Alfred Feliks Wielopolski (ur. 19 października 1905 w Chrobrzu, zm. 24 maja 1996 w Szczecinie) był polskim historykiem prawa oraz gospodarki, profesorem zwyczajnym na Politechnice Szczecińskiej, a także ekspertem w dziedzinie nauk politycznych i ekonomicznych.
Życiorys
Pochodził z magnackiego rodu Wielopolskich herbu Starykoń. Urodził się 19 października 1905 roku w Chrobrzu, w rodzinie Aleksandra Erwina (1875–1937) oraz Zofii z hr. Broel-Platerów (1879–1926). W 1923 roku ukończył Gimnazjum im. św. Stanisława Kostki w Warszawie, gdzie zdał egzamin maturalny. Następnie przez cztery lata studiował prawo na Uniwersytecie Warszawskim. Po tym odbył kurs przygotowawczy do studiów medycznych w Montpellier we Francji. W 1927 roku uzyskał stopień magistra w dziedzinie prawa na Uniwersytecie Warszawskim. W latach 1928–1929 służył w Szkole Podchorążych Rezerwy we Włodzimierzu Wołyńskim oraz w 10. Dywizjonie Artylerii Konnej w Jarosławiu. Po zakończeniu służby wojskowej kontynuował edukację na Wydziale Ekonomii i Nauk Politycznych Uniwersytetu we Fryburgu, gdzie w 1931 roku obronił pracę doktorską na temat emigracji Polaków do Ameryki Południowej (m.in. Polonia urugwajska, Polonia i Polacy w Argentynie, Polonia w Peru).
Po uzyskaniu doktoratu wrócił do Polski. W latach 1932–1933 pełnił funkcję starosty wieluńskiego. W latach 1934–1937 pracował w Kancelarii Cywilnej Prezydenta RP, Ignacego Mościckiego, a następnie w Biurze Senatu RP. Krótko przed wybuchem II wojny światowej, w 1939 roku, objął stanowisko dyrektora tego Biura.
Bezpośrednio po wojnie pracował jako asystent-wolontariusz w Katedrze Ekonomii Rolnej na Uniwersytecie Jagiellońskim oraz pełnił rolę sekretarza naukowego w Instytucie Bałtyckim. Pod koniec 1946 roku został kuratorem Biblioteki Akademii Handlowej w Poznaniu i zaangażował się w organizację Akademii Handlowej w Szczecinie, gdzie prowadził wykłady z zakresu prawa skarbowego i historii gospodarczej.
W latach 1951–1956, w wyniku represji stalinowskich, został pozbawiony możliwości pracy dydaktycznej. W tym okresie pracował w Wojewódzkim Archiwum Państwowym w Szczecinie. Powrót do pracy akademickiej umożliwił mu „polski październik” w 1956 roku. Akademia Handlowa była już wtedy przekształcona w jeden z wydziałów Politechniki Szczecińskiej. Alfred Wielopolski uzyskał tytuł profesora nadzwyczajnego w 1959 roku, a w 1968 roku tytuł profesora. Pełnił funkcję kierownika Katedry Historii Gospodarczej oraz Zakładu Historii Gospodarczej i Doktryn Ekonomicznych. Na emeryturę przeszedł w 1976 roku.
Był współorganizatorem i aktywnym członkiem Szczecińskiego Towarzystwa Naukowego, Instytutu Zachodniopomorskiego oraz Szczecińskiego Oddziału Polskiego Towarzystwa Historycznego. Współpracował z Uniwersytetem Szczecińskim jako konsultant naukowy w zakresie nauk humanistycznych i ekonomicznych. W 2016 roku Naczelna Dyrekcja Archiwów Państwowych opublikowała jego wspomnienia zatytułowane Z herbem po służbach, ISBN 978-83-64806-46-9.
Ożenił się 21 września 1935 roku z Marią Salomeą Woytkowską herbu Lubicz (1916–2007). Mieli czworo dzieci: Jana Marcina (ur. 1936), Zofię Salomeę (ur. 1938), Agnieszkę Marię (ur. 1941) oraz Andrzeja (ur. 1945). Jego żona odeszła od niego w 1951 roku, a w 1962 roku nastąpił formalny rozwód.
Zmarł w Szczecinie w 1996 roku i został pochowany na cmentarzu Centralnym w Szczecinie (kwatera 42d-13-4).
Publikacje (wybór)
L’émigration polonaise en Amérique du Sud, l’Oeuvre de Saint-Paul, 1931
Bydgoszcz: nowe zadania i widoki rozwoju, Wydawnictwo Instytutu Bałtyckiego, 1945
Elbląg: dzieje i przyszłość, Referaty i materiały, Instytut Bałtycki, 1946
Tolkmicko nad Zalewem Wiślanym, Wydawnictwo Związku Gospodarczego Miast Morskich, 1946
Wojewódzkie Archiwum Państwowe w Szczecinie (współautor: Irena Okoń), 1953
Rola badań historycznych w kulturalnym zagospodarowaniu Pomorza Zachodniego, Instytut Zachodnio-Pomorski, 1957
Gospodarka Pomorza Zachodniego w latach 1800–1918 (tom 2), Szczecińskie Towarzystwo Naukowe, Wydział Nauk Społecznych, 1959
Archiwum Książąt Szczecińskich, Wydawnictwo Archiwów Państwowych, 1962
Ustrój polityczny Pomorza Zachodniego w XIX wieku, Wydawnictwo Poznańskie, 1965
Pomorze Zachodnie, Wydawnictwo Poznańskie, 1966
Zarys dziejów transportu, Wydawnictwo Uczelniane Politechniki Szczecińskiej, 1969
Rozwój komunikacji miejskiej w Szczecinie w latach 1945–1970, Instytut Zachodnio-Pomorski, 1970
Zarys gospodarczych dziejów transportu do roku 1939, Wydawnictwo Komunikacji i Łączności, 1975
Wyróżnienia
Otrzymał tytuły:
- doktora honoris causa Politechniki Szczecińskiej (1975),
- doktora honoris causa Uniwersytetu Szczecińskiego (1995),
- honorowego prezesa Szczecińskiego Oddziału Polskiego Towarzystwa Historycznego.
Upamiętnienie
Na stronie internetowej Urzędu Miasta Szczecin „Groby zasłużonych Szczecinian” zamieszczono informacje na jego temat.
Przypisy
