Alfred Emeryk Poniński (ur. 18 czerwca 1896 w Kościelcu w Poznańskiem, zm. 25 marca 1968 w Sydney) był polskim dyplomatą oraz dziennikarzem.
Życiorys
Był synem wielkopolskiego ziemianina, hrabiego Adolfa Ponińskiego, oraz Zofii z Hutten-Czapskich. Ukończył gimnazjum w Bydgoszczy. Studiował prawo na Uniwersytecie Berlińskim, a następnie prowadził badania historyczne oraz kwerendy archiwalne w Poznaniu, Berlinie, Brukseli, Paryżu i Bukareszcie. Jego żoną była Janina z Nowodworskich Ponińska (1885–1969), córka Franciszka Nowodworskiego, pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego w latach 1922–1924.
W 1914 roku rozpoczął swoją karierę dziennikarską. W październiku 1918 roku został mianowany attaché prasowym w przedstawicielstwie Rady Regencyjnej w Berlinie, gdzie uczestniczył w negocjacjach z Niemcami o uwolnienie Józefa Piłsudskiego z twierdzy w Magdeburgu. W latach 1919–1921 był referentem spraw niemieckich w Ministerstwie Spraw Zagranicznych nowo powstałego państwa polskiego. W latach 1921–1924 pełnił funkcję sekretarza poselstwa RP w Brukseli, a od grudnia 1924 był I sekretarzem ambasady RP w Paryżu, gdzie zarządzał prasą i propagandą. Po przewrocie majowym w czerwcu 1926 roku został I sekretarzem poselstwa w Moskwie. U boku posła Stanisława Patka brał udział w licznych negocjacjach i umowach, w tym dotyczących polsko-sowieckiego paktu o nieagresji. Pełnił również czasowo rolę konsula generalnego w Charkowie, a od 1930 roku był radcą politycznym poselstwa w Moskwie.
Na początku 1933 roku został odwołany do centrali MSZ, gdzie kierował referatem umów dwustronnych w biurze Radcy Ekonomicznego, a następnie referatem państw Europy Środkowej w Wydziale Wschodnim MSZ. W 1935 roku został delegowany do Bukaresztu w związku z negocjacjami dotyczącymi delimitacji granicy polsko-rumuńskiej. Od maja 1935 roku pozostał tam jako I radca poselstwa, a później ambasady RP w Bukareszcie. Wraz z ambasadorem Rogerem Raczyńskim odegrał kluczową rolę we wrześniu 1939 roku, po przekroczeniu granicy polsko-rumuńskiej przez Prezydenta RP Ignacego Mościckiego, rząd RP oraz Naczelnego Wodza Edwarda Śmigłego-Rydza w odpowiedzi na agresję ZSRR na Polskę. Po internowaniu najwyższych władz RP przez rumuńskie władze aktywnie uczestniczył w procesie legalnego przekazania władzy przez dotychczasowego Prezydenta i rząd formującemu się w Paryżu Rządowi RP na uchodźstwie. W październiku 1939 roku został mianowany ministrem pełnomocnym. Po likwidacji na żądanie III Rzeszy poselstwa RP w Bukareszcie oraz konsulatów generalnych w Rumunii (listopad 1940) został przydzielony do ambasady RP w Ankarze. W 1941 roku objął stanowisko kierownika konsulatu generalnego RP w Stambule. W grudniu 1942 roku został pierwszym ambasadorem RP w Republice Chińskiej, przy rządzie Czang Kaj-szeka w Chongqingu. Funkcję tę pełnił do lipca 1945 roku, kiedy to Rząd RP na uchodźstwie utracił uznanie międzynarodowe ze strony Wielkiej Brytanii, USA, Chin oraz większości krajów tworzących ONZ. Od 1945 roku żył na emigracji. Po krótkim pobycie w Indiach, 12 grudnia 1946 roku przybył wraz z żoną do Australii, osiedlając się w Potts Point w Sydney. Angażował się w życie polityczne, społeczne i kulturalne polskiej emigracji oraz organizacji imigranckich.
Był prezesem Polskiego Towarzystwa Demokratycznego w Sydney (1947–50), a w latach 1950–51 pełnił funkcję pierwszego przewodniczącego Rady Związkowej Organizacji Polskich w Australii. Działał w międzyetnicznych organizacjach imigrantów pochodzenia europejskiego w Australii, był wiceprezesem United Council of Migrants oraz New Australians’ Cultural Association, a także członkiem rady oddziału stanowego New Settlers’ League of Australia. Należał do Australian Council for International Social Service oraz Australijskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych, gdzie zajmował się tłumaczeniami oraz analizą dokumentów w języku rosyjskim. Obywatelstwo australijskie uzyskał 14 lipca 1959 roku.
W 1953 roku rozpoczął współpracę z pismem Tygodnik Katolicki w Melbourne (od 1965 roku Tygodnik Polski), a od 1963 roku był jego głównym komentatorem międzynarodowym. Przez wiele lat prowadził dział poświęcony wydarzeniom politycznym na świecie w piśmie Wiadomości Polskie w Sydney. W latach 1967–1968 opublikował tam serię artykułów pod tytułem Polska w II wojnie światowej. Współpracował także z prasą katolicką w Sydney, taką jak The Catholic Weekly, oraz miesięcznikiem Vision.
Zmarł 25 marca 1968 roku w Sydney. Został pochowany na cmentarzu Rookwood w Sydney.
Był ojcem Ewy z Ponińskich Konopackiej.
Jest autorem artykułu Les Traditions de la Diplomatie Polonaise, opublikowanego w Revue d’Histoire Diplomatique (Paryż 1925), oraz książki La Question Polonaise Depuis 1830 Jusqu’à la Grande Guerre (Paryż, 1926), a także wspomnień z września–października 1939 roku, opublikowanych w Zeszytach Historycznych (Alfred Poniński, Wrzesień 1939 w Rumunii, Zeszyty Historyczne z. 6, Paryż 1964, s. 146–202).
Odznaczenia
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
- luksemburski Order Korony Dębowej IV klasy
- francuski Order Legii Honorowej IV i V klasy
- belgijski Order Leopolda II III klasy
- belgijski Order Leopolda V klasy
- rumuński Order Korony III klasy
- rumuński Order Gwiazdy III klasy
- bułgarski Order Zasługi III klasy
Przypisy
Bibliografia, literatura, linki
Andrzej Piber: Poniński Alfred Emeryk w Polski Słownik Biograficzny t. XXVII, Warszawa 1983.
Biogram Alfreda Ponińskiego w Zeszytach Historycznych z. 6, Paryż 1964, s. 202.
Stanisław Łoza, Czy wiesz, kto to jest?, Warszawa 1938.
Jan Szembek, Diariusz. Wrzesień–Grudzień 1939, Wydawnictwo PAX, Warszawa 1989, ISBN 83-211-1100-9.
Bogumiła Żongołłowicz, Poniński Alfred Emeryk (1896–1968).
ks. Maciej Kuczyński, Historia Kościelca w wypisach, Prymasowskie Wydawnictwo Gaudentinum, Kościelec 2009.
