Alfrēds Bīlmanis (urodzony 2 lutego 1887 w Rydze, zmarły 26 lipca 1948 w Rehoboth Beach w stanie Delaware) był łotewskim dyplomatą oraz politykiem, doktorem nauk historycznych i działaczem emigracyjnym w Stanach Zjednoczonych.
Życiorys
Po ukończeniu klasycznego gimnazjum w Rydze, studiował historię na Uniwersytecie Moskiewskim w latach 1905–1910. W 1925 roku obronił pracę doktorską na Uniwersytecie Stefana Batorego, która dotyczyła prawa salickiego, analizując położenie kobiet i dzieci na podstawie „Lex Salica” oraz „Capitularia”.
Od 1926 roku był członkiem korporacji akademickiej „Fraternitas Livonica”.
W latach 1910–1912 służył w armii rosyjskiej, a następnie pracował jako nauczyciel na Kaukazie oraz w Wołyniu od 1912 do 1914 roku. Po wybuchu I wojny światowej został ponownie zmobilizowany, gdzie walczył jako oficer. W latach 1918–1920 uczył w Równem.
Po 1920 roku rozpoczął pracę w Ministerstwie Spraw Zagranicznych Republiki Łotewskiej, gdzie pełnił funkcję kierownika Biura Prasowego. W 1927 roku został przedstawicielem dyplomatycznym Łotwy przy Lidze Narodów. W latach 1932–1935 był posłem w Moskwie, a od 1935 roku reprezentował Łotwę w Waszyngtonie jako minister pełnomocny.
21 lipca 1940 roku wysłał notę do rządu USA, w której informował o bezprawności wyborów do tzw. Sejmu Ludowego na Łotwie oraz o ewentualnym przyłączeniu kraju do ZSRR. Sumner Welles odpowiedział, że Stany Zjednoczone nadal uznają Łotwę de facto i de iure. Pozostał w USA, gdzie działał na rzecz międzynarodowego uznania niezależności Łotwy. W swoim dorobku wydawniczym znajdują się takie prace jak „Latvia in the making” (1928), „Latvia in the present world crisis. Facts and figures” (1942), „Latvian – Russian Relations. Documents” (1944), „Baltic essays” (1945), „Latvia as an independent state” (1947) oraz „History of Latvia” (1951; pośmiertnie).
Jako łotewski polityk był postrzegany jako osoba niezwykle przyjazna Polsce. Napisał książkę „Krótka historia Polski” (1923) oraz opracował publikację na temat Józefa Piłsudskiego.
Otrzymał Order Trzech Gwiazd w klasie II i III.
Był żonaty z Polką Haliną Bīlmane z d. Salnicką (1893–1979), z którą wziął ślub w 1919 roku w Tuczynie.
Krewny Ceronis Bīlmanis założył na emigracji Fundację im. Alfrēdsa Bīlmanisa oraz specjalne stypendium dla studentów dziennikarstwa.
Przypisy
Bibliografia
Nota biograficzna na stronie Ministerstwa Spraw Zagranicznych RŁ (łot.)
Ēriks Jēkabsons, Poselstwo Łotwy w Polsce we wrześniu 1939 roku, [w:] Przegląd Nauk Historycznych, Rocznik IV, nr 1 (7), 2005 r., s. 112.
