Alfred von Olszewski
Alfred von Olszewski (1859-1909) był pruskim szlachcicem oraz oficerem, pochodzącym z polskiej rodziny Olszewskich z Podlasia. W historii zapisał się w nietypowy sposób, pozostawiając testament, w którym wzywał swoich potomków do powrotu do polskich korzeni. W przypadku odmowy, cały jego majątek miał zostać przekazany Henrykowi Sienkiewiczowi.
Życiorys
Alfred von Olszewski przyszedł na świat w 1859 roku w pałacu w Eichholz, położonym w dolnośląskiej miejscowości, która wówczas znajdowała się w Królestwie Prus. Majątek ten został zakupiony w 1812 roku przez Ludwika Serafina von Olszewski z Podlasia, starego polskiego rodu, który zyskał status szlachty pruskiej od czasów Fryderyka Wielkiego. Można przypuszczać, że młody Alfred nie miał okazji nauczyć się języka polskiego w swoim domu rodzinnym.
W młodości wstąpił do korpusu kadetów w Berlinie, gdzie ukończył naukę ze stopniem podporucznika. Później w swoich opowiadaniach wyrażał obrzydzenie wobec tej instytucji. Po ukończeniu 26. roku życia wyruszył na pomoc Serbom w czasie wojny serbsko-bułgarskiej. Po powrocie z wojny został odznaczony medalem, a niebawem ożenił się z Gabrielą von Zedlitz, mieszkającą w Wojcieszowie (Kauffung), około 35 km od jego posiadłości wzdłuż rzeki Kaczawy. Wkrótce doczekali się dzieci, którym Alfred nadał słowiańskie imiona: Bolesław Bogdan oraz Draga (po serbsku „droga”).
Von Olszewski był zapalonym miłośnikiem hippiki, co niestety miało tragiczne konsekwencje dla jego zdrowia. Podczas jednej z jazd koń przewrócił się, przygniatając jeźdźca. W wyniku tego wypadku u barona rozwinęła się odma płucna. Lekarze zalecili mu zmianę klimatu w związku z atakami duszności i uporczywym kaszlem, więc udał się w Alpy, do Genewy, a następnie do Włoch. Niestety, te próby nie przyniosły poprawy, a Alfred zaczął tracić siły. W listach do swojego pastora skarżył się, że choroba całkowicie go unieruchomiła. Zmarł 3 kwietnia 1909 roku w Nervi w Królestwie Włoch, wcześniej spisując testament.
Testament
Testament von Olszewskiego był niezwykle kontrowersyjny jak na tamte czasy. Zmarły domagał się, aby jego rodzina powróciła do polskich korzeni. Głównym spadkobiercą miał zostać jego syn, jednak pod pewnymi warunkami:
- W przypadku, gdyby syn nie spełnił tych warunków, majątek miał przejść na córkę, a następnie na matkę, a po jej śmierci na Henryka Sienkiewicza lub jego potomków.
- Żaden z majątku nie mógł przypaść rządowi Prus.
Rodzina zmarłego szybko podjęła działania mające na celu zakwestionowanie testamentu. Zatrudnili prawnika Tadeusza Kraushara, syna przyjaciela Sienkiewicza z czasów studenckich. Kraushar udał się do pisarza, informując go, że młodszy von Olszewski jest niepełnosprawny umysłowo i nie zdolny do nauki. Olszewska, żona von Olszewskiego, zapewniała w listach, że pragnie spełnić wolę męża, jednak stan psychiczny dziecka nie pozwala na to.
Sienkiewicz odpowiedział:
Film
Historia von Olszewskiego posłużyła jako inspiracja dla filmu dokumentalnego z 2007 roku pt. Testament von Olszewskiego, w reżyserii Leszka Wiśniewskiego.
Zobacz też
Przypisy
Linki zewnętrzne
Warmątowice Sienkiewiczowskie, naszesudety.pl, 18 kwietnia 2005. [dostęp 2016-04-26].
