Alfred Rosmer, właściwie Alfred Griot (ur. 1867 w pobliżu Nowego Jorku, zm. 1964 w Créteil) – to francuski polityk komunistyczny oraz działacz związkowy. Był współzałożycielem III Międzynarodówki i później współpracował z Lwem Trockim.
Życiorys
Wczesna działalność
Był synem fryzjera. Do ósmego roku życia mieszkał w Patterson koło Nowego Jorku, po czym cała rodzina przeprowadziła się do Paryża. Po ukończeniu szkoły średniej zaczął pracować w biurze jednego z paryskich merostw. Już wtedy zajął się ideami lewicowymi; w 1906 roku opublikował swój pierwszy tekst, recenzję teatralną, w anarchistycznym czasopiśmie „Nowe czasy”. Od 1899 roku aktywnie działał w związkach zawodowych. W 1909 roku zaczął pisać dla największej francuskiej gazety związkowej „Życie robotnicze”, której założyciel Pierre Monatte był jego bliskim przyjacielem. Griot, znany od 1912 roku pod pseudonimem Rosmer, specjalizował się w tematyce związanej z Anglią i Ameryką.
W związku z zainteresowaniami redakcji, często wysyłano go do Anglii, Szwajcarii i Belgii, gdzie uczestniczył w kongresach związkowych, manifestacjach oraz spotykał się z lokalnymi aktywistami. W 1913 roku brał udział w międzynarodowej konferencji związkowej w Londynie, która miała na celu powołanie Międzynarodówki syndykalistycznej. W 1914 roku uczestniczył w protestach antywojennych, podobnie jak Monatte. Pomimo mobilizacji, pozostał w Paryżu i mógł angażować się w podziemne organizacje lewicowe. W tym czasie poznał wielu rosyjskich działaczy politycznych, w tym Juliusza Martowa oraz Lwa Trockiego, a także francuską aktywistkę pacyfistyczną Marguerite Thevenet, która została jego żoną. Choć nie mógł uczestniczyć w konferencji w Zimmerwaldzie, po publikacji jej końcowych komunikatów zdecydowanie poparł stanowisko radykalnej grupy uczestników, apelując o stworzenie nowej Międzynarodówki, która zastąpiłaby skompromitowaną II Międzynarodówkę z 1914 roku.
Po rewolucji październikowej
Aktywnie działał w ruchu solidarnościowym z rewolucją październikową, pozostając aktywnym związkowcem. Uczestniczył w kongresie założycielskim Kominternu, do którego komitetu wykonawczego został wybrany. W czasie swojego ponad rocznego pobytu w Rosji wielokrotnie spotykał się z czołowymi przywódcami bolszewickimi. W swoich tekstach wysyłanych do kraju wyrażał pełne poparcie dla polityki bolszewików we wszystkich jej aspektach. Zrezygnował z zajmowanych stanowisk w Kominternie w 1921 roku, wracając do Francji, gdzie organizował komunistyczne związki zawodowe (CGTU) i jednocześnie wstąpił do nowo utworzonej Francuskiej Partii Komunistycznej. Należał do jej Biura Politycznego, jednak nie był w nim zbyt aktywny.
Od 1922 roku rywalizował o wpływy w partii oraz o kierunek jej polityki z protegowanym Zinowjewa, Albertem Treintem, którego nie darzył sympatią. Przegrał tę rywalizację i w październiku 1924 roku został wykluczony z władz partii, oskarżony o „anarchistyczny indywidualizm”. W tym czasie stał się coraz bardziej krytyczny wobec Kominternu, a po radzie Trockiego odmówił skierowania swojej sprawy do jego komitetu wykonawczego w celu ponownej analizy. W 1929 roku, po zesłaniu Trockiego do Turcji, jako jeden z pierwszych francuskich komunistów wyraził mu swoje wsparcie, zarówno moralne, jak i materialne, starając się popularyzować jego teksty we Francji.
Działalność w ruchu trockistowskim
W 1929 roku stanął na czele tygodnika „Prawda”, który według zamysłu Trockiego miał być międzynarodowym organem dla jego zwolenników oraz całej lewicowej opozycji antystalinowskiej. Współtworzył też trockistowską Ligę Komunistyczną Francji, jednak szybko popadł w konflikty z innymi jej liderami, takimi jak Pierre Naville i Raymond Molinier, co skłoniło go do opuszczenia organizacji. Oskarżany o malwersacje finansowe przez Moliniera, liczył na wsparcie Trockiego w tej sprawie, a gdy go nie otrzymał, zakończył współpracę z „Prawdą”. Dołączył do niewielkiej grupy o nazwie Lewica Komunistyczna, jednak do 1936 roku głównie zajmował się redagowaniem obszernej pracy dotyczącej ruchu robotniczego w okresie I wojny światowej. W 1936 roku krótko udał się do Hiszpanii, gdzie obserwowane represje stalinistów wobec lewicowych przeciwników skłoniły go do dokumentowania tych działań.
Po rozpoczęciu procesów moskiewskich ponownie współpracował z Trockim, przyczyniając się do powstania publikacji, które obalały fałszywe oskarżenia stawiane mu przez prokuratorów stalinowskich. Był również nauczycielem Wsiewołoda, wnuka Trockiego. Nie wziął jednak udziału w konferencji założycielskiej IV Międzynarodówki, choć zadeklarował swoje poparcie dla jej programu. W czerwcu 1940 roku wyjechał wraz z żoną do USA, gdzie pozostał do 1946 roku. Nie angażując się już w politykę, pracował nad swoimi wspomnieniami z pobytu w rewolucyjnej Rosji oraz jako korektor w wydawnictwie Gallimard.
Bibliografia
Dictionnaire biographique du mouvement ouvrier français, Paryż, Editions Ouvrières, 1997
