Alfred Reade Godwin-Austen (urodzony 17 kwietnia 1889 w Frensham, zmarły 20 marca 1963 w Maidenhead) był brytyjskim wojskowym, generałem, który brał udział w obu wojnach światowych.
Wczesne życie i kariera wojskowa
Urodził się we Frensham, w hrabstwie Surrey, 17 kwietnia 1889 roku jako drugi syn podpułkownika A.G. Godwina-Austena. Edukację rozpoczął w St. Lawrence College w Ramsgate, a następnie kontynuował naukę w Royal Military College w Sandhurst, aby rozpocząć swoją karierę wojskową, idąc w ślady zarówno ojca, jak i pradziadka.
Był prawnukiem generała Henry’ego Godwina (1784–1853), który dowodził brytyjskimi i indyjskimi siłami podczas II wojny angielsko-birmańskiej. Jego wujem był kartograf Henry Haversham Godwin-Austen, na cześć którego nazwano drugą co do wysokości górę w paśmie Karakorum, znaną obecnie jako K2.
Po ukończeniu Sandhurst w 1909 roku, Godwin-Austen został powołany na podporucznika pułku South Wales Borderers. W trakcie I wojny światowej został odznaczony Krzyżem Wojskowym oraz dwukrotnie wymieniony w sprawozdaniach (Mentioned in Despatches) jako oficer sztabowy w 13 (Zachodniej) Dywizji w Armii Kitchenera, gdzie służył na Gallipoli, w Palestynie i Mezopotamii.
Dwudziestolecie międzywojenne
W latach 1924-1925 uczęszczał do Staff College w Camberley, gdzie uczył się z innymi przyszłymi generałami, takimi jak Ivor Thomas, Noel Beresford-Peirse, Vyvyan Pope i Douglas Graham, którzy wszyscy osiągnęli najwyższe szczeble dowództwa w kolejnej wojnie. Służył na różnych stanowiskach sztabowych w War Office, aż w końcu został instruktorem w Royal Military College w Sandhurst. Z powodu braku awansu w swoim pułku, przeszedł do pułku Lekkiej Piechoty Duke of Cornwall’s i dowodził jego 2. batalionem w latach 1936–1937. Następnie został powołany do brytyjskiej misji wojskowej przy armii egipskiej w latach 1937-1938, a później, w czasie arabskiego buntu w Palestynie, pełnił kolejno funkcje dowódcy 13 i 14 Brygady Piechoty, z drugą do sierpnia 1939 roku, tuż przed wybuchem II wojny światowej.
II wojna światowa
W chwili wybuchu wojny we wrześniu 1939 roku, Godwin-Austen, wymieniony w sprawozdaniach za służbę w Palestynie, awansował na brevet generała majora i objął dowództwo 8 Dywizji Piechoty. Po rezygnacji generała Bernarda Law Montgomery’ego z dowodzenia jednostką, która wróciła do Anglii, 8 Dywizja, źle wyposażona i nieliczna, odpowiadała za bezpieczeństwo wewnętrzne w brytyjskim mandacie Palestyny. Po rozwiązaniu dywizji w lutym 1940 roku, Godwin-Austen został mianowany dowódcą 2 Dywizji Afrykańskiej, formującej się w Kenii. Ponownie został wymieniony w sprawozdaniach w lipcu 1940 roku.
W połowie sierpnia 1940 roku, został wysłany do Somali Brytyjskiego, aby przejąć dowództwo nad siłami brytyjskimi w czasie włoskiej inwazji. Jego wycofanie się podczas kluczowej bitwy pod Tug Argan oznaczało załamanie całej brytyjskiej obrony, ale umożliwiło niemal całemu kontyngentowi Brytyjskiej Wspólnoty Narodów ewakuację do Berbery i przez morze do Adenu. Straty Wspólnoty Narodów w tej krótkiej kampanii szacowano na około 260 (38 zabitych, 102 rannych i 120 zaginionych).
Premier Winston Churchill, oburzony utratą brytyjskiego prestiżu, skrytykował generała Archibalda Wavella, głównodowodzącego sił brytyjskich na Bliskim Wschodzie. Z powodu niewielkich ofiar, Churchill uznał, że Brytyjczycy opuścili kolonię bez wystarczającego oporu i zażądał zawieszenia Godwina-Austena oraz wszczęcia śledztwa przeciwko niemu.
Wavell argumentował, że obrona Somali Brytyjskiego była wzorowym wycofaniem się w obliczu przewagi liczebnej wroga. Zwrócił uwagę Churchillowi, że „wysoki koszt strat nie jest oznaką dobrego taktyka”. Według współpracowników Churchilla, odpowiedź Wavella wywołała w premierze większą wściekłość, niż kiedykolwiek wcześniej. Wavell nie zgodził się na żądanie Churchilla wobec Godwina-Austena i 12 września mianował go dowódcą jednej z dywizji w Kenii, co spowodowało, że Churchill nadal żywił do niego urazę.
Podczas kampanii wschodnioafrykańskiej Godwin-Austen dowodził 2 Dywizją Afrykańską (później przemianowaną na 12 Dywizję Afrykańską) w ramach East Africa Force, dowodzonej przez generała porucznika Alana Cunninghama, w jej natarciu z Kenii na Włoską Afrykę Wschodnią. Jego dywizja zaatakowała Somali Włoskie 11 lutego, a pod koniec lutego odnosiła zdecydowane zwycięstwo nad siłami włoskimi pod Gelib. Po zajęciu Mogadiszu, Cunningham skierował swoje siły w głąb lądu przez pustynię Ogaden do Etiopii, wkraczając do Addis Abeby 6 kwietnia.
Pod koniec kampanii został awansowany na swoje ostatnie stanowisko bojowe, prowadząc Western Desert Force (które stało się XIII Korpusem) w kampanii północnoafrykańskiej. Podczas operacji Crusader głośno sprzeciwiał się sugestii generała Alana Cunninghama, dowodzącego 8 Armią, aby po niepowodzeniu ofensywy wojsk niemiecko-włoskich jednostki brytyjskie przeszły do obrony. Głównodowodzący na Bliskim Wschodzie, gen. Claude Auchinleck, zdecydował się kontynuować ofensywę; operacja Crusader doprowadziła do odciążenia oblężonego Tobruk i zepchnięcia sił Osi z powrotem do El Agheila, a Cunningham został usunięty ze swojego dowództwa.
Gdy Afrika Korps kontratakował w styczniu 1942 roku, alianci zostali zmuszeni do chaotycznego wycofania się. Godwin-Austen, widząc, że jedna z jego dywizji, 4 Indyjska Dywizja Piechoty, jest zagrożona zniszczeniem, po konsultacji z następcą Cunninghama, gen. por. Neilem Ritchiem, nakazał jej wycofanie się. Ritchie jednak zmienił zdanie i wydał przeciwstawny rozkaz bezpośrednio do gen. Francisa Tukera, dowódcy dywizji. Uważając, że Ritchie w ten sposób okazał brak zaufania, Godwin-Austen złożył rezygnację na ręce Auchinlecka, który niechętnie ją przyjął. Tuker później napisał o rezygnacji Godwina-Austena:
Pomimo wsparcia generała Alana Brooke’a, szefa Imperialnego Sztabu Generalnego, i Jamesa Grigga, ministra wojny, Churchill początkowo był zdeterminowany, aby nie powierzyć Godwin-Austena nowego stanowiska. Premier ustąpił w listopadzie po interwencji południowoafrykańskiego marszałka Jana Smutsa, a Godwin-Austen został mianowany szefem działu analiz taktycznych (Directorate of Tactical Investigation) w War Office. Następnie został zastępcą kwatermistrza generalnego w War Office, a po zakończeniu wojny pełnił funkcję kwatermistrza generalnego oraz głównego oficera administracyjnego w Indiach, podlegając dowódcy generalnemu Claude’owi Auchinleckowi.
Powojenne losy
W 1946 roku otrzymał szlachectwo, a 5 marca 1947 roku przeszedł na emeryturę wojskową, osiągając stopień pełnego generała. W latach 1946-1947 był przewodniczącym Oddziału Południowo-Zachodniego National Coal Board, a także honorowym pułkownikiem pułku South Wales Borderers od 1950 do 1954 roku. Zmarł po długiej chorobie w Maidenhead 20 marca 1963 roku.
Przypisy
Bibliografia
Richard Mead: Churchill’s Lions: A Biographical Guide to the Key British Generals of World War II. Stroud: Spellmount, 2007. ISBN 978-1-86227-431-0. (ang.).
Anthony Mockler: Haile Selassie’s War: The Italian-Ethiopian Campaign, 1935–1941. New York: Random House, 1984. ISBN 978-0-394-54222-5. (ang.).
Nick Smart: Biographical Dictionary of British Generals of the Second World War. Barnesley: Pen & Sword, 2005. ISBN 978-1-84415-049-6. (ang.).
Francis Tuker: Approach to Battle, A Commentary: Eighth Army, November 1941 to May 1943. London: Cassell, 1963. OCLC 2783033. (ang.).
