Alfred Zgórski
Alfred Zgórski, herbu Kotwicz (urodzony 11 lutego 1848 w Przemyślu, zmarły 13 marca 1916 w Wiedniu) był polskim bankowcem, działaczem społecznym, członkiem Izby Panów Rady Państwa oraz posłem do Sejmu Krajowego Galicji X kadencji.
Życiorys
Alfred Zgórski przyszedł na świat 11 lutego 1848 roku w Przemyślu jako syn starosty Juliana Kotwicz-Zgórskiego. Ukończył gimnazjum w rodzinnym mieście, a następnie studiował na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Lwowskiego. Uzyskał tytuł doktora na Uniwersytecie Wiedeńskim. Po ukończeniu studiów przez kilka lat pracował jako suplent w szkole realnej we Lwowie. Potem objął stanowisko dyrektora Banku Zaliczkowego. W latach 1883–1913 pełnił funkcję dyrektora galicyjskiego Banku Krajowego (założonego w 1881 roku), w czasie jego kierownictwa instytucja ta przeżyła znaczący rozwój, a jej kapitały wzrosły z 2,5 miliona do 500 milionów koron. W 1894 roku otrzymał tytuł c. k. radcy rządowego. Jako prezes banku odegrał kluczową rolę w powstaniu Pierwszego Galicyjskiego Towarzystwa Akcyjnego Budowy Wagonów i Maszyn w Sanoku. Po zakończeniu pracy w banku został prezesem rady nadzorczej po fuzji Polskich Fabryk Maszyn i Wagonów – L. Zieleniewski, a także objął funkcję kierownika naczelnego biura tych zakładów w Wiedniu, gdzie osiedlił się.
Zgórski został wybrany posłem na Sejm Krajowy Galicji X kadencji (1913-1914) z III kurii dla okręgu Sanok-Krosno z ramienia Polskiego Stronnictwa Ludowego. Był dożywotnim członkiem Izby Panów austriackiej Rady Państwa od 26 lutego 1912 roku, gdzie związał się z prawicą. Po rozłamie w PSL przeszedł do polskiej demokracji. Uczestniczył w pracach Wydziału Finansowego Komisji Tymczasowej Skonfederowanych Stronnictw Niepodległościowych.
Angażował się w działalność społeczną, będąc członkiem Krajowej Komisji dla Spraw Przemysłowych od 1892 roku. W maju 1909 roku wybrano go na prezesa Galicyjskiego Towarzystwa Gospodarskiego. Zgórski aktywnie działał w Krajowym Związku Ochotniczych Straży Pożarnych w Galicji i Lodomerii z Wielkim Księstwem Krakowskim. Od 1886 do 1904 roku był zastępcą naczelnika rady zawiadowczej, a od 1904 roku do końca życia pełnił funkcję naczelnika (prezesa). Otrzymał medalion z brązu za 30-letnią działalność na rzecz pożarnictwa krajowego. W jego imieniu utworzono fundusz zapomogowy, z którego corocznie korzystało 10 członków straży wraz z rodzinami.
Zgórski prowadził również działalność wydawniczą, dziennikarską i publicystyczną. Jego prace obejmują m.in. „Ostatni odczyt dla kobiet z psychologii. Niektóre psychiczne właściwości kobiet” (1872). Był jednym z założycieli Związku Stowarzyszeń Zarobkowych i Gospodarczych dla Galicji i W. Ks. Krakowskiego we Lwowie w 1878 roku, a także wydawcą i redaktorem odpowiedzialnym tygodnika „Związek” od numeru 23. Ponadto założył „Roczniki”, które były wydawane przez ten Związek.
W obliczu wybuchu I wojny światowej w 1914 roku stanął na czele komisariatu Naczelnego Komitetu Narodowego w Wiedniu. Dzięki jego działalności w końcu września wysłano na front pierwszą kompanię Legionów Polskich, a w listopadzie drugą. Zgórski wspierał również pomoc dla inwalidów wojennych. Cierpiał na chorobę Basedowa, a w 1915 roku przebywał w sanatorium w Semmering. Mimo zaleceń lekarzy, wrócił do Wiednia, obejmując w listopadzie 1915 roku stanowisko szefa biura prezydialnego NKN, poświęcając się sprawom Legionów. Na początku 1916 roku z powodu zdrowia znów trafił do sanatorium w Wiedniu.
Zmarł 13 marca 1916 roku w Wiedniu. Początkowo został pochowany tamże 16 marca 1916 roku po ceremonii w polskim kościele przy Rennweg, a 4 grudnia 1917 roku odbył się jego ponowny pogrzeb we Lwowie w kaplicy Boimów.
Ożenił się z Emilią Szwedzicką, córką polityka staroruskiego Jakiwa Szwedyckiego. Mieli syna, dr. Alfreda Zgórskiego, który był adwokatem i sędzią we Lwowie, oraz córkę Gabrielę, zamężną z przedsiębiorcą dr. Henrykiem Baczewskim (ich synem był Adam Baczewski).
Odznaczenia
- Order Korony Żelaznej III klasy (1898)
- Krzyż Komandorski Orderu Franciszka Józefa (1908)
- Odznaka honorowa Czerwonego Krzyża II klasy z dekoracją wojenną
Zobacz też
Lista sanockich posłów do Sejmu Krajowego Galicji
Przypisy
Bibliografia
Alfred Zgórski – profil w serwisie WorldCat. [dostęp 2014-11-18].