłosił kandydaturę Czesława Miłosza do Literackiej Nagrody Nobla.
Twórczość
- Kelionė, 1954
- Ilgoji naktis, 1956
- Meilės mokykla, 1965
- Penki stulpai turgaus aikštėje, 1966
- Vėjas gluosniuose. Gluosniai vėjuje, 1973
- Muzika įžengiant į neregėtus miestus, 1979
- Paskutinis piknikas, 1980
- Trys dramos, 1980
- Du utopiški vaidinimai, 1994
Przypisy
Bibliografia
Dalia Kuizinienė: Algirdas Landsbergis. vle.lt. [dostęp 2025-01-05]. (lit.).
Imelda Vedrickaitė: Landsbergis, Algirdas. W: Benedikts Kalnačs, Jūratė Sprindytė, Jaan Undusk: 300 Baltic Writers: Estonia, Latvia, Lithuania. A reference guide to authors and their works. Vilnius: LLTI, 2009, s. 173-174. ISBN 978-9955-698-99-9. (ang.).
