Algirdas Julien Greimas
Algirdas Julien Greimas, znany również jako Algirdas Julius Greimas (urodzony 9 marca 1917 w Tule, zmarł 27 lutego 1992 w Paryżu) był litewskim i francuskim semiotykiem, teoretykiem literatury (narratologiem) oraz językoznawcą (semantykiem i historykiem języka).
Życiorys
Na początku swojej kariery studiował prawo na Litwie, a następnie w latach 1936–1939 kontynuował naukę we Francji, skupiając się na językoznawstwie. Po odbyciu służby wojskowej w Związku Radzieckim podczas II wojny światowej, w 1944 roku powrócił do Francji, gdzie w 1949 roku uzyskał doktorat na Sorbonie. W latach 1949–1958 pełnił rolę wykładowcy w Aleksandrii, gdzie miał okazję poznać Rolanda Barthes’a. Następnie, w latach 1958–1962, pracował jako profesor na Uniwersytecie w Ankarze. Od 1965 roku był dyrektorem VI Sekcji Ecole Pratique des Hautes Etudes w Paryżu. W 1975 roku objął Katedrę Semantyki Ogólnej w Ecole des Hautes Etudes en Sciences Sociales, a w latach 1965–1970 współpracował także z Laboratorium Antropologii Społecznej Claude’a Lévi-Straussa.
Dorobek naukowy
Oprócz kilku wczesnych artykułów i istotnej monografii na temat litewskiej mitologii, większość prac Greimasa została stworzona w języku francuskim. Do jego najważniejszych książek należą: Apie dievus ir žmones, Sémantique structurale, Du Sens I oraz Du Sens II, jak również napisany wspólnie z Josephem Courtésem Dictionnaire raisonné de la théorie du langage. Niestety, na język polski przetłumaczono jedynie niewielką część jego dorobku.
Jednym z kluczowych aspektów metody semiotycznej Greimasa jest wykorzystanie pojęć i narzędzi logiki w analizie semiotycznej. Jego znaczącą koncepcją jest tzw. kwadrat semiotyczny, który stał się podstawą do opracowania generatywistycznego modelu narracji.
Bibliografia prac Greimasa dostępnych w przekładzie na język polski
- Elementy gramatyki narracyjnej (z Du Sens I), tłum. Z. Kruszyński, „Pamiętnik Literacki” 1984 z. 4. Przedruk w: M. Głowiński (red.) Narratologia, Gdańsk 2004.
- O niedoskonałości, tłum. A. Grzegorczyk, Poznań 1993.
- Porównawcza nauka o micie, Ku teorii interpretacji opowiadania mitycznego (oba teksty z Du Sens I) oraz Ku semiotyce topologicznej (z Sémiotique et sciences sociales), tłum. A. Grzegorczyk, E. Umińska-Plisenko, [w:] Edmund Leach, Algirdas Julien Greimas Rytuał i narracja, Warszawa 1989.
- O bogach i ludziach: studia o mitologii litewskiej, przekł. Bogusława Marszalik, Kęty 2007.
