Algernon Charles Swinburne
Algernon Charles Swinburne (urodzony 5 kwietnia 1837 w Londynie, zmarł 10 kwietnia 1909 tamże) był angielskim poetą, dramaturgiem, pisarzem oraz krytykiem literackim. Łączył on idee prerafaelitów z tradycją romantyzmu. Tworzył ballady, liryki, dramaty historyczne i poetyckie, takie jak Atalanta w Kalydonie, a także prace z zakresu krytyki i historii literatury. Był jednym z współautorów jedenastej edycji Encyklopedii Britanniki.
Życiorys
Pochodził z zamożnej, arystokratycznej rodziny; jego ojciec był admirałem, a matka, Lady Jane, córką hrabiego Ashburnam. Wychowywał się w Anglii i Francji, co pozwoliło mu na poznanie obu kultur. W 1859 roku opuścił Uniwersytet Oksfordzki bez uzyskania dyplomu. W tym okresie nawiązał przyjaźń z rodzeństwem Rossettich, Dantem Gabrielem i Christiną. Był znawcą literatury francuskiej oraz jednym z pierwszych w Anglii, którzy popularyzowali twórczość Charles’a Baudelaire’a.
Każde wakacje spędzał w Northumberland, najwyżej położonym hrabstwie w północnej Anglii, które uważał za swoje rodzinne miejsce i które opisał w wielu swoich utworach, w tym w Northumberland oraz Grace Darling.
Był uzależniony od alkoholu. Z niebezpiecznego nałogu pomógł mu wyjść przyjaciel, Theodore Watts-Dunton, który odizolował go w swoim podmiejskim domu w Putney od alkoholu i szkodliwego towarzystwa.
Twórczość
Zwykle klasyfikowany jest jako poeta dekadencki, jednak Oscar Wilde określił go mianem „blagiera w sprawach występku, który zrobił wszystko, co mógł, aby przekonać innych o swoim homoseksualizmie i bestialstwie, nie będąc w rzeczywistości ani homoseksualistą, ani bestią”.
Opublikowany w 1866 roku zbiór Poems and Ballads wywołał ogromne poruszenie i do dziś pozostaje najbardziej znanym dziełem Swinburne’a. Niektóre z utworów w tym tomie odnosiły się do twórczości Safony (np. Anactoria, Sapphics), inne nawiązywały do motywów antycznych lub średniowiecznych, jak w przypadku Hymn to Proserpine oraz Dolores (Notre-Dame des Sept Douleurs). W 1882 roku wydał zbiór Tristram of Lyonesse and Other Poems, który zawierał tytułowy poemat oraz cykl A Dark Month.
Swinburne był mistrzem formy; jego utwory cechuje bogactwo oraz różnorodność wersyfikacji. Pisał sonety i liryki w formie francuskiej ballady, a także wynalazł roundel. Szczególnie często sięgał po aliterację.
Był nominowany do literackiej Nagrody Nobla w latach 1903–1909, jednak nigdy nie otrzymał tego wyróżnienia.
Dzieła
- Poems and Ballads (1866)
- Chastelard (1869)
- Poems and Ballads. Second Series (1878)
- Specimens of Modern Poets: The Heptalogia or The Seven against Sense (1880)
- Tristram of Lyonesse and Other Poems (1882)
- A Century of Roundels (1883)
- A Midsummer Holiday and Other Poems (1884)
- Marino Faliero (1885)
- Locrine: A Tragedy (1887)
- Poems and Ballads. Third Series (1889)
- Astrophel and Other Poems (1894)
- The Tale of Balen (1896)
- A Channel Passage and Other Poems (1904)
- The Duke of Gandia (1908)
- The Ballade of Truthful Charles and Other Poems (1910)
- The Italian Mother and Other Poems (1918)
- Ballads of the English Border (1925)
Cytowania
Fragment Ogród Persefony pojawia się w powieści Jacka Londona Martin Eden. Jest także cytowany w dziele Stanisława Lema Głos Pana.
Przekłady
Dzieła Swinburne’a są znane również w Polsce. Dramat Atalanta w Kalidonie został przetłumaczony na język polski przez Jana Kasprowicza, który również przetłumaczył poemat Anaktoria. Fragmenty Atalanty w Kalidonie spolszczyła także Maria Konopnicka. Utwory Pielgrzymi, Dolores i Triady przełożył Antoni Lange. Jerzy Pietrkiewicz przetłumaczył roundel Wędrowny wiatru wiew, a Stanisław Barańczak zamieścił w swojej antologii Od Chaucera do Larkina wiersz Ogród Persefony.
Zobacz też
- Wędrowny wiatru wiew
- Atalanta w Kalidonie
- Triady
Przypisy
Bibliografia
John A. Walsh: An Introduction to Algernon Charles Swinburne. The Algernon Charles Swinburne Project. [dostęp 2015-03-15]. (ang.).
Linki zewnętrzne
Algernon Charles Swinburne, tł. Jan Kasprowicz: Atalanta w Kalydonie. Tragedya. Mazowiecka Biblioteka Cyfrowa, 1907. [dostęp 2015-03-15]. (pol.).
The Algernon Charles Swinburne Project. [dostęp 2015-02-01]. (ang.).
Algernon Charles Swinburne: From “Atalanta in Calydon.” I. Chorus:—“When the Hounds of Spring”. Bartleby.com. [dostęp 2017-03-08]. (ang.).
Algernon Charles Swinburne: Sonnets. sonnets.org. [dostęp 2017-03-08]. (ang.).
Polskie przekłady zakończenia wiersza The Garden of Proserpine. linux.net.pl. [dostęp 2017-03-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-05-16)]. (pol.).
Algernon Charles Swinburne – dzieła w bibliotece Polona